Mae Cyngor Llyfrau Cymru a Llenyddiaeth Cymru yn falch o gael cyhoeddi enwau’r unigolion sydd wedi ennill lle ar Gwrs Ysgrifennu i Oedolion Ifanc ym mis Chwefror 2020.
Bydd y cwrs dwys yn darparu arweiniad gan arbenigwyr ar y grefft o ysgrifennu ar gyfer Oedolion Ifanc gyda’r gobaith o lenwi silffoedd siopau llyfrau’r dyfodol â chyhoeddiadau Cymraeg at ddant oedolion ifanc.
Caiff y cwrs wythnos o hyd ei gynnal yng Nghanolfan Ysgrifennu Genedlaethol Tŷ Newydd a’i arwain gan ddwy awdur profiadol o fewn y maes, Bethan Gwanas a Manon Steffan Ros. Bydd yn cynnwys gweithdai ymarferol, astudiaeth o’r maes llyfrau i oedolion ifanc yng Nghymru a thros y byd, sgyrsiau gan arbenigwyr, trafodaethau, a chyfle i rannu syniadau gyda chyd-awduron.
Mae’r maes ysgrifennu i bobl ifanc wedi tyfu’n aruthrol dros y ddegawd ddiwethaf, ac yn aml iawn darllenir y nofelau gan oedolion hefyd. Mae nifer o’r prif deitlau mwyaf diweddar wedi eu troi’n ffilmiau gan gynnwys y cyfresi ffantasïol, Twilight, Hunger Games a Maze Runner, llyfrau mwy diweddar o gyfres Harry Potter a llyfrau rhamantaidd/realaidd fel Me Before You, The Fault in Our Stars, a Wonder. Yn ddiweddar yn y Gymraeg bu cyfresi Melanai gan Bethan Gwanas yn hynod boblogaidd ymysg pobl ifainc ynghyd â nofel Manon Steffan Ros, Llyfr Glas Nebo – enillydd Gwobr Llyfr y Flwyddyn 2019. Y gobaith yw y bydd y cwrs hwn yn annog mwy o awduron i fentro i’r maes hwn gan arbrofi gyda gwahanol themâu.
Daeth 27 o geisiadau cryf i law, ac nid hawdd oedd dewis y criw lwcus. Mae’r grŵp yn gymysgedd o egin awduron sy’n troi eu llaw at ysgrifennu ar gyfer oedolion ifainc am y tro cyntaf, ac ambell un sydd ag ychydig o brofiad eisoes.
Yr awduron dawnus sydd wedi eu dewis yw, Llio Maddocks, Megan Angharad Hunter, Mared Llywelyn, Ceinwen Jones, Helen Llewelyn, Rhys Thomas, Lowri Taylor, Lleucu Non, Morgan Dafydd, Catrin Lliar Jones a Gareth Evans-Jones.
Datblygu awduron yng Nghymu yw un o dair Colofn Gweithgaredd Llenyddiaeth Cymru. Mae’r cwrs yma’n rhan o’i prif flaenoriaethau o Ddatblygu Egin Awduron fel y nodir yn eu Cynllun Strategol ar gyfer 2019–2022.
Yn yr un modd, mae llenwi’r bwlch yn y ddarpariaeth ar gyfer Oedolion Ifainc a datblygu’r maes yn un o flaenoriaethau Cyngor Llyfrau Cymru yn dilyn arolwg o’r maes gan Dr Siwan Rosser o Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Caerdydd. O’r herwydd mae’r cwrs hwn a gynhelir yn Nhŷ Newydd gyda chefnogaeth ariannol y Cyngor Llyfrau yn amserol tu hwnt.
Llio Maddocks
Daw Llio Maddocks o Lan Ffestiniog, ac mae hi’n gweithio fel Trefnydd Eisteddfod yr Urdd. Mae hi wrth ei bodd yn darllen; wir, mae hi’n bwyta llyfrau i Oedolion Ifanc i frecwast, yn enwedig unrhyw beth gan John Green. Mae hi wedi derbyn Ysgoloriaeth Llenyddiaeth Cymru yn 2019, ac mae hi’n edrych ymlaen at ddathlu terfyn y cyfnod gyda chwrs yn Nhŷ Newydd er mwyn bwyta llwyth o gacennau hyfryd Tony (ac wrth gwrs, dysgu sgiliau newydd a chael llond trol o ysbrydoliaeth gan y tiwtoriaid, a gobeithio gorffen ei llyfr).
Megan Angharad Hunter
Daw Megan Angharad Hunter o Benygroes, Dyffryn Nantlle ond mae bellach yn ei blwyddyn gyntaf ym Mhrifysgol Caerdydd yn astudio cwrs BA mewn Cymraeg ac Athroniaeth. Pan fo’r amser ganddi, mae hi’n mwynhau ysgrifennu’n greadigol ac wedi cwblhau drafft o nofel ar gyfer oedolion ifainc. Ei hoff lyfrau i oedolion ifainc yw’r gyfres His Dark Materials gan Phillip Pullman. Pan oedd hi’n iau roedd hi hefyd yn hoff iawn o’r llyfrau ffantasi Trwy’r Darlun a Trwy’r Tonnau gan Manon Steffan Ros. Yn ogystal ag ysgrifennu, câi bleser o greu a pherfformio cerddoriaeth; mae hi’n chwarae’r ffliwt ym mand Jazz Prifysgol Caerdydd ac weithiau’n chwarae o gwmpas ar y gitâr.
Mared Llywelyn
Daw Mared Llywelyn o Forfa Nefyn. Mae’n gweithio i Lyfrgelloedd Gwynedd, sy’n dda o beth gan ei bod mor hoff o lyfrau. Mae hi hefyd yn mwynhau ysgrifennu dramâu pan mae’r cyfleoedd yn codi ac yn aelod o Gwmni Tebot. Mae gan Mared ychydig o gywilydd ei bod wedi teimlo mor gryf dros Edward Cullen a Jacob Black yn y gorffennol, ac fe aeth i chwilio am y fainc yn Amsterdam yr eisteddodd y ddau gariad arno yn y nofel The Fault in Our Stars. Edrycha ymlaen at gael rhannu syniadau a sgwrsio gyda phobl eraill ar y cwrs, a chreu cymeriadau cofiadwy fel hyn yn y Gymraeg.
Ceinwen Jones
Daw Ceinwen Jones o Ddeiniolen, ond mae hi’n byw ym Mangor ar hyn o bryd yn astudio MA Ysgrifennu Creadigol yn rhan amser. Yn ogystal, mae hi’n gweithio ychydig o oriau yn llawrydd i gwmni yn Llundain fel ymgynghorydd iaith, ac wedi dechrau busnes gwneud cardiau, crefftau a darluniau o bobl ac anifeiliaid. Mae ganddi ddiddordeb mawr yn y cwrs yma gan ei bod yn cofio bod yn ei harddegau, yn caru darllen, ond ddim yn caru’r dewis oedd ar gael yn y Gymraeg ar y pryd. Hoffai ddysgu mwy gan awduron profiadol yn y maes ar sut i lunio stori a fydd o bwys i oedolion ifanc. Mae llenyddiaeth i blant a phobl ifanc yn rhywbeth sydd yn agos i’w chalon oherwydd dyma’r cyfle fwyaf sydd gennym i siapio dyfodol y genhedlaeth nesaf, a rhaglenni teledu i blant oedd testun ei thraethawd hir y llynedd. Hoffai ddysgu sut i ysgrifennu darn sydd yn herio darllenwyr ifanc i feddwl am yr hyn sy’n digwydd o’u cwmpas, a’u hannog i ddefnyddio’u lleisiau i frwydro dros yr hyn sy’n iawn.
Helen Llewelyn
Mae Helen Llewelyn yn wreiddiol o Geredigion ond bellach wedi ymgartrefu yng Nghaerdydd. Yn ferch o’r wlad mae wrth ei bodd yn yr awyr agored ac yn dwli ar anifeiliaid. Drwy ei gwaith fel cynhyrchydd teledu mae wedi cael y fraint o ddod i nabod llu o gymeriadau diddorol sydd wedi ei hysbrydoli i ysgrifennu, ac mae’n teimlo’n lwcus i fod wedi cael cip tu ôl i ddrysau caeedig bydoedd gwahanol wrth ffilmio cyfresi ffeithiol. Mae’n edrych ymlaen nawr at yr her o ysgrifennu ffuglen, ac at arweiniad awduron profiadol i ddatblygu ambell eginyn o syniad sydd wedi bod yn ei phen ers tro.
Rhys Thomas
Yn wreiddiol o Alma yng Ngorllewin Cymru, mae Rhys Thomas bellach wedi ymgartrefu yn Y Bari. Dros y blynyddoedd mae wedi ysgrifennu ar gyfer y teledu, i Y Tŷ, actio mewn ffilmiau ar sianeli Americanaidd (Fox a Hallmark), a dawnsio ar hyd a lled y byd. Yn ddiweddar mae wedi bod ynghlwm â’r byd digidol, ac wedi hyfforddi a chreu cyrsiau bach a mawr i ddangos i bobl sut i greu ac ysgrifennu o fewn y maes hwnnw. Mae wedi bod yn Bennaeth Digidol i ‘Cyfle’ ac wedi gweithio fel darlithydd mewn prifysgolion. Mae’n arbenigwr ar Transmedia ac eisiau dod a’r sgiliau hynny i fyd y nofel Gymraeg.
Lowri Taylor
Daw Lowri Taylor o Lansannan. Wedi iddi raddio mewn Cymraeg o Brifysgol Bangor penderfynodd ddilyn cwrs TAR, ac mae hi wedi cymhwyso fel athrawes ers Gorffennaf 2013. Yna aeth ymlaen i ddilyn Gradd Meistr mewn Ymarfer Addysgol. Mae ysgrifennu wedi bod o ddiddordeb mawr iddi ers blynyddoedd ond roedd yn ei gweld yn anodd rhoi’r amser i ysgrifennu wrth weithio llawn amser. Serch hynny, mae hi wedi dechrau ar gwrs ôl-ddoethurol mewn Ysgrifennu Creadigol yn ddiweddar ac yn edrych ymlaen at fod yng nghwmni unigolion â’r un diddordebau yn Nhŷ Newydd gan dderbyn arweiniad amhrisiadwy. Ei phrif ddiddordebau yw ffermio ac ysgrifennu a chyda breuddwyd am y cyfle i ysgrifennu llyfrau plant rhyw ddiwrnod.
Lleucu Non
Un o Ddyffryn Nantlle yw Lleucu Non ac mae’n byw gyda’i mam a’i chathod, Siwgr a Lwmp. Mae’n ddisgybl chweched dosbarth yn Ysgol Dyffryn Nantlle ac yn astudio Cymraeg, Saesneg a Hanes, ac yn gobeithio mynd i astudio’r Gymraeg yn y brifysgol. Yn ei hamser sbâr, mae’n ysgrifennu’n greadigol ac yn cystadlu’n flynyddol mewn Eisteddfodau lleol ac Eisteddfod yr Urdd. Yn ddiweddar, mae wedi bod yn ysgrifennu erthyglau ar gyfer gwefan Lysh. Mae Lleucu wrth ei bodd yn darllen llyfrau sy’n llawn antur a dirgel. Ond, hoff beth Lleucu mewn llyfryddiaeth ydi’r datblygiad o gymeriadau merched cryf dros amser.
Morgan Dafydd
Yn wreiddiol o dref Conwy, mae Morgan Dafydd bellach yn byw lawr y lôn yng Nghyffordd Llandudno gyda’i gariad, Llio Mai. Ar ôl astudio Daearyddiaeth yn y brifysgol aeth i weithio fel athro cynradd, lle bu’n dysgu Bl.5 a 6 yn Nolgarrog am bum mlynedd, cyn i’r ysgol gau eleni. Ers mis Medi mae wedi bod yn gwneud PhD yn yr Adran Addysg, Prifysgol Bangor o dan oruchwyliaeth yr Athro Enlli Môn Thomas. Ei fwriad yw ymchwilio i mewn i lyfrau dwyieithog a threialu ffyrdd newydd a chreadigol o’u defnyddio. Mae hyn i helpu plant o deuluoedd di-Gymraeg ddarganfod byd newydd o lenyddiaeth Gymraeg. Mae rhaglenni a ffilmiau ffuglen wyddonol, yn bennaf Star Trek, Star Wars a’r X-Files wastad wedi bod o ddiddordeb iddo, ac mae’n adolygu llyfrau plant ac yn gobeithio lansio gwefan newydd yn 2020! Os nad yw’n darllen ac yn adolygu llyfrau, fe ddewch o hyd iddo’n cerdded mynyddoedd ardderchog Gogledd Cymru. Yn ei amser sbâr mae’n gwirfoddoli fel aelod o griw’r bad achub yng Nghonwy.
Catrin Lliar Jones
Yn wreiddiol o Lanaelhaearn mae Catrin Lliar Jones bellach yn byw mewn gardd wyllt ar gomin Uwch Gwyrfai gyda dau blentyn, un ci, dwy gath, un gŵr ac un gliniadur. Mae wedi gweithio fel nani yn Llundain, Boston ac fel athrawes yn Ghana a Gwynedd. Mae bellach yn gweithio fel Trefnydd Digwyddiadau a Rheolwr Perthynas Dysgwyr gyda’r cwrs Cymraeg ar-lein, SaySomethinginWelsh. Syrthiodd mewn cariad â nofelau ar gyfer plant a phobl ifanc wrth hyfforddi i fod yn athrawes ym Mhrifysgol Bangor, gyda llenyddiaeth fel ei phrif bwnc. Cafodd ei hysbrydoli’n fawr gan waith Michael Morpurgo, Jenny Nimo, Anne Fine a llawer mwy. Mae Catrin newydd gwblhau ysgrifennu nofel ar gyfer oedolion, bydd yn cael ei gyhoeddi fis Ebrill 2020.
Gareth Evans-Jones
Un o Draeth Bychan ger Marian-glas, Ynys Môn ydi Gareth Evans-Jones. Mae’n ddarlithydd Astudiaethau Crefyddol ym Mhrifysgol Bangor ac yn mwynhau potsian ‘sgwennu. Cyhoeddwyd ei nofel gyntaf i oedolion, Eira Llwyd, y llynedd ac mae wedi cyhoeddi straeon byrion mewn cyfrolau i oedolion ac oedolion ifanc. Ei hoff nofelau oedolion ifanc pan oeddwn i’n iau a hyd heddiw ydi cyfres Harry Potter. Fe’i swynwyd gan y modd y darlunnir y byd ffantasïol mewn modd credadwy, gan hefyd gynnig stori sy’n hudo’r darllenydd o’r dudalen gyntaf hyd y frawddeg olaf. Ymysg y nofelau i oedolion ifanc diweddar y mae wedi’u mwynhau mae Red Queen, Victoria Aveyard a Six of Crows, Leigh Bardugo. Mae’n edrych ymlaen yn arw at ddysgu mwy a datblygu egin syniad sydd ganddo tra ar y cwrs.
