Cymru yn Ffair Lyfrau Frankfurt: Cyhoeddwyr Cymru i arddangos yn ffair gynnwys fwyaf y byd

Bydd cyhoeddwyr Cymru yn hyrwyddo llenyddiaeth o Gymru ar lwyfan rhyngwladol unwaith eto yn Ffair Lyfrau Frankfurt ym mis Hydref. Dyma’r drydedd flwyddyn yn olynol i Gymru gael presenoldeb yn Frankfurt, diolch i gyllid gan Lywodraeth Cymru trwy Cymru Greadigol, a’i gydlynu gan Gyngor Llyfrau Cymru.

Cynhelir Ffair Lyfrau Frankfurt bob blwyddyn dros bum diwrnod ym mis Hydref a hi yw’r ffair gynnwys fwyaf yn y byd, gyda chynrychiolaeth o bob cwr yn teithio i’r Almaen i arddangos y gorau o’u llyfrau a’u llenyddiaeth ar draws pob genre.

Yn 2024, denodd y digwyddiad diwylliannol allweddol hwn tua 230,000 o ymwelwyr gyda 4,300 o arddangoswyr o 92 o wledydd[1]. Eleni, bydd 15 cyhoeddwyr o Gymru yn mynychu er mwyn cwrdd â chynrychiolwyr o ddiwydiannau creadigol eraill, fel ffilm a gemau, yn ogystal â chyhoeddwyr eraill, i drafod cydweithredu, hawliau a thrwyddedu, ac i feithrin perthnasoedd.

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Diolch i gyllid gan Lywodraeth Cymru bydd stondin Cymru yn Frankfurt yn dychwelyd i Frankfurt eto eleni. Mae’r sector cyhoeddi dwyieithog yng Nghymru yn rhan o’r economi sylfaenol sy’n sector blaenoriaeth i Lywodraeth Cymru o fewn y Diwydiannau Creadigol. Rydym yn falch ein bod wedi gallu sicrhau presenoldeb Cymru yn y digwyddiad rhyngwladol pwysig hwn yn y calendr cyhoeddi, er mwyn hyrwyddo’n llyfrau a’n hawduron gorau o Gymru ar lwyfan rhyngwladol.”

Dywedodd Gweinidog Diwylliant, Jack Sargeant “Mae’n wych y bydd gan gyhoeddwyr Cymru bresenoldeb amlwg eto yn Ffair Lyfrau Frankfurt, un o ddigwyddiadau diwylliannol pwysicaf y byd. Mae cefnogaeth Cymru Greadigol a’r Cyngor Llyfrau ar gyfer y daith fasnach bwysig hon yn helpu i sefydlu sector cyhoeddi bywiog Cymru ar lwyfan rhyngwladol, a hynny wrth arddangos ein treftadaeth lenyddol gyfoethog.

 

“Gydag amrywiaeth o lenyddiaeth Gymraeg a Saesneg, ac ystod eang o gynnwys, mae ein cyhoeddwyr yn cynrychioli’r gorau o greadigrwydd Cymru, a bydd ein presenoldeb yn Frankfurt yn darparu llwyfan gwerthfawr iddyn nhw adeiladu partneriaethau newydd a chyrraedd cynulleidfaoedd byd eang. Dyna’r union fath o gefnogaeth sy’n helpu ein diwydiannau creadigol i barhau i dyfu a ffynnu.”

Mae Ffair Lyfrau Frankfurt ar agor rhwng 15 a 19 Hydref 2025. Gallwch ddarganfod mwy am y ffair yma: Frankfurter Buchmesse | Home

[1] https://www.buchmesse.de/en/about-us

Cyhoeddi Enillwyr Gwobrau Clawr y Flwyddyn 2025 am Lyfrau i Blant a Phobl Ifanc

Heddiw, dydd Gwener 26 Medi, mae Cyngor Llyfrau Cymru wedi cyhoeddi teitlau’r llyfrau sydd wedi ennill Gwobrau Clawr y Flwyddyn am Lyfrau i Blant a Phobl Ifanc 2025.

Mae dau gategori i’r gwobrau – Clawr Llyfr Cymraeg a Chlawr Llyfr Saesneg. Yr enillwyr yw:

Enillydd y categori Gymraeg:

Nos Da Blob (Y Lolfa). Darluniad y clawr: Huw Aaron. Dyluniad y clawr: Opal Roengchai. Awdur: Huw Aaron.

Enillydd y categori Saesneg:

Fishfolk (Firefly Press). Darluniad y clawr: Hannah Doyle. Awdur: Steven Quincey-Jones

Dywedodd Huw Aaron: “Mae’n nhw’n dweud na ddylech chi farnu llyfr ô’r clawr… ond dyna’n union mae pawb YN ei wneud, ac mae gofal o glawr llyfr yn awgrymu bod gofal hefyd wedi ei gymryd o’r cynnwys tu fewn. Felly mae’n wych bod gyda ni wobrau sy’n dathlu’r grefft bwysig o ddylunio clawr. Ac wrth gwrs, dw i ar ben fy nigon i weld Blob bach yn ennill eleni! Diolch o galon i Clare Doughty am helpu lywio’r clawr i’w fersiwn terfynol.”

Dywedodd Hannah Doyle: “Diolch yn fawr iawn am ddewis Fishfolk ar gyfer Gwobr Clawr Llyfr Plant y Flwyddyn! Rwyf wrth fy modd. Diolch i Firefly Press, ac yn arbennig i Becka Moor am roi ei ffon hud ar y dyluniad er mwyn gwneud i’r clawr sefyll allan. Ac yn amlwg, diolch i Steven Quincey-Jones am ysgrifennu llyfr mor ysbrydoledig ac yn llawn awyrgylch. Roedd yn brosiect gwych i fod yn rhan ohono.”

Sefydlwyd y gwobrau er mwyn dathlu cyfraniad darlunwyr a dylunwyr, a’u gwaith i ddod â straeon yn fyw a chreu llyfrau trawiadol a deniadol sy’n apelio at ddarllenwyr ifanc. Cyflwynwyd y gwobrau am y tro cyntaf yn 2024.

Dewiswyd y chwech llyfr oedd ar y rhestrau byrion, a’r cyfrolau buddugol, gan aelodau Panel Pobl Ifanc y Cyngor Llyfrau. Mae dylunydd/darlunydd y clawr buddugol yn y ddau gategori yn ennill neu’n rhannu gwobr ariannol o £500.

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Lyfrau Cymru: “Llongyfarchiadau mawr i ennillwyr y gwobrau eleni. Mae’n braf cael tynnu sylw at waith caled dylunwyr a darlunwyr fel hyn, ac i ddathlu’r doniau anhygoel sydd gennym yn gweithio yn y sector yng Nghymru. Llawer o ddiolch hefyd i aelodau ein Panel Pobl Ifanc, a gafodd y dasg anodd o feirnidu’r gwobrau eleni o blith cymaint o ymgeiswyr haeddiannol.”

Y llyfrau eraill ar y rhestrau byrion oedd:

Rhestr fer – Llyfr Cymraeg:

• Gwen ac Arianrhod (Gwasg Carreg Gwalch). Darluniad y clawr: Lleucu Gwenllian. Dyluniad y clawr: Eleri Owen. Awdur: Lleucu Gwenllian.
• Ysgol Arswyd (Y Lolfa). Darluniad y clawr: Sian Angharad. Awdur: Catrin Angharad Jones.

Rhestr fer – Llyfr Saesneg:

• Colours of Home (Graffeg). Darluniad y clawr: Miriam Latimer. Awdur: Miriam Latimer.
• The Street Food Festival (Atebol). Darluniad y clawr: Valériane Leblond. Dyluniad y clawr: Tanwen Haf, Whitefire Designs. Awdur: Gail Sequeira.

Cefnogir y Gwobrau gan Adran Addysg Llywodraeth Cymru o dan Raglen Cymorth Grant y Cwricwlwm.

Gardd o Straeon – Lansio Sialens Ddarllen yr Haf yng Nghymru, i helpu darllenwyr ifanc i feithrin eu sgiliau darllen

Yr wythnos diwethaf, ymunodd disgyblion o ysgolion Blaenau Ffestiniog, y Drenewydd a Chaerdydd ag awduron arobryn llyfrau plant mewn digwyddiadau arbennig yn eu llyfrgelloedd lleol, i lansio Sialens Ddarllen yr Haf yng Nghymru.

Roedd y digwyddiadau yn dathlu thema’r Sialens eleni, sef ‘Gardd o Straeon’, lle mae creaduriaid hudol, chwedlau anhygoel a rhyfeddodau natur yn dod yn fyw. Gall plant ymuno â’r cynllun yn eu llyfrgell leol a darganfod anturiaethau darllen newydd trwy gydol yr haf.

Yn Llyfrgell Penylan, Caerdydd, bu disgyblion Ysgol Gynradd Parc y Rhath yn mwynhau gweithdy gydag Ian Brown, awdur cyfresi llyfrau Albert the Tortoise a Hugg ’’n’’ Bugg, ac yn Llyfrgell y Drenewydd roedd Claire Fayers, awdur arobryn Welsh Giants Ghosts and Goblins, wedi ymuno â disgyblion Ysgol Calon y Dderwen i ddarganfod y creaduriaid hudolus sy’n cuddio yn y goedwig a’r cwm, ac yn ein gerddi ni ein hunain.

Bu Bethan Gwanas a disgyblion Ysgol Maenofferen yn trafod cyfres boblogaidd Cadi yn Llyfrgell Blaenau Ffestiniog. Bethan oedd enillydd Gwobr Mary Vaughan Jones yn 2024 am ei chyfraniad rhagorol i lenyddiaeth i blant.

Dywedodd Bethan Gwanas: “Bore hyfryd efo plant Ysgol Maenofferen; mi wnes i fwynhau bob munud yn eu cwmni nhw (a dwi’n eitha siŵr eu bod nhw wedi mwynhau fy nghwmni innau). Mi brofodd eto pa mor bwysig ydi llyfrgelloedd a llyfrau – a chael cyfarfod awdur. Ac i awdur gael bod mewn llyfrgell efo llwyth o blant!”

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Diolch i’r holl awduron, llyfrgelloedd, ysgolion a phlant am roi hwb arbennig i ddechrau Sialens Ddarllen yr Haf eleni! Mae llyfrgelloedd yn lleoedd gwych i ddarganfod llyfrau o bob math, a diolch i gefnogaeth Llywodraeth Cymru, rydym yn falch iawn bod plant ledled Cymru yn cael y cyfle i fwynhau’r Sialens yn rhad ac am ddim, ac i barhau i ddarllen dros wyliau’r haf.”

Dywedodd Lynne Neagle,Ysgrifennydd y Cabinet Dros Addysg: “Rydym yn ariannu Sialens Ddarllen yr Haf unwaith eto i sicrhau bod gan bob plentyn y cyfle i fwynhau darllen yn ystod gwyliau’r haf. Mae’r Sialens yn helpu i danio dychymyg plant a darganfod awduron a llyfrau newydd, yn ogystal â datblygu eu sgiliau darllen dros y gwyliau.”

Prif nod Sialens Ddarllen yr Haf, a drefnir gan The Reading Agency a’i weithredu gan lyfrgelloedd , yw cadw plant yn darllen dros wyliau’r haf, gyda digwyddiadau, gweithgareddau a llyfrau gwych – a’r cyfan yn rhad ac am ddim o’u llyfrgell leol. Mae’r Sialens yn darparu ffordd hwyliog o gadw meddyliau ifanc yn effro, yn barod am ddechreuad gwych i flwyddyn ysgol newydd yn yr hydref.

O ddydd Sadwrn 5 Gorffennaf, gall ddarllenwyr ifanc 4–11 oed gofrestru yn eu llyfrgell leol neu ar-lein ar sialensddarllenyrhaf.org.uk. Rhaid darllen o leiaf chwe llyfr i gyflawni’r sialens – beth bynnag sydd yn apelio, boed yn straeon, nofelau graffig, llyfrau ffeithiol neu lyfrau llafar – mae popeth yn cyfri. Trwy’r Sialens mae plant yn gallu ennill gwobrau, darganfod llyfrau newydd, a derbyn medal a thystysgrif unwaith y bydd y Sialens wedi’i chwblhau.

Gyda thema newydd bob blwyddyn, mae’r Sialens wedi ei thargedu at blant 4–11 oed. Mae’n cefnogi’r oedran yma a’u teuluoedd drwy:

• Sicrhau bod dysgwyr yn barod pan ddaw’r amser i ddychwelyd i’r ysgol yn yr hydref.
• Cynorthwyo’r pontio llwyddiannus rhwng grwpiau blwyddyn a chyfnodau allweddol.
• Gwella hyder a hunan-barch plant wrth gefnogi darllen annibynnol.
• Rhoi mynediad am ddim at lyfrau a gweithgareddau hwyliog i’r teulu dros yr haf.

Darperir Sialens Ddarllen yr Haf gan The Reading Agency. Fe’i cefnogir yng Nghymru gan Gyngor Llyfrau Cymru, diolch i arian gan Lywodraeth Cymru. O 2025 ariennir y prosiect hwn gan Raglen Cymorth Grant y Cwricwlwm, diolch i Lywodraeth Cymru.

Galwad agored i athrawon cynradd Cymraeg
Cyfle i ddatblygu’n broffesiynol yn rhad ac am ddim trwy gynllun Athrawon Caru Darllen

Mae Cyngor Llyfrau Cymru yn annog athrawon ysgolion cynradd Cymraeg ledled Cymru i elwa ar gyfle i ymuno â chynllun hyfforddiant a mentora arbennig wrth gofrestru ar gyfer cynllun Athrawon Caru Darllen ar gyfer blwyddyn addysgol 2025/26.

Mae’r cynllun yn berffaith ar gyfer athrawon cynradd, lle bynnag maen nhw yn eu gyrfa dysgu, i’w helpu i ddatblygu darpariaeth ddarllen yn y dosbarth, i ddathlu llyfrau a darllen er pleser, ac i ysbrydoli eu dysgwyr ifanc i ddarllen.

Felly os ydych chi’n athro sy’n gweithio gyda dysgwyr 8–11 oed mewn ysgol gynradd Gymraeg ac yn:

–   chwilio am gefnogaeth i hyrwyddo darllen yn y dosbarth ac ysbrydoli dysgwyr

–   hoff o gyfarfod athrawon eraill i gyfnewid syniadau a rhannu profiadau

–   awyddus i gael cyfleoedd datblygu, hyfforddi ac adeiladu hyder ym maes llythrennedd a darllen

yna, cofrestrwch i fod yn rhan o’r cynllun cyn dydd Mawrth 15 Gorffennaf ar wefan y Cyngor Llyfrau: YMA

Ariennir y prosiect tair-blynedd hwn gan Adran Addysg Llywodraeth Cymru o dan Raglen Cymorth Grant y Cwricwlwm. Mae’n bartneriaeth rhwng Cyngor Llyfrau Cymru, Prifysgol Bangor a CYDAG i gynnal cyfres o weithdai dros y flwyddyn addysgol, i ehangu dysgu proffesiynol athrawon i arfogi dysgwyr gyda strategaethau darllen effeithiol ac i helpu nhw i fwynhau darllen.

Dros gyfnod o flwyddyn bydd athrawon yn cael y cyfle i ymuno â phedwar gweithdy, yn rhithiol ac mewn person, gyda darlithydd o Brifysgol Bangor i drafod 6 o gyfrolau amrywiol o Gymru. Mae’r rhestr ddarllen yn amrywio o ran genres, arddull, awduron, cyhoeddwyr a themâu.

Dywedodd Bethan Jones, Pennaeth Adran Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen Cyngor Llyfrau Cymru: “Rydym yn falch iawn o allu cynnig y cynllun hwn, diolch i gefnogaeth Adran Addysg Llywodraeth Cymru.

 “Prif nod Athrawon Caru Darllen yw meithrin cariad at ddarllen ymhlith athrawon fel y gallant ysbrydoli eu disgyblion i wneud yr un peth. Gyda chefnogaeth ac arbenigedd darlithydd Prifysgol Bangor bydd yr hyfforddiant pwrpasol hwn yn cynyddu ac yn atgyfnerthu dealltwriaeth ymarferwyr o egwyddorion a dulliau addysgeg sylfeini llythrennedd.

“Bydd cefnogaeth ar gael i ryddhau’r athrawon i fynychu’r sesiynau, felly mae’n gyfle gwych am ddatblygiad proffesiynol, yn rhad ac am ddim, a fydd yn cael effaith cadarnhaol parhaol ar athrawon, ysgolion a dysgwyr. Rydym yn edrych ymlaen at groesawu carfan 2025 ym mis Medi!”

Mae modd cofrestru tan ddydd Mawrth 15 Gorffennaf ar wefan y Cyngor Llyfrau – YMA. Mae lle i 50 o athrawon o ysgolion cynraedd Cymraeg ar gynllun 2025/26. Bydd cyfle i athrawon uwchradd Cymraeg ac athrawon o ysgolion cyfrwng Saesneg gymryd rhan wrth i’r cynllun ymestyn yn yr ail a thrydedd blwyddyn.

Cyngor Llyfrau Cymru yn sicrhau dros £800,000 i ysbrydoli cariad gydol oes at ddarllen yng Nghymru

Mae Cyngor Llyfrau Cymru yn croesawu’r cyhoeddiad bod Adran Addysg Llywodraeth Cymru wedi dyfarnu grant o £849,860 dros dair blynedd i’r Cyngor Llyfrau i barhau a datblygu eu gweithgareddau hyrwyddo darllen.

Cyhoeddwyd wythnos yma gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg Lynne Neagle, bod Cyngor Llyfrau Cymru yn un o’r sefydliadau a fydd yn derbyn arian o dan Rhaglen Cymorth Grant y Cwricwlwm.

Dyfernir y grant i’r Adran Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen, sy’n cynnal ystod eang o ymgyrchoedd a phartneriaethau i ddathlu llyfrau a hyrwyddo darllen er pleser. Bydd y rhain yn cynnwys:

Athrawon Caru Darllen – yn dilyn peilot llwyddiannus yn 2024, bydd y prosiect hwn yn darparu cyfres o hyfforddiant wedi’i theilwra i athrawon cynradd ac uwchradd, gan ymarferwyr addysg uwch o Brifysgol Bangor, gyda phwyslais penodol ar wella sgiliau addysgwyr mewn darllen er pleser, mewnblannu darllen yn y dosbarth a dysgu darllen a llythrennedd. Nod y rhaglen yw meithrin cariad at ddarllen ymhlith ymarferwyr addysg, er mwyn iddynt ysbrydoli dysgwyr ar lawr dosbarth.

Sialens Ddarllen yr Haf – cynllun i annog plant a’u teuluoedd i barhau i ddarllen trwy wyliau ysgol yr haf, wrth ymweld â llyfrgell leol. Mae’r prosiect yn denu dros 33,000 o blant a phobl ifanc i fanteisio ar fenthyg llyfrau o lyfrgelloedd cyhoeddus yng Nghymru bob blwyddyn. Mewn partneriaeth â’r Reading Agency a llyfrgelloedd Cymru.

Gornest Lyfrau / BookSlam – cystadlaethau darllen yn seiliedig ar restrau darllen ac adnoddau pwrpasol i gyfoethogi’r dysgu a dyfnhau dealltwriaeth. Mae ysgolion yn cystadlu ar lefel sirol yn gyntaf, gyda’r ysgolion buddugol yn cael cynrychioli’r sir yn y rowndiau terfynol cenedlaethol sy’n cael eu cynnal yn Aberystwyth.

Meithrin Cymuned o Ddarllenwyr – cyfres o raglenni a fydd yn annog a chefnogi teuluoedd i ddarllen er pleser. Mae’n blaenoriaethu mynediad at lyfrau ac adnoddau i’r rhai sydd eu hangen fwyaf, ac yn sicrhau bod sawl ffordd i blant a theuluoedd gymryd rhan yn yr elfen sy’n addas iddyn nhw a’u hanghenion. Mae’r rhaglen hon yn cynnwys:

• Diwrnod y Llyfr ym mis Mawrth, mewn partneriaeth â World Book Day, a dathliadau Diwrnod y Llyfr UNESCO ar 23 Ebrill;
• Cydweithio gyda RhAG i gynnal sesiynau darllen er pleser i rieni di-Gymraeg;
• Cefnogi gyda chyhoeddi cylchgrawn digidol Cyw ar y cyd gyda Boom Cymru i ddysgwyr rhwng 3 a 7 oed;
• Parhau gyda Phanel Pobl Ifanc y Cyngor Llyfrau, a denu oedolion ifanc i ddarllen gyda’r podlediad ‘Sut i Ddarllen’.

Dywedodd Pennaeth Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen, Bethan Jones: “Rydym yn falch iawn bod yr arian hanfodol hwn wedi ei ddyfarnu i ni – hebddo, ni fyddem yn gallu rhedeg cymaint o’r ymgyrchoedd a’r gweithgareddau sy’n ysbrydoli plant a phobl ifanc i ddarllen er pleser bob blwyddyn. Mae gennym gynlluniau hynod gyffrous ar gyfer y tair blynedd nesa, a theimlwn yn ffodus iawn o fod wedi sicrhau cyllid aml-flwyddyn, sy’n golygu y byddwn ni’n gallu cydweithio gyda phartneriaid i adeiladu ar y prosiectau dros flynyddoedd yn olynol; yn cael mwy o lyfrau at fwy o blant a phobl ifanc, i ysbrydoli cariad gydol oes at ddarllen.”

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Hoffwn ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet a’i hadran am eu hymrwymiad parhaol trwy’r cyllid hwn, sy’n sylfaen i waith yr Adran Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen yn y Cyngor Llyfrau, ac sydd wedi diogelu 2.5 swydd.

Mae’r grant hwn yn ein galluogi ni i barhau i ddarparu partneriaethau a chynlluniau hyrwyddo darllen blynyddol poblogaidd i blant a phobl ifanc ledled Cymru, megis Sialens Ddarllen yr Haf a llyfr £1 Cymraeg Diwrnod y Llyfr. Mae’n bwysig hefyd ei fod yn golygu y gallwn ddarparu ymyriadau wedi eu targedu’n benodol i ymateb i anghenion y Cwricwlwm i Gymru yn ogystal â heriau cyfredol o gwmpas lefelau llythrennedd, cyrraedd miliwn o siaradwyr Cymraeg, a llesiant. Rydym yn edrych ymlaen at weithio gyda’n rhwydwaith o bartneriaid dibynadwy i gyflawni’r rhaglen uchelgeisiol gyffrous hon dros y tair blynedd nesa.”

Dyfarnwyd y cyllid am gyfnod hyd at Mawrth 2028 o dan Rhaglen Cymorth Grant y Cwricwlwm. Cyhoeddir gwybodaeth am y prosiectau a gefnogir gan y grant ar wefan y Cyngor Llyfrau: www.llyfrau.cymru