Cyhoeddi enillydd cystadleuaeth darlunio llyfr stori-a-llun i blant

Mae Cyngor Llyfrau Cymru yn falch o gyhoeddi enillydd cystadleuaeth arbennig a drefnwyd gydag Urdd Gobaith Cymru i ddarganfod talent newydd ym maes darlunio llyfrau plant.

Dyfarnwyd y wobr i Naomi Bennet, 21 oed, am ei gwaith celf ‘neilltuol o gain’ a’i ‘meistrolaeth o’r grefft o gyfleu naratif drwy lun’.

Y dasg i ymgeiswyr rhwng 18 a 25 oed oedd creu gwaith celf gwreiddiol i gyd-fynd â stori fer gan un o awduron plant amlycaf Cymru, Casia Wiliam.

‘Y Gragen’, stori ar fydr ac odl, yw testun y naratif, ac fel rhan o’r wobr, bydd y gerdd a’r darluniau buddugol yn ymddangos fel llyfr stori-a-llun a gyhoeddir gan Gyhoeddiadau Barddas yn ystod y misoedd nesaf.

Y bwriad yw sicrhau bod Y Gragen ar gael mewn siopau llyfrau a llyfrgelloedd ar hyd a lled Cymru, yn ogystal ag ar ffurf e-lyfr drwy wefan ffolio.cymru y Cyngor Llyfrau.

Daw Naomi Bennet yn wreiddiol o Thatcham, Berkshire, ac mi fydd hi’n graddio’r haf hwn gyda BA Anrhydedd mewn Darlunio o Brifysgol Fetropolitan Caerdydd: “Mae wedi bod mor gyffrous cael fy newis i weithio ar y prosiect hwn,” meddai Naomi. “Rwy’n teimlo’n ffodus iawn i gael y cyfle i ddechrau fy ngyrfa greadigol gyda llyfr mewn print.”

Beirniadwyd y gystadleuaeth gan Derek Bainton, artist graffeg llawrydd ac arholwr darlunio Addysg Uwch sy’n byw ac yn gweithio yng Nghaerdydd. “Mae defnydd Naomi o liw a thrawiadau brwsh yn cyfleu egni, gonestrwydd, a themâu gobeithiol y stori,” dywedodd. “Mae’r ymagwedd ddarluniadol yn awgrymog a breuddwydiol, yn swreal a ffigurol. Mae’r darluniau o’r adroddwr ifanc mor agored fel eu bod yn gwahodd y darllenydd i’r naratif, gan roi digon o le i argraffiadau ac atgofion y darllenydd ei hun o’r traeth a’r môr gael eu cynnwys yn y stori. Mae ymdriniaeth Naomi o’r berthynas rhwng geiriau a lluniau yn gywrain ac yn adfywiol.”

Dywedodd Pennaeth Adran Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen Cyngor Llyfrau Cymru, Helen Jones: “Llongyfarchiadau gwresog i Naomi, a diolch yn fawr i bawb sydd wedi bod yn rhan o’r gystadleuaeth arbennig hon. Gall darluniadau wneud cyfraniad anfesuradwy at y grefft o adrodd stori, gan ehangu apêl llyfrau, yn enwedig felly llyfrau plant. Mae’n hollbwysig ein bod yn meithrin a hybu safon a thalent newydd yn y maes yma yng Nghymru.”

Dywedodd Siân Eirian, Cyfarwyddwr Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd: “Mae wedi bod yn bleser cydweithio â Chyngor Llyfrau Cymru ar y gystadleuaeth yma. Prif bwrpas Eisteddfod yr Urdd yw rhoi cyfleoedd celfyddydol newydd i bobl ifanc, ac felly rydym yn hynod falch o gael cyhoeddi enw’r enillydd, Naomi Bennet, gan edrych ymlaen at ddathlu cyhoeddi’r llyfr yn fuan.”

Dywedodd Alaw Mai Edwards, Golygydd Creadigol Cyhoeddiadau Barddas: “Mi fydd yn fraint cael arwain ar y prosiect hwn. Mae’r llyfr yn ychwanegiad gwerthfawr i’n rhaglen o gyhoeddiadau fel gwasg. Fel rhan o’n meddylfryd i hyrwyddo a meithrin awduron a darlunwyr newydd, mae’r prosiect hwn wedi bod yn gyfle gwych i fuddsoddi mewn talent ifanc, newydd.”

Bydd y Cyngor Llyfrau yn parhau i weithio gyda’r Urdd i gynnal y gystadleuaeth i ddarlunwyr ifanc yn Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd 2023. Caiff y manylion eu cyhoeddi yn y Rhestr Testunau ym mis Medi 2022.

Sbarduno cariad at ddarllen: llyfr i bob disgybl ei gadw wrth i’r rhaglen Caru Darllen Ysgolion gael ei lansio

Bydd pob disgybl rhwng 3 ac 16 oed mewn ysgolion gwladol yng Nghymru yn derbyn eu llyfr eu hunain i’w gadw, wrth i Gyngor Llyfrau Cymru a Jeremy Miles, Gweinidog y Gymraeg ac Addysg, lansio’r rhaglen Caru Darllen Ysgolion heddiw, ddydd Iau, 26 Mai.

Roedd disgyblion Ysgol Hamadryad, Tre-biwt, Caerdydd, ymhlith y cyntaf i dderbyn eu llyfrau newydd. Daeth tua 70 o ddisgyblion ynghyd i ddathlu’r achlysur gyda’r awdur a’r darlunydd Huw Aaron mewn gweithdy arbennig i ddarganfod yr hwyl a geir wrth ddarllen … a bod unrhyw beth yn bosibl mewn llyfrau. Roedd Ysgol Hamadryad yn un o’r ysgolion ledled Cymru oedd wedi cyfrannu at yr ymgynghoriad i ddewis llyfrau yn ystod datblygiad y cynllun.

Trefnwyd yr ymweliad wrth i Gyngor Llyfrau Cymru lansio ei ymgyrch Caru Darllen Ysgolion i ddathlu darllen a’r budd a ddaw i ddarllenwyr o bob oed a gallu, gyda’r llyfrau am ddim yn dechrau cyrraedd yr ysgolion.

Daeth personoliaethau cyfarwydd megis y gyflwynwraig a’r awdur Mel Owen, a’r blogiwr Charlotte Harding (@Welsh Mummy Blogs) draw i sôn am eu profiadau nhw o ddianc i mewn i fyd llyfrau, a’r rhan bwysig sydd gan lyfrau i’w chwarae yn eu bywydau a’u teuluoedd nhw eu hunain. Ynghyd â’r artist Mace the Great a’r crëwr TikTok Ellis Lloyd Jones, maen nhw’n cefnogi’r ymgyrch trwy rannu eu cariad at ddarllen mewn ffilm fer a grëwyd ar gyfer y rhaglen Caru Darllen Ysgolion.

Dywedodd Mel Owen: “Mae llyfrau’n gallu dy helpu i deimlo’n rhan o gymuned fyd-eang wrth agor dy feddwl i brofiadau falle dwyt ti ddim yn eu profi o ddydd i ddydd. P’un a fyddwn ni’n darllen i ymlacio neu ddarllen i gael ysbrydoliaeth, mae straeon yn ehangu ein holl orwelion.”

Dywedodd Charlotte: “I blant, mae cael mynediad at lyfrau a straeon yn gwneud cymaint o wahaniaeth i’w lles, ac yn eu helpu i ddatblygu eu dychymyg. Yn ystod y cyfnod clo, roedd fy mab yn cael cysur mawr mewn llyfrau. Does dim byd gwell na dal llyfr go iawn yn eich dwylo, ac mae cymaint o ddewis ar gael – mae ’na rywbeth i bawb.”

Dywedodd Jeremy Miles, Gweinidog y Gymraeg ac Addysg: “Mae’n hyfryd bod yn Ysgol Hamadryad heddiw i weld y llyfrau’n cyrraedd fel rhan o’r rhaglen Caru Darllen Ysgolion, a’r plant yn gallu dewis eu llyfrau eu hunain. Hoffwn ddiolch i bawb fu’n rhan o gyflawni’r prosiect uchelgeisiol hwn, sy’n ganlyniad i ymdrech anferth ar y cyd rhwng cyhoeddwyr, ysgolion, llyfrwerthwyr, Llywodraeth Cymru a’r Cyngor Llyfrau. Rwy’n edrych ymlaen at weld rhagor o lyfrau’n cael eu dosbarthu i ragor o blant dros y misoedd sydd i ddod.”

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Mae’r rhaglen Caru Darllen Ysgolion yn ymwneud â sbarduno cariad gydol oes at ddarllen, a helpu pawb i ddod o hyd i’r llyfr iawn iddyn nhw. Mae datblygu’r arfer o ddarllen yn rhoi manteision am oes, ac mae cael mynediad at lyfrau mor bwysig i blant a phobl ifanc. Dyna pam y bydd cam olaf y rhaglen, yn nes ymlaen yn y flwyddyn, yn cyflenwi casgliad o tua 50 o lyfrau’n rhad ac am ddim i lyfrgelloedd ysgolion, fel bod modd i ddisgyblion barhau â’u taith ddarllen.”

Gallwch wylio’r ffilmiau Caru Darllen Ysgolion, cael eich ysbrydoli i ddarllen, a dilyn yr ymgyrch ar wefan Cyngor Llyfrau Cymru: llyfrau.cymru

Nofel dwymgalon am adeg y rhyfel yn ennill gwobr Saesneg Tir na n-Og 2022 am lyfr i blant

The Valley of Lost Secrets gan Lesley Parr (a gyhoeddwyd gan Bloomsbury) yw enillydd gwobr Saesneg Tir na n-Og 2022 am lenyddiaeth i blant a phobl ifanc.

Cyhoeddwyd y teitl buddugol ar y Radio Wales Arts Show am 18:30 nos Wener 20 Mai, gyda’r awdur yn derbyn gwobr ariannol o £1,000 trwy nawdd gan CILIP Cymru Wales, yn ogystal â thlws a gomisiynwyd yn arbennig ac a grëwyd gan The Patternistas, dylunwyr o Gaerdydd.

Wedi eu sefydlu yn 1976, mae Gwobrau Blynyddol Tir na n-Og yn dathlu’r llyfrau gorau i blant ac oedolion ifanc yng Nghymru. Trefnir hwy gan Gyngor Llyfrau Cymru gyda nawdd gan CILIP Cymru Wales, cymdeithas y llyfrgellwyr.

Mae The Valley of Lost Secrets, nofel ar gyfer darllenwyr 8–12 oed, yn ddrama gyffrous a osodwyd yng nghyfnod y rhyfel a’i lleoli yng nghymoedd de Cymru. Cafodd Jimmy, ei frawd bach Ronnie, a phlant eraill eu dosbarth eu hanfon fel efaciwîs o Lundain i bentref Llanbryn. Er bod Gwen and Alun Thomas yn cynnig croeso cynnes Cymreig, mae’r tirlun yn gwbl ddieithr i’r plant ac mae Jimmy’n cael trafferth i setlo i mewn i’r gymuned.

I fyny yn y mynyddoedd, daw Jimmy o hyd i benglog a guddiwyd mewn coeden, ac mae’n awyddus i rannu’r dirgelwch gyda rhywun. Dyw ei ffrind gorau ddim ar gael, ac mae ei frawd yn rhy ifanc. Ond mae’n darganfod ffrind annisgwyl, a gyda’i gilydd maen nhw’n datguddio cyfrinachau, yn dod o hyd i gyfeillgarwch, ac yn iacháu’r gorffennol.

Dywedodd Simon Fisher ar ran y panel beirniaid: “Mae Lesley Parr wedi ysgrifennu nofel gyntaf hyfryd, dyner a chwbl afaelgar, gyda chymeriadau y gellir uniaethu â hwy. Cewch eich denu i mewn i’r stori hudolus hon o’r cychwyn cyntaf, a chysylltu ar unwaith â’r cymeriadau gan deimlo eich bod yn eu hadnabod.

Mae clawr a darluniau hyfryd David Dean yn ychwanegu elfen arbennig iawn i’r llyfr. Ar ddechrau pob pennod mae yna goeden yn ymledu dros y dudalen, ac wrth i’r stori ddatblygu mae eitemau perthnasol yn cael eu rhoi ar y goeden. Mae’r posau hyn yn ychwanegu at y darllen cyfareddol a hudolus.

Er mai enw ffuglennol sydd ar y dyffryn, mae’r tirlun a’r gymuned yn gwbl ddilys, yn atgofus ac yn cael eu disgrifio mewn modd annwyl. Mae hon yn gyfrol a fydd yn aros gyda chi, ac yn un y gallwch ddychwelyd ati dro ar ôl tro.”

Dywedodd Lesley Parr: “Rydw i wrth fy modd o fod wedi ennill Gwobr Tir na n-Og am fy llyfr cyntaf, The Valley of Lost Secrets. Mae’n deimlad cwbl arbennig oherwydd fy mod yn falch iawn o fod yn Gymraes, ac yn mwynhau gosod fy straeon yn y math o gymuned yn y cymoedd rwyf mor gyfarwydd â hi.”

Dywedodd Amy Staniforth ar ran CILIP Cymru Wales: “Llongyfarchiadau fil i Lesley ar ei champ aruthrol. Rydym yn falch o noddi Gwobrau Tir na n-Og eto eleni, gan barhau i helpu plant a phobl ifanc i ddarganfod y gorau o’r llyfrau o Gymru ac am Gymru.” 

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Bu Gwobrau Tir na n-Og yn dathlu’r goreuon ymhlith llyfrau i blant a phobl ifanc yng Nghymru ers 1976, ac mae ansawdd y deunydd yn parhau i wella’n gyson. Hoffwn ddiolch i bawb sydd wedi bod yn rhan o’r gystadleuaeth eleni – bu’n gyfle gwych i arddangos talentau awduron a darlunwyr ym maes llenyddiaeth plant yng Nghymru.”

Datgelir enwau enillwyr y ddwy wobr yng nghategorïau Gwobrau Cymraeg Tir na n-Og 2022 yn Eisteddfod yr Urdd Sir Ddinbych ddydd Iau 2 Mehefin 2022. Roedd tri theitl ar y rhestr fer am y wobr yn y ddau gategori, sef:

Categori oedran cynradd

• Gwil Garw a’r Carchar Crisial gan Huw Aaron (Broga)
• Sara Mai a Lleidr y Neidr gan Casia Wiliam (Y Lolfa)
• Gwag y Nos gan Sioned Wyn Roberts (Atebol)

Categori oedran uwchradd

• Fi ac Aaron Ramsey gan Manon Steffan Ros (Y Lolfa)
• Hanes yn y Tir gan Elin Jones (Gwasg Carreg Gwalch)
• Y Pump, gol. Elgan Rhys (Y Lolfa)

Cyfleoedd cyhoeddi newydd ledled Cymru wrth i Gyngor Llyfrau Cymru gyhoeddi enwau derbynwyr Grant Cynulleidfaoedd Newydd

Heddiw, mae Cyngor Llyfrau Cymru, ynghyd â Cymru Greadigol, wedi cyhoeddi enwau’r rhai fydd yn derbyn £186,000 o arian grant i greu cyfleoedd newydd a datblygu cynulleidfaoedd newydd yn y sector cyhoeddi yng Nghymru.

Bydd y Grant Cynulleidfaoedd Newydd yn ariannu 13 o brosiectau yn y lle cyntaf, gyda phrosiectau’n amrywio o sefydlu cwmnïau cyhoeddi newydd sy’n eiddo i olygyddion ac awduron o gefndiroedd Du, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig ac sy’n cael eu rhedeg ganddynt, i lwyfannau digidol ar gyfer cyrraedd cynulleidfaoedd newydd, mentora awduron o gefndiroedd heb gynrychiolaeth ddigonol, a phrosiectau cymunedol ar gyfer casglu ac adrodd straeon.

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Roeddem wrth ein bodd fod Cymru Greadigol wedi ymateb mor gadarnhaol i’n cynnig i greu cyfleoedd newydd o fewn y sector cyhoeddi yng Nghymru. Diben y grant yw cryfhau a chynyddu amrywiaeth y rhannau o’r diwydiant cyhoeddi rydym ni yn y Cyngor Llyfrau yn eu cefnogi ar hyn o bryd, ac mae’r grantiau’n rhoi blaenoriaeth benodol i fentrau cyhoeddi, awduron a chynulleidfaoedd newydd.

“Roedd y panel annibynnol yn chwilio am brosiectau a fyddai’n ysgogi newid ble bynnag y maent yn y sector, ac roedd yn wych gweld cynifer o syniadau newydd a deinamig ymhlith y ceisiadau – boed hynny ar gyfer busnesau cyhoeddi newydd, lansio teitlau newydd, cynyddu amrywiaeth rhwydweithiau proffesiynol, neu weithio gyda chymunedau lleol i sicrhau bod lleisiau heb gynrychiolaeth ddigonol yn cael eu clywed.

“Rydym yn falch o fod wedi gallu dyfarnu £186,000 o’r cyllid ar unwaith, ac mae rhai prosiectau wedi eu clustnodi ar gyfer datblygu a chydweithredu pellach yn ddiweddarach yn y flwyddyn.”

Dywedodd Dawn Bowden, Dirprwy Weinidog y Celfyddydau a Chwaraeon: “Rwy’n falch iawn bod Cymru Greadigol wedi gallu darparu’r cyllid hwn a fydd yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol o ran cynyddu amrywiaeth yn y sector cyhoeddi yng Nghymru – a rhoi cyfle i grwpiau heb gynrychiolaeth ddigonol adrodd eu hanes. Mae’r Cyngor Llyfrau wedi creu rhaglen grantiau a fydd yn cefnogi ystod gyffrous ac eang o brosiectau ac rwy’n edrych ymlaen at eu gweld yn datblygu dros y misoedd nesaf.”

Roedd grantiau ar gael mewn 3 chategori: Band A – hyd at £2,500, Band B – £2,501 i £15,000 a Band C – £15,001 i £40,000, a dyfarnwyd cyllid i brosiectau yn y tri band. Mae’r ymgeiswyr llwyddiannus yn cynnwys:

Lucent Dreaming – cwmni cyhoeddi newydd (Band C)

Lucent Dreaming fydd y cwmni cyhoeddi llyfrau a chylchgronau cyntaf i gael ei ariannu yng Nghymru ac i fod o dan arweiniad ac yn cyflogi dau olygydd o liw amser llawn. Wedi’i sefydlu yn 2017, dechreuodd Lucent Dreaming fel cylchgrawn ysgrifennu creadigol, yn cael ei gyhoeddi ddwywaith y flwyddyn a’i redeg gan wirfoddolwyr, ar gyfer awduron newydd ac egin-awduron. Fodd bynnag, gyda’r cyllid newydd bydd yn datblygu i gynnwys cyhoeddi llyfrau, a’i nod yw cynnig llwyfan i awduron newydd ac egin-awduron, a meithrin golygyddion newydd a gweithwyr cyhoeddi proffesiynol o gefndiroedd a dan-gynrychiolir yng Nghymru. Mae Lucent Dreaming yn barod i dderbyn nofelau newydd i’w hystyried.

Dywedodd Jannat Ahmed, Prif Olygydd a chyd-sylfaenydd Lucent Dreaming: “Ar ôl sawl blwyddyn o gyhoeddi cylchgronau dan arweiniad gwirfoddolwyr, bydd y gronfa hon yn drawsnewidiol i mi, ac i’r diwydiant llyfrau yng Nghymru. Edrychwn ymlaen at gyhoeddi llyfrau gan awduron ac artistiaid sy’n dod i’r amlwg yn y DU, a mynd â Chymru a Lucent Dreaming at gynulleidfaoedd rhyngwladol.”

Just Another Poet – cyflwyno barddoniaeth i gynulleidfaoedd newydd, iau a mwy amrywiol yng Nghymru drwy gyfrwng llwyfannau digidol a symudol (Band B)

Sianel YouTube a sefydlwyd gan y bardd Taz Rahman o Gaerdydd ym mis Mai 2019 yw Just Another Poet. Mae’r sianel yn cynnwys cyfweliadau gyda beirdd a ffilmiau o ddigwyddiadau barddoniaeth, ac mae darpariaeth o raglenni dogfen llenyddol hygyrch ar y gweill a fydd yn cynnig golwg fanwl ar farddoniaeth a llenyddiaeth yng Nghymru. Byddai Taz yn ehangu cwmpas rhaglennu ac yn cyflwyno elfennau ychwanegol sy’n canolbwyntio ar dalent lenyddol sy’n dod i’r amlwg yng Nghymru, yn ogystal â thynnu sylw at bwysigrwydd siopau llyfrau a llyfrgelloedd i’r diwylliant llenyddol. Gyda’r cyllid grant, bydd Taz yn targedu cynulleidfa newydd ac amrywiol sy’n defnyddio dyfeisiau digidol symudol, yn gwneud defnydd o sianeli cyfryngau cymdeithasol i ehangu cwmpas diddordeb mewn barddoniaeth a llenyddiaeth yng Nghymru, yn ogystal â chynyddu amlygrwydd awduron o Gymru.

Graffeg – cylchgrawn digidol newydd i hwyluso ac annog mynediad i’r byd cyhoeddi ar gyfer pobl anabl (Band B)

Cwmni cyhoeddi yn Llanelli yw Graffeg, sy’n cyhoeddi llyfrau darluniadol ffeithiol a ffuglen ddarluniadol i blant. Amcan eu cynnig – cylchgrawn digidol sy’n hwyluso mynediad i yrfaoedd yn y byd cyhoeddi – yw mynd i’r afael â’r ffaith nad yw pobl anabl yn cael eu cynrychioli’n ddigonol mewn llenyddiaeth, a’r rhwystrau sy’n bodoli iddynt weithio fel awduron neu gyhoeddwyr.

Pontio, BLAS a Chymdeithas Affrica Gogledd Cymru – prosiect Clwb Darllen (Band A)

Nod y prosiect ar y cyd hwn rhwng Canolfan Celfyddydau Pontio ym Mangor, BLAS, prosiect Cyfranogi Celfyddydol y sefydliad, a Chymdeithas Affrica Gogledd Cymru, yw annog darllen er pleser a chael teuluoedd i ddarllen gyda’i gilydd. Yn ystod cyfres o weithdai, bydd teuluoedd o Gymdeithas Affrica Gogledd Cymru yn creu llyfr plant, a byddant wedyn yn derbyn copi ohono fel anrheg i’w gadw a’i fwynhau gartref gyda’i gilydd. Bydd yr awdur Casia Wiliam a’r artist Jac Jones yn gweithio gyda’r teuluoedd, ynghyd â sesiynau gyda storïwyr a cherddorion Cymreig ac Affricanaidd, i bori drwy straeon traddodiadol, ar lafar ac ar gân.

Dyrannwyd yr arian grant ar gyfer y prosiectau newydd ym mis Ebrill 2022. Mae’r rhestr lawn o brosiectau i’w gweld ar Grantiau | Cyngor Llyfrau Cymru.