Mae cynllun newydd yn cael ei lansio yng Nghymru i helpu plant i ddeall a rheoli eu hiechyd meddwl a’u lles drwy ddarllen.
Mae’r rhaglen, sydd wedi cael ei datblygu a’i harwain gan weithwyr iechyd proffesiynol yn ogystal â phlant a’u teuluoedd, yn cael ei chyflwyno yng Nghymru gan yr elusen Asiantaeth Ddarllen mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru a llyfrgelloedd cyhoeddus.
Fel rhan o Ddiwrnod Iechyd Meddwl y Byd, ar ddydd Sadwrn 10 Hydref, mae’r Asiantaeth Ddarllen a’r llyfrgelloedd cyhoeddus yn lansio Darllen yn Well: Llyfrau ar Bresgripsiwn i blant, gyda chasgliadau o lyfrau ac adnoddau ategol ar gael yn Gymraeg a Saesneg. Cyhoeddwyd y rhestr ddarllen mewn ymateb i’r galw cynyddol am wybodaeth a chyngor gan arbenigwyr i helpu plant i ddeall a rheoli eu hiechyd meddwl a’u lles.
Mae dros filiwn o rieni yn credu y gallai cymorth proffesiynol fod yn llesol i’w plant yn sgil y cyfyngiadau oherwydd y coronafeirws – ac mae Childline wedi cynnal bron i 7,000 o sesiynau cwnsela gyda phlant am effaith yr haint. Mae gan un ym mhob 10 o blant Cymru sydd rhwng pump ac 16 oed broblem iechyd meddwl, ac mae gan lawer mwy broblemau ymddygiad.
Mae’r rhestr ddarllen i blant, Darllen yn Well, yn cynnwys 33 o lyfrau a ddewiswyd i fynd i’r afael â rhai o’r prif heriau sy’n wynebu plant heddiw. Mae’r llyfrau ar y rhestr yn trafod pynciau fel gorbryder a galar, bwlio a diogelwch ar y we, a sut i ddelio â digwyddiadau yn y newyddion. Mae’r rhestr o lyfrau hefyd yn archwilio sut i fyw yn well gydag ystod o gyflyrau ar ôl diagnosis, gan gynnwys Anhwylder Diffyg Canolbwyntio a Gorfywiogrwydd (ADHD), Anhwylder Sbectrwm Awtistiaeth (ASD), dyslecsia, Anhwylder Gorfodaeth Obsesiynol (OCD) ac anableddau corfforol.
Mae’r rhestr wedi’i hanelu at blant Cyfnod Allweddol 2 ac mae’n cynnwys teitlau sy’n addas ar gyfer ystod eang o lefelau darllen, er mwyn cynnig cymorth i ddarllenwyr llai hyderus, ac i annog plant i ddarllen gyda’u brodyr a’u chwiorydd a’u gofalwyr.
Meddai Karen Napier, Prif Weithredwr yr Asiantaeth Ddarllen: “Mae un ym mhob deg o blant Cymru yn dioddef problemau iechyd meddwl, ac mae digwyddiadau byd-eang diweddar wedi gwneud y broblem yn waeth. Yn yr Asiantaeth Ddarllen, rydyn ni’n credu mewn pŵer darllen i daclo rhai o heriau mwyaf bywyd, ac yn y maes newydd a phwysig yma o’n gwaith byddwn ni’n defnyddio gwybodaeth, cyngor a straeon o ansawdd sydd wedi’u cymeradwyo gan arbenigwyr, i helpu plant i reoli a deall eu teimladau ac i ymdopi mewn cyfnodau anodd.”
Gall llyfrau sydd ar y rhestr gael eu hargymell gan weithwyr iechyd a gofal cymdeithasol proffesiynol, athrawon ac unrhyw un arall sy’n gweithio gyda phlant a theuluoedd. Mae’r casgliadau o lyfrau ar gael i’w benthyca am ddim o lyfrgelloedd cyhoeddus lleol. Mae’r Asiantaeth Ddarllen yn gweithio gyda Chyngor Llyfrau Cymru er mwyn sicrhau bod llyfrau sydd ar y rhestr ar gael yn Gymraeg.
Meddai Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Mae lles plant yn bwysig bob amser, ond mae’r pandemig yma wedi gwneud i ni sylweddoli pa mor bwysig yw gwneud yn siŵr fod gan blant fynediad at adnoddau digidol a phrint maen nhw’n gallu ymddiried ynddyn nhw sy’n helpu i’w cefnogi nhw a’u galluogi nhw i siarad am eu teimladau. Mae’n hanfodol bod y sgyrsiau yma’n gallu digwydd yn iaith gyntaf y plentyn, a dyna pam ein bod ni yn y Cyngor Llyfrau yn falch o fod yn rhan o’r gwaith o gyfieithu’r llyfrau gwych yma.”
Meddai’r Dirprwy Weinidog Diwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth, yr Arglwydd Dafydd Elis-Thomas: “Rydw i’n falch ein bod ni wedi gallu darparu cyllid i sicrhau’r hawliau er mwyn cynhyrchu a dosbarthu fersiynau electronig o’r llyfrau Cymraeg ar y rhestr i blant. Mae hyn yn hanfodol o ystyried pwysigrwydd cynnwys digidol yn ystod y cyfnod yma. Bydd y cyllid hefyd yn galluogi dosbarthu copïau o fersiynau print o’r llyfrau am ddim i’w defnyddio mewn llyfrgelloedd ledled Cymru ac fel rhan o’r cynlluniau clicio a chasglu. Bydd hwn yn hwb sylweddol i lyfrgelloedd a’u defnyddwyr yng Nghymru.”
Gall y casgliad o lyfrau Darllen yn Well i blant – sydd wedi cael cydnabyddiaeth gan gyrff iechyd blaenllaw, mewn partneriaeth â Chymdeithas Prif Lyfrgellwyr Cymru a chyllid gan Lywodraeth Cymru a Chyngor y Celfyddydau yn Lloegr – gefnogi plant i ddeall a rheoli eu hiechyd meddwl drwy ddefnyddio adnoddau sy’n seiliedig ar dystiolaeth y tu allan i leoliadau clinigol, neu tra eu bod nhw’n aros am driniaeth.
Meddai Vaughan Gething, y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: “Rydw i wrth fy modd y bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i ddarparu cymorth ariannol ar gyfer y cynllun pwysig yma, sydd wedi bod yn llwyddiannus iawn ac wedi chwarae rhan sylweddol i gyflawni ein Cynllun Cyflawni ar gyfer Iechyd Meddwl a ‘Mwy na geiriau’, sef ein fframwaith ar gyfer y Gymraeg ym maes iechyd a gofal cymdeithasol. Mae llyfrau wedi bod yn llefydd i bobl chwilio am atebion neu i gael cysur, ac i ddianc, ers amser maith. Rwy’n gobeithio y bydd y fenter yma’n ysbrydoli plant a theuluoedd i ddarllen er eu lles a’u mwynhad. Does dim diwedd ar bŵer darllen, felly gadewch i ni ddefnyddio rhywfaint o’r egni yna i daclo’r heriau cynyddol mae plant yn eu hwynebu gyda’u hiechyd meddwl.”
Meddai Bethan Hughes, Prif Lyfrgellydd a chynrychiolydd ar ran Cymdeithas Prif Lyfrgellwyr Cymru: “Rydyn ni’n falch iawn fod Darllen yn Well: Llyfrau ar Bresgripsiwn i blant yn cael ei lansio yma yng Nghymru fel cynllun dwyieithog, ac yn gyffrous i weithio gyda’n partneriaid i wireddu’r cynllun.
“Mae darllen, yn ei hanfod, yn llesol, ac mae darllen er mwyn deall emosiynau a theimladau yn hanfodol i ni i gyd, ac yn arbennig i blant wrth iddyn nhw ddysgu i ddeall y byd o’u cwmpas a’u hymateb nhw iddo.
“Bydd y cynllun yma’n gyfle i ni roi yn nwylo plant, yn eu dewis iaith, lyfrau sydd wedi eu dethol yn ofalus i gynnig cymorth iddyn nhw ddeall eu teimladau, drwy gyfrwng geiriau, lluniau a’r dychymyg.
“Mae pobl yn ymddiried yn eu llyfrgell leol fel lle i gael cymorth a gwybodaeth ddi-duedd, yn lleol yn eu cymuned, mewn lleoliad sydd ddim yn un clinigol a heb unrhyw fath o stigma yn gysylltiedig ag o. Mae’r cynllun yma’n enghraifft arall o sut y gallwn gynnig y cymorth yma.”
Darllen yn Well: Llyfrau ar Bresgripsiwn i blant yw’r trydydd cynllun Darllen yn Well i gael ei gyflwyno yng Nghymru ar ôl llwyddiant y casgliadau o lyfrau ar ddementia a iechyd meddwl.
I gael rhagor o wybodaeth am y llyfrau Darllen yn Well i blant, ewch i: reading-well.org.uk/cymru
Mae cyrsiau i ddatblygu awduron a darlunwyr newydd, a drefnwyd ar y cyd gan Gyngor Llyfrau Cymru a Llenyddiaeth Cymru, yn dechrau dwyn ffrwyth.
Mae cyrsiau i ddatblygu awduron a darlunwyr newydd, a drefnwyd ar y cyd gan Gyngor Llyfrau Cymru a Llenyddiaeth Cymru, yn dechrau dwyn ffrwyth.
Yn ystod y 12 mis diwethaf, mae nifer o lyfrau gwahanol wedi’u cyhoeddi neu ar fin eu cyhoeddi gan awduron a darlunwyr a fu ar y cyrsiau yng Nghanolfan Ysgrifennu Tŷ Newydd yn Llanystumdwy, Gwynedd.
Cynhaliwyd un cwrs ar gyfer Ysgrifennu a Darlunio i Blant ym mis Chwefror 2019, a chwrs arall ar Ysgrifennu i Oedolion Ifanc ym mis Chwefror 2020, gyda chyfanswm o 20 awdur ac 8 darlunydd yn sicrhau eu lle fel rhan o broses gystadleuol.
Dywedodd Helen Jones, Pennaeth Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen Cyngor Llyfrau Cymru: “Allwn ni ddim hawlio na fyddai’r llyfrau yma wedi’u cyhoeddi o gwbl oni bai am y cyrsiau a drefnwyd ar y cyd gan y Cyngor Llyfrau a Llenyddiaeth Cymru, ond yn ddi-os maen nhw wedi helpu i ddatblygu egin awduron a llenwi bwlch yn y farchnad ar gyfer deunydd darllen gwreiddiol yn y Gymraeg i blant ac oedolion ifanc. Mae datblygu deunydd darllen o’r fath yn un o’n blaenoriaethau ni yn y Cyngor Llyfrau wrth i ni barhau i weithredu ar argymhellion adroddiad Dr Siwan Rosser o Ysgol y Gymraeg Prifysgol Caerdydd.”
Dywedodd Leusa Llewelyn ar ran Llenyddiaeth Cymru: “Mae wedi bod yn bleser cael cydweithio â’r Cyngor Llyfrau ar y cyrsiau datblygu awduron yma, a gweld cystal llwyddiant mae sawl un o’r awduron wedi ei gael ar ôl treulio wythnos yn Nhŷ Newydd dan ofal rhai o’n hawduron a’n tiwtoriaid gorau. Byddwn yn parhau i weithio gyda’n gilydd i adnabod bylchau yn niwylliant llenyddol Cymru – gan fynd i’r afael â’r heriau sy’n ein hwynebu o ran tangynrychiolaeth ac amrywiaeth yn ein llenyddiaeth – a chreu cyfleoedd datblygu safonol i sicrhau fod y gwaith pwysig hwn yn parhau.”
Dywedodd Sioned Wyn Roberts, fu ar y cwrs Ysgrifennu a Darlunio i Blant yn 2019: “Wnes i fwynhau pob eiliad o’r cwrs ysgrifennu a darlunio i blant. Yn Nhŷ Newydd wnes i gyfarfod yr arlunydd Bethan Mai sydd wedi dod â chymeriad Ffwlbart Ffred yn fyw, ac mae hyd yn oed sinc pinc yr Arglwyddes Lloyd George yn rhan o’r lluniau! Fyswn i erioed wedi ystyried ysgrifennu llyfrau oni bai am y cwrs yn Nhŷ Newydd ac o ganlyniad mae Ffwlbart Ffred: Drewi fel Ffwlbart, y cyntaf mewn cyfres o lyfrau stori-a-llun, wedi ei gyhoeddi eleni a bydd Gwag y Nos, fy nofel i blant, allan y flwyddyn nesa.”
Ymhlith y llyfrau sydd wedi’u cyhoeddi neu sydd yn y broses o gael eu cyhoeddi gan awduron a darlunwyr a fu ar y cyrsiau y mae:
Roedd Seran wedi mynychu’r cwrs Ysgrifennu a Darlunio i Blant yn Nhŷ Newydd yn 2019 fel darlunydd, ac fe fydd y nofel mae’n ei hysgrifennu hefyd yn cynnwys elfen graffeg amlwg.
Mae hi hefyd yn rhan o Gynllun Mentora Awduron Llenyddiaeth Cymru a’i gobaith yw y bydd ei nofel gyntaf, ‘Y Nendyrau,’yn cael ei chyhoeddi yn 2021.
Wrth i gyfyngiadau’r cyfnod clo ddechrau cael eu codi, mae siopau llyfrau wedi bod yn dechrau ailagor eu drysau ers dydd Llun 22 Mehefin 2020. Mae nifer yn parhau i werthu arlein hefyd, gan gynnig gwasanaeth clicio a chasglu, danfon yn lleol neu drwy’r post.
Wrth i gyfyngiadau’r cyfnod clo ddechrau cael eu codi, mae siopau llyfrau wedi bod yn dechrau ailagor eu drysau ers dydd Llun 22 Mehefin 2020. Mae nifer yn parhau i werthu arlein hefyd, gan gynnig gwasanaeth clicio a chasglu, danfon yn lleol neu drwy’r post.
Rydyn ni wedi bod yn tynnu manylion am drefniadau siopau gwahanol at ei gilydd yma, ac yn diweddaru’r rhestr wrth i ni dderbyn gwybodaeth newydd. Gan fod hon yn sefyllfa sy’n datblygu’n gyflym, mae’n bosib na fydd y manylion diweddaraf gennym ni bob amser felly gwiriwch gyda’ch siop lyfrau leol.
Os ydych chi’n llyfrwerthwr yng Nghymru sydd am ychwanegu neu ddiweddaru eich manylion, ebostiwch post@llyfrau.cymru
Anrhegaron, Tregaron – www.anrhegaron.cymru / Siop ar agor ddydd Mawrth a dydd Gwener rhwng 10.00-4.00pm a dydd Sadwrn rhwng 9.30-12.30pm
Book-ish, Crughywel – www.bookish.co.uk / @Bookishcrick / 01873 811 256 / Siop ar agor o ddydd Llun i ddydd Sadwrn rhwng 10.00-5.00pm a dydd Sul rhwng 10.00-4.00pm. / Modd archebu ar-lein neu ar y ffôn / Gwasanaeth postio
Browsers Bookshop, Porthmadog – https://www.browsersbook.shop/ / 01766 512066 / Siop wedi cau i’r cyhoedd am y tro / Modd archebu ar-lein neu ar y ffôn / Gwasanaeth postio
Burway Books, Church Stretton – www.burwaybooks.co.uk / Twitter – @BurwayBooks / Instagram – burwaybooks / 01694 723388 / Ar agor o ddydd Llun – Sadwrn o 10-4pm.
Cant a Mil, Caerdydd – www.cantamil.com / @siopcantamil / jo@cantamil.com / O 1 Medi, bydd y siop ar agor o ddydd Mawrth i ddydd Sadwrn rhwng 10.30–4.00pm / Modd archebu trwy’r wefan, trwy ebost a thrwy’r cyfryngau cymdeithasol / Gwasanaeth postio
Chepstow Books, Chepstow – www.chesptowbooks.co.uk / 01291 625011 / shop@chepstbooks.co.uk / Siop ar agor o ddydd Llun i ddydd Sadwrn rhwng 10.00-4.00pm a dydd Sul rhwng 12.00-4.00pm.
Cofion Cynnes, Ystradgynlais – Siop nawr ar agor rhwng 7yb – 1yp
Griffin Books, Penarth – www.griffinbooks.co.uk / info@griffinbooks.co.uk / 02020 706455 / Siop ar agor o ddydd Llun i ddydd Sadwrn rhwng 9.00-5.30pm / Modd archebu dros y ffôn, ar y we a drwy cyfryngau cymdeithasol / Gwasanaeth postio a chludo lleol. / Yn agor ar 1 Gorffennaf.
Gwisgo, Aberaeron – www.gwisgobookworm.co.uk / info@gwisgobookworm.co.uk / www.facebook.com/Gwisgo Bookworm / 01545 238282 / Siop ar agor o ddydd Llun i ddydd Sadwrn rhwng 11.00-5.00pm a dydd Sul rhwng 11.30-4.00pm
Hintons, Conwy – @hintons.conwy / Siop ar agor yn llawn / Modd archebu drwy Instagram
Igam Ogam, Llandeilo – www.igamogamgifts.co.uk / 01558 822698 / Agor 22/06. Agor dydd Llun, dydd Iau a dydd Gwener o 10-4pm
Narberth Museum Bookshop, Arberth – www.narberthmuseum.co.uk / 01834 861719 / Siop ar agor o ddydd Iau i ddydd Sadwrn rhwng 10.00-5.00pm ar hyn o bryd ac yn derbyn archebion ar lein
No 1 High St, Y Drenewydd – www.no1highstreet.co.uk / 07866259710 / Ar agor o 9-5pm, Llun – Sadwrn
Palas Print, Caernarfon – www.palasprint.com / @PalasPrint / eirian@palasprint.com / Siop ar agor o dydd Mawrth i ddydd Sadwrn rhwng 10.00-4.00pm. Yn gwasanaethu cwsmeriaid o geg drws y siop, ac yn parhau i dderbyn archebion ac ymholiadau arlein neu dros y ffôn.
Pen’rallt Gallery Bookshop, Machynlleth – www.penralltgallerybookshop.co.uk / penralltbooks@gmail.com / 01654 700559 / Siop ar agor fel a ganlyn: dydd Mercher – 1.30-4.30pm (mae modd casglu archebion eisoes wedi’u talu’n amdanynt yn y fynedfa rhwng 10.00-4.30pm); dydd Iau – 9.30-4.30pm drwy apwyntiad yn unig – amser tawel i gwsmeriaid bori/prynu; dydd Gwener 9.30-12.30pm / 1.30-4.30pm (mae modd casglu archebion eisoes wedi’u talu amdanynt yn y fynedfa rhwng 10.00-4.30pm); dydd Sadwrn 1.30-4.00pm drwy apwyntiad yn unig (mae modd casglu archebion rhwng 10.00-12.30pm/ Modd archebu drwy’r wefan neu ebostio neu ffonio.
Pethe Powys, Y Trallwng – Faceboook – Pethe Powys / 01938 554540 / Siop wedi ail agor – 27/ 7 ar dydd Llun, Mercher, Iau, Gwener a Sadwrn rhwng 10.00-3.00.
Poetry Bookshop, Y Gelli Gandryll – Bwriadu ail agor ar y 6 Gorffennaf. Oriau – Llun i Sadwrn 10-12pm. Rydym hefyd yn cynnig slotiau o chwarter neu hanner awr o ddydd Mercher – Sadwrn rhwng 1-5pm i’r unigolion hynny sy’n nerfus / risg uchel o ran iechyd. Bydd hyn yn gyfle iddynt siopa tra bod y lle yn gwbl wag.
Siop Cwlwm, Croesoswallt – www.siopcwlwm.co.uk / 07814 033759 / post@siopcwlwm.co.uk / Ar agor bob dydd Mercher, dydd Gwener a dydd Sadwrn rhwng 9am a 3.30pm / Archebwch drwy www.siopcwlwm.co.uk neu gyfryngau cymdeithasol neu dros y ffôn. Postio am ddim yn achos archebion dros £30, casglu am ddim o Farchnad Croesoswallt.
Siop Dewi, Penrhyndeudraeth – dewi11@btconnect.com / 01766 770266 / Siop ar agor rhwng 7yb a 12yp / Modd archebu dros y ffôn, drwy’r cyfryngau cymdeithasol ac ar e-bost / Gwasanaeth postio
Siop Eifionydd, Porthmadog – Siop ar agor 22/06 ymlaen
Siop Lyfrau’r Hen Bost, Blaenau Ffestiniog – Wedi ail agor. Oriau: Dydd Mawrth, Iau, Gwener a Sadwrn, 10-4pm
Siop Tŷ Tawe, Abertawe – https://www.facebook.com/Ysioptytawe/ Oriau agor newydd o 01/10 – siop ar agor ar ddyddiau Iau, Gwener a Sadwrn rhwng 10.00-2.00 o’r gloch
Siop Sian, Crymych – https://www.facebook.com/SiopSian/ Siop wedi ail-agor dydd Iau (25/06) Oriau – Mawrth-Gwener 9:30-4:30, Sadwrn 9-12pm.
Siop y Siswrn, Yr Wyddrug – 01352 753200 / siopysiswrn@aol.com / Facebook – Siop Y Siswrn / www.siopysiswrn.com / Archebion ar ebost, Facebook a ffôn – gwasanaeth post cyflym a dibynadwy. / Siop ar agor 9.30–4.30 bob dydd heblaw am ddyddiau Iau a Sul.
Siop y Smotyn Du, Llanbed – Siop ar agor gydag oriau cyfyngedig. / Ffôn 01570 422587.
St David’s Bookshop, Tyddewi – 01437 720480 / Siop ar agor o ddydd Llun i ddydd Sadwrn rhwng 11.00-4.30pm
Tenby Bookshop, Dinbych y Pysgod – https://www.facebook.com/tenbybookshop / 01834 843514 / Siop ar agor o ddydd Llun i ddydd Gwener – 10.00-5.30pm, Sadwrn 10.00-6.00pm a Sul 10.00-5.00pm.
The Hours, Aberhonddu – www.thehoursbrecon.co.uk / Siop ar agor ar ddyddiau Mawrth, Mercher, Gwener a Sadwrn rhwng 10.00-2.00 o’r gloch.
T-Hwnt, Caerfyrddin – Siop ar agor rhwng dydd Mawrth a dydd Sadwrn, 11.00-3.00pm
Tŷ’r Gwrhyd, Pontardawe – www.facebook.com/Tyrgwrhyd/ / 07990153730 / Siop bellach ar agor ac mae modd archebu unrhyw lyfr dros y ffôn 07990 153730 neu ebostio post@gwrhyd.cymru Wedyn, mae modd trefnu apwyntiad rhwng 11.00–2.00 i gasglu archebion.
Verzon Bookshop Gallery, Llandrindod – www.facebook.com/VerzonBookshopGallery / Siop ar agor o ddydd Llun i ddydd Gwener rhwng 9.00-5.00pm a dydd Sadwrn rhwng 9.00-4.00pm.
Bu farw un o brif lenorion Cymru, yr awdur a’r bardd Emyr Humphreys, ar ddydd Mercher, 30 Medi 2020. Yn 101 oed, bu’n cyhoeddi ei waith dros gyfnod o saith degawd. Dyma deyrnged Cadeirydd y Cyngor Llyfrau, yr Athro M. Wynn Thomas, i’r gŵr a oedd yn gyfaill agos iddo ac yn un o Lywyddion Anrhydeddus Cyfeillion y Cyngor Llyfrau.
Bu farw un o brif lenorion Cymru, yr awdur a’r bardd Emyr Humphreys, ar ddydd Mercher, 30 Medi 2020. Yn 101 oed, bu’n cyhoeddi ei waith dros gyfnod o saith degawd. Dyma deyrnged Cadeirydd y Cyngor Llyfrau, yr Athro M. Wynn Thomas, i’r gŵr a oedd yn gyfaill agos iddo ac yn un o Lywyddion Anrhydeddus Cyfeillion y Cyngor Llyfrau.
Roedd Emyr Humphreys yn blentyn y Rhyfel Byd Cyntaf, yn un o’r mawrion llên mwyaf yn ein hanes hen, a’i yrfa ddisglair fel awdur o fri cydwladol yn rhychwantu saith deg o flynyddoedd. Yn ogystal â chyhoeddi dros ddau ddwsin o nofelau, roedd yn awdur dramâu a cherddi ac ysgrifau diwylliannol nodedig, yn ymgyrchydd diwylliannol eofn, ac yn gynhyrchydd radio a theledu arloesol.
Disgrifiodd ei arwr Saunders Lewis fel ‘ffigur anhepgor’, ac roedd yr un peth yn wir amdano yntau. Fe adnabuwyd ei ddawn gyntaf gan Graham Greene, ac aeth yn ei flaen i weithio gyda Richard Burton, Siân Phillips a Peter O’Toole. Ymhlith ei ffrindiau roedd R.S. Thomas, Kate Roberts a John Gwilym Jones, ac roedd ei gariad at yr Eidal yn ail agos i’w gariad at Gymru.
Roedd yn Gymro Ewropeaidd, ac yn awdur a ddylanwadwyd gan fawrion llên y Cyfandir. Fe welai fod y diwylliant Cymraeg dan fygythiad cyson yn y byd modern, a sylweddolodd ei fod felly yn rhannu cyflwr pobloedd ‘ymylol’ dros y byd.
Ef oedd cynrychiolydd olaf y cyfnod euraidd yn ein hanes pryd y gwnaeth cynifer o’n llenorion pennaf ni ymrwymo i wasanaethu Cymru.
Mae ei golli yn golygu colli amddiffynnydd ymroddedig a llinyn mesur gwerthfawrocaf ein diwylliant llên.
Heddwch i’w lwch, ac na foed i’n cof amdano bylu byth.
Catalog Canmlwyddiant
Cafodd catalog arbennig o waith Emyr Humphreys ei gyhoeddi gan y Cyngor Llyfrau ar achlysur ei ben-blwydd yn 100 oed yn 2019: http://www.cllc.org.uk/7892.file.dld
Rydym yn defnyddio cwcis ar ein gwefan i roi'r profiad mwyaf perthnasol drwy gofio eich dewisiadau a'ch ymweliadau. Drwy glicio "Derbyn Oll", rydych yn cytuno i'r defnydd o holl gwcis. Fodd bynnag, gallwch weld "Gosodiadau Cwcis" i roi dewis fwy reoledig.
We use cookies on our website to give you the most relevant experience by remembering your preferences and repeat visits. By clicking “Accept All”, you consent to the use of ALL the cookies. However, you may visit "Cookie Settings" to provide a controlled consent.
Mae'r wefan yma y ndefnyddio cwcis yn gwella eich profiad wrth lywio'r wefan. O'r rhain, mae'r rhai a ddynodir yn "angenrheidiol" yn cael eu storio yn eich porwr gwe gan eu bod yn hanfodol i'r ffordd mae'r wefan yn gweithio. Rydym hefyd yn defnyddio cwcis eraill i ddadansoddi sut mae ein ymwelwyr yn defnyddio ein gwefan. Caiff y cwcis yma eu storio yn eich porwr gwe gyda'ch bendith chi. Mae gennych yr opsiwn i wrthod y cwcis yma, ond gall eu gwrthod effeithio eich profiad o ddefnyddio'r wefan.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
