Bu farw un o brif lenorion Cymru, yr awdur a’r bardd Emyr Humphreys, ar ddydd Mercher, 30 Medi 2020. Yn 101 oed, bu’n cyhoeddi ei waith dros gyfnod o saith degawd. Dyma deyrnged Cadeirydd y Cyngor Llyfrau, yr Athro M. Wynn Thomas, i’r gŵr a oedd yn gyfaill agos iddo ac yn un o Lywyddion Anrhydeddus Cyfeillion y Cyngor Llyfrau.
Bu farw un o brif lenorion Cymru, yr awdur a’r bardd Emyr Humphreys, ar ddydd Mercher, 30 Medi 2020. Yn 101 oed, bu’n cyhoeddi ei waith dros gyfnod o saith degawd. Dyma deyrnged Cadeirydd y Cyngor Llyfrau, yr Athro M. Wynn Thomas, i’r gŵr a oedd yn gyfaill agos iddo ac yn un o Lywyddion Anrhydeddus Cyfeillion y Cyngor Llyfrau.
Roedd Emyr Humphreys yn blentyn y Rhyfel Byd Cyntaf, yn un o’r mawrion llên mwyaf yn ein hanes hen, a’i yrfa ddisglair fel awdur o fri cydwladol yn rhychwantu saith deg o flynyddoedd. Yn ogystal â chyhoeddi dros ddau ddwsin o nofelau, roedd yn awdur dramâu a cherddi ac ysgrifau diwylliannol nodedig, yn ymgyrchydd diwylliannol eofn, ac yn gynhyrchydd radio a theledu arloesol.
Disgrifiodd ei arwr Saunders Lewis fel ‘ffigur anhepgor’, ac roedd yr un peth yn wir amdano yntau. Fe adnabuwyd ei ddawn gyntaf gan Graham Greene, ac aeth yn ei flaen i weithio gyda Richard Burton, Siân Phillips a Peter O’Toole. Ymhlith ei ffrindiau roedd R.S. Thomas, Kate Roberts a John Gwilym Jones, ac roedd ei gariad at yr Eidal yn ail agos i’w gariad at Gymru.
Roedd yn Gymro Ewropeaidd, ac yn awdur a ddylanwadwyd gan fawrion llên y Cyfandir. Fe welai fod y diwylliant Cymraeg dan fygythiad cyson yn y byd modern, a sylweddolodd ei fod felly yn rhannu cyflwr pobloedd ‘ymylol’ dros y byd.
Ef oedd cynrychiolydd olaf y cyfnod euraidd yn ein hanes pryd y gwnaeth cynifer o’n llenorion pennaf ni ymrwymo i wasanaethu Cymru.
Mae ei golli yn golygu colli amddiffynnydd ymroddedig a llinyn mesur gwerthfawrocaf ein diwylliant llên.
Heddwch i’w lwch, ac na foed i’n cof amdano bylu byth.
Catalog Canmlwyddiant
Cafodd catalog arbennig o waith Emyr Humphreys ei gyhoeddi gan y Cyngor Llyfrau ar achlysur ei ben-blwydd yn 100 oed yn 2019: http://www.cllc.org.uk/7892.file.dld
Seran Dolma o Benrhyndeudraeth yw enillydd cystadleuaeth ar gyfer syniadau am nofelau Cymraeg i oedolion ifanc a drefnwyd gan Gyfeillion Cyngor Llyfrau Cymru.
Seran Dolma o Benrhyndeudraeth yw enillydd cystadleuaeth ar gyfer syniadau am nofelau Cymraeg i oedolion ifanc a drefnwyd gan Gyfeillion Cyngor Llyfrau Cymru.
Cafodd y newyddion ei gyhoeddi ar raglen Aled Hughes ar BBC Radio Cymru fore Mawrth, 29 Medi 2020.
Bydd Seran, sy’n fam i ddau o blant 8 a 3 oed, yn derbyn gwobr o £1,000 gan y Cyfeillion, ynghyd â chyfle am gyngor ar sut i ddatblygu ei gwaith yn nofel ar gyfer ei chyhoeddi.
Cafwyd ymateb ardderchog i’r gystadleuaeth, gydag 21 o geisiadau yn dod i law’r panel beirniaid oedd yn cynnwys y cyfansoddwr a’r cyn-lyfrgellydd Robat Arwyn, yr awdur Meinir Pierce Jones, a Gwawr Maelor, sy’n ddarlithydd mewn Addysg Gymraeg ym Mhrifysgol Bangor.
Yn ôl y beirniaid, roedd hon yn “gystadleuaeth gref” ac yn ogystal â’r enillydd, cafodd tri awdur arall eu gosod yn y dosbarth cyntaf gyda’r panel yn nodi bod yma syniadau am nofelau oedd yn “werth eu cyhoeddi”. Y tri a ddaeth yn agos at y brig oedd Eurgain Haf, Cynan Llwyd a Llio Maddocks.
Roedd gofyn i’r ymgeiswyr anfon penodau cyntaf nofel Gymraeg i oedolion ifanc, yn ogystal â synopsis o weddill y stori.
Syniad am stori wedi’i gosod yn y dyfodol a gyflwynwyd gan Seran Dolma, yn dwyn y teitl ‘Y Nendyrau’. O ganlyniad i newid hinsawdd, mae lefel y môr wedi codi’n aruthrol a miloedd o bobl wedi colli eu cartrefi.
Mae Daniel, 15 oed, yn un o’r rhai ffodus, yn byw gyda’i dad ac eraill mewn tŵr lle mae’r ddau lawr isaf, fel gweddill y ddinas, o dan y dyfroedd. Ond un diwrnod, mae’n gweld merch ifanc, gwallt tywyll, yn codi llaw arno o’r tŵr gyferbyn – tŵr a oedd, i bob golwg, yn hollol wag.
Dywedodd Cadeirydd y panel beirniaid, Robat Arwyn: “Fe wnaeth y nofel ôl-apocalyptaidd hon fy rhwydo o’r frawddeg gyntaf un, wrth i Daniel a Rani wynebu sawl her yn eu hymdrech i warchod eu teuluoedd a chadw’n saff. Mae’r naratif yn llifo’n braf mewn arddull eglur a hynod ddarllenadwy, ac mae’r cymeriadau a’u sefyllfa ddirdynnol yn dal i droi yn fy mhen.”
Wrth siarad am gystadleuaeth y Cyfeillion, dywedodd Seran Dolma: “Rydw i mor ddiolchgar i Gyfeillion y Cyngor Llyfrau am y cyfle yma, ac i’r beirniaid am ddewis ‘Y Nendyrau’ fel enillydd y gystadleuaeth. Mae’n hwb anferth i fy hyder i fel awdur, ac yn rhoi gobaith i mi bod yna farchnad i’r nofel ac y bydd yn bosibl ei chyhoeddi yn y pen draw.”
Ym mis Chwefror 2019, fe fynychodd Seran Dolma gwrs Ysgrifennu a Darlunio i Blant fel darlunydd yng Nghanolfan Ysgrifennu Tŷ Newydd, cwrs a drefnwyd ar y cyd gan y Cyngor Llyfrau a Llenyddiaeth Cymru.
Yn gynharach eleni, cafodd ei derbyn ar Gynllun Mentora Llenyddiaeth Cymru ar gyfer awduron ar ddechrau eu gyrfa.
“Mae’n rhaid i mi gymryd y cyfle yma hefyd i ddiolch i Lenyddiaeth Cymru ac i fy mentor, Lleucu Roberts,” ychwanegodd Seran. “Rydw i’n parhau i weithio ar y nofel, ac rwy’n anelu at gael drafft o’r gwaith ysgrifenedig yn barod cyn y Nadolig. Mae yna elfen weledol hefyd, fydd efallai’n cymryd ychydig yn hirach, ond dwi’n gobeithio y bydd yr holl waith wedi ei gwblhau yn fuan yn 2021.”
Dywedodd Cadeirydd Cyfeillion y Cyngor Llyfrau, Ion Thomas: “Wrth noddi’r gystadleuaeth hon, ein nod oedd cynyddu’r dewis o nofelau Cymraeg ar gyfer pobl ifanc ac rydyn ni wrth ein bodd gyda’r ymateb a’r amrywiaeth o syniadau a gafwyd. Ein gobaith yw y bydd yn hwb nid yn unig i’r enillydd ond i sawl un arall o’r awduron i fynd ati i ddatblygu ac i gwblhau eu gwaith, a thrwy hynny ymestyn yr arlwy a denu darllenwyr newydd.”
Dywedodd Pennaeth Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen y Cyngor Llyfrau, Helen Jones: “Hoffem ddiolch i bob un o’r ymgeiswyr ac i’r beirniaid am eu gwaith arbennig, gan estyn llongyfarchiadau gwresog i Seran Dolma. Hoffem ddiolch hefyd i Gyfeillion y Cyngor am noddi’r gystadleuaeth bwysig hon a fydd yn helpu i sicrhau bod llyfrau o safon sy’n cydio yn y dychymyg ar gael yn Gymraeg i’n pobl ifanc.”
Mae’r cyntaf o gant o becynnau o lyfrau darllen am ddim wedi cael eu hanfon at deuluoedd yng Ngheredigion yr wythnos hon.
Mae’r cyntaf o gant o becynnau o lyfrau darllen am ddim wedi cael eu hanfon at deuluoedd yng Ngheredigion yr wythnos hon.
Mewn partneriaeth newydd rhwng Cyngor Sir Ceredigion, Partneriaeth Rheilffyrdd y Cambrian a Chyngor Llyfrau Cymru, mae detholiad o chwe llyfr yn cael eu hanfon at 100 o blant a phobl ifanc sy’n derbyn gwasanaethau cymorth drwy’r awdurdod lleol.
Mae’r pecynnau’n cynnwys llyfrau darllen wedi’u teilwra ar gyfer oedrannau a diddordebau gwahanol, yn ogystal â phensiliau lliw a thaflenni gweithgareddau gwahanol.
Nod cynllun Caru Darllen Ceredigion yw cefnogi iechyd, lles a datblygiad disgyblion yn ystod cyfnod Covid-19 pan nad yw ysgolion wedi bod ar agor yn ôl eu harfer. Mae’n sicrhau bod ganddynt fynediad rhwydd at ddewis da o deitlau yn ystod gwyliau hir yr haf ac mae’n fuddsoddiad tymor hir mewn adnoddau darllen.
Dywedodd y Cynghorydd Catherine Hughes, Aelod Cabinet Porth Ceredigion, Cymorth Cynnar, Canolfannau Lles a Diwylliant: “Dyma’r cynllun cyntaf o’i fath yng Ngheredigion i gefnogi plant sy’n rhan o’n gwasanaethau, a hynny mewn ymateb i argyfwng y coronafeirws. Rydym yn falch o allu cydweithio â Chyngor Llyfrau Cymru i ddethol a darparu pecyn o lyfrau addas i blant sy’n rhan o’r cynllun hwn dros wyliau’r haf. Mae’r cynllun yn gyfle cyffrous i gefnogi teuluoedd mewn cyfnod heriol a sicrhau bod adnoddau darllen gwerthfawr ar gael.”
Dywedodd Helen Jones, Pennaeth Adran Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen Cyngor Llyfrau Cymru: “Mae ymchwil yn dangos bod plant sy’n berchen ar eu llyfrau eu hunain yn fwy tebygol o ddatblygu i fod yn ddarllenwyr gydol oes, gyda’r holl fuddiannau a ddaw yn sgil hynny. Fel Cyngor Llyfrau, rydym yn falch iawn o fod yn gweithio mewn partneriaeth gyda Chyngor Sir Ceredigion ar y cynllun cyffrous yma a fydd yn dod â phleser i blant a phobl ar draws y sir yn ystod cyfnod anarferol o anodd.”
Mae’r mwyafrif o’r llyfrau yn y pecynnau wedi’u cyhoeddi gan weisg yng Nghymru ac yn adlewyrchu’r ysgrifennu a’r dylunio gorau ar gyfer oedrannau rhwng 1 ac 16 mlwydd oed.
Heddiw, bydd Sialens Ddarllen yr Haf yn cael ei lansio gan y Gweinidog Addysg a’r Dirprwy Weinidog Diwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth.
Heddiw, bydd Sialens Ddarllen yr Haf yn cael ei lansio gan y Gweinidog Addysg a’r Dirprwy Weinidog Diwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth.
Nod y Sialens flynyddol yw cael plant rhwng 4 ac 11 oed i ddarllen chwe llyfr dros wyliau’r haf.
Eleni mae’r Sialens yn symud i blatfform digidol, dwyieithog newydd, â chefnogaeth gwasanaethau e-fenthyca llyfrgelloedd, digwyddiadau ar-lein a dolenni at adnoddau digidol presennol. Mae’r Sialens yn cynnwys llyfrau Cymraeg a Saesneg.
Thema’r Sialens eleni yw ‘Sgwad Gwirion’ a bydd yn dathlu llyfrau llawn hwyl, hapusrwydd a chwerthin. Bydd plant sy’n cymryd rhan yn y Sialens yn ymuno â’r Sgwad Gwirion, tîm o anifeiliaid anturus sydd “wrth eu boddau’n cael hwyl a chladdu’u trwynau mewn pob math o lyfrau doniol!”
Y llynedd, cymerodd dros 37,000 o blant ledled Cymru ran yn y Sialens. Ymunodd dros 3,000 o blant â llyfrgelloedd fel aelodau newydd a chymerodd 33,000 o blant ran mewn digwyddiadau mewn llyfrgelloedd.
Dywedodd y Gweinidog Addysg, Kirsty Williams: “Fel rhywun sy’n caru llyfrau fy hun, dw i’n gwybod gymaint o bleser yw darllen dros y gwyliau.
“Bob blwyddyn, mae miloedd o blant yn ymuno â llyfrgelloedd oherwydd Sialens Ddarllen yr Haf, sy’n ffordd ardderchog o ddatblygu sgiliau darllen, darganfod awduron newydd a meithrin cariad gydol oes at lyfrau.”
Dywedodd y Dirprwy Weinidog Diwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth, Dafydd Elis-Thomas: “Dw i’n hynod o falch fod Llywodraeth Cymru yn gallu cefnogi llyfrgelloedd gyda’r Sialens eleni. Mae’r cynllun wedi ennill ei blwyf fel digwyddiad blynyddol i lawer o blant, sy’n edrych ymlaen at gymryd rhan bob blwyddyn.
“Hoffwn ddiolch i’r holl staff yn ein llyfrgelloedd sy’n cyfrannu at wneud Sialens Ddarllen yr Haf yn gymaint o lwyddiant yng Nghymru.”
Dywedodd Nicola Pitman, Cadeirydd Cymdeithas Prif Lyfrgellwyr Cymru: “Mae gan lyfrgelloedd nawr eu casgliadau mwyaf erioed o eLyfrau, comics a chylchgronau i’w lawrlwytho, ac eleni mae Sialens Ddarllen yr Haf yn barod i helpu darllenwyr ifanc a’u rhieni yn wirioneddol i fanteisio i’r eithaf ar gyfleoedd i gael hwyl gyda straeon a phynciau doniol.
“Mae gwasanaethau Clicio a Chasglu yn cael eu sefydlu ledled y wlad i helpu pawb i gael gafael ar lyfrau llyfrgell yn ddiogel yn ystod y cyfnod hwn. Rydyn ni wrth ein bodd ei bod hi mor hawdd cofrestru a derbyn yr her, diolch i’r wefan ar ei newydd wedd, sy’n cynnig llond lle o adnoddau, syniadau ac anogaeth gwych. Rydyn ni’n edrych ymlaen at weld pawb yn mynd yn hollol wirion ac yn ymuno â sgwad Sialens Ddarllen yr Haf.”
Dywedodd Karen Napier, Prif Swyddog Gweithredol The Reading Agency: “Rydyn ni wrth ein bodd ein bod yn datblygu platfform digidol dwyieithog yn Gymraeg a Saesneg ar gyfer Sialens Ddarllen yr Haf, a fydd yn barod i deuluoedd ei fwynhau o ganol mis Gorffennaf ymlaen.
“Mae The Reading Agency wedi ymrwymo i sicrhau bod grym profedig darllen o fewn cyrraedd pawb. Rydw i’n edrych ymlaen at weld llyfrgelloedd cyhoeddus a theuluoedd yng Nghymru’n cymryd rhan yn y Sialens ac yn cael haf gwirioneddol wirion!”
Dywedodd Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru, Helgard Krause: “Mae meithrin ac annog darllen yn bwysicach yn y cyfnod hwn nag erioed o’r blaen. Mae ymchwil yn dangos yn glir bod codi llyfr yn llesol nid yn unig i’n lles a’n hiechyd meddwl – mae hefyd yn helpu i gryfhau a chadarnhau sgiliau iaith a sgiliau addysgol plant. Pob hwyl a mwynhad i bawb sy’n rhan o’r Sialens Ddarllen Haf eleni.”
Llyfrau’n ymdrin â rhai o bynciau mawr y dydd sydd wedi cipio Gwobrau Tir na n-Og 2020 am lenyddiaeth plant a phobl ifanc yn Gymraeg.
Llyfrau’n ymdrin â rhai o bynciau mawr y dydd sydd wedi cipio Gwobrau Tir na n-Og 2020 am lenyddiaeth plant a phobl ifanc yn Gymraeg.
Pobol Drws Nesaf gan Manon Steffan Ros a’r darlunydd Jac Jones a ddaeth i’r brig yn y categori Cymraeg oedran cynradd. Llyfr llun a stori ar gyfer plant 3–7 oed yw hwn, yn ein hannog i barchu pawb ac i beidio â beirniadu rhywun sy’n edrych ac yn ymddwyn yn wahanol i ni.
Enillydd y categori Cymraeg uwchradd yw Byw yn fy Nghroen, a olygwyd gan Sioned Erin Hughes. Casgliad yw’r llyfr o brofiadau dirdynnol deuddeg o bobl ifanc sydd wedi gorfod brwydro gyda salwch a chyflyrau iechyd hirdymor. Mae’r cyfranwyr i gyd yn bobl ifanc rhwng 10 a 26 oed, sy’n trafod afiechydon meddyliol a chorfforol fel cancr, epilepsi, clefyd Crohn’s, spina bifida, nam ar y golwg, OCD, iselder a gorbryder.
Gwawr Maelor Williams o Ysgol Addysg a Datblygiad Dynol Prifysgol Bangor oedd cadeirydd panel beirniaid llyfrau Cymraeg Tir na n-Og 2020: “Ni chloriennir Gwobr Tir na n-Og am ei harloesedd neu ei hunigrywedd yn unig neu am ei bod yn llenwi bwlch. Mae’r gyfrol Byw yn fy Nghroen yn llenyddiaeth hefyd, er nad dyma’i phrif fwriad. Mae’n rhaid wrth ysgrifennu grymus, rhaid wrth grefft a golygu tringar i ysgrifennu gydag argyhoeddiad a didwylledd, ac i dynnu’r darllenydd i grombil profiadau a gwewyr rhywun arall. Rydym yng nghwmni cyfrol bwysig ym maes llenyddiaeth i’r ifanc yma.”
Roedd Byw yn fy Nghroen (Y Lolfa) ar restr fer uwchradd Gymraeg Gwobrau Tir na n-Og 2020 gyda dau lyfr arall, sef Tom (Y Lolfa) gan Cynan Llwyd a Madi (Atebol) gan Dewi Wyn Williams.
Dywedodd golygydd Byw yn fy Nghroen, Sioned Erin Hughes: “Mi ydw i ar ben fy nigon ac yn falch fod y llyfr wedi cyflawni’r hyn roeddwn i’n gobeithio y byddai’n ei gyflawni, sef cynyddu ymwybyddiaeth, dealltwriaeth ac empathi ynghylch heriau iechyd ymysg pobl ifanc.”
Y ddau lyfr arall oedd ar y rhestr fer gyda Pobol Drws Nesaf (Y Lolfa) yn y categori cynradd Cymraeg eleni oedd Genod Gwych a Merched Medrus gan Medi Jones-Jackson (Y Lolfa) ac Y Ddinas Uchel gan Huw Aaron (Atebol).
Wrth drafod Pobol Drws Nesaf, dywedodd Gwawr Maelor: “Dyma gyfrol sy’n em fach oherwydd yr ieuad rhwng naratif a llun, a symlrwydd y stori yn rhuban mor naturiol o’i dechrau i’w diwedd. Mae crefft dau ar waith yn y llyfr. Mae hi’n stori sy’n hawdd ei dirnad a’i deall fel ag y mae hi ar y darlleniad cyntaf i ddarllenydd ifanc sy’n darllen ar ei ben ei hun bach. Does dim gwthio amlhiliaeth na’r iaith Gymraeg na’r angen i dderbyn pawb fel ag y maen nhw o gwbl yn y stori fach, ia, Gymreig hon. Ond maen nhw yna heb ddeud a dyma gamp partneriaeth awdur profiadol a darlunydd crefftus yn eu gem o lyfr, Pobol Drws Nesaf.”
Dyma’r pumed tro i’r awdur Manon Steffan Ros o Dywyn, Gwynedd, ennill Gwobr Tir na n-Og: “Mae’n gymaint o fraint cael Gwobr Tir na n-Og am lyfr sydd mor agos at fy nghalon â Pobol Drws Nesaf. Mae’r stori’n syml ac yn ysgafn, a dwi’n meddwl fod hynny’n bwysig am fod ganddi, mewn gwirionedd, neges fawr – fod angen i ni ddathlu ein gwahaniaethau, a pharchu pawb. Roedd hi’n bleser mawr cael cydweithio efo Jac unwaith eto, sydd wastad yn rhoi ychydig o hud a lledrith yn ei ddarluniau, ac yn darganfod yr hyn sydd rhwng y geiriau.”
Dywedodd y darlunydd Jac Jones: “Pan mae plentyn yn agor llyfr, unrhyw lyfr, mae’n cychwyn ar siwrnai tuag at ddeall hwyl, tristwch, ofn, gorfoledd a’r fraint o wneud dewisiadau. Mae llyfr rhagorol Manon, Pobol Drws Nesaf, yn cyffwrdd â phob un o’r rhain. Mae lliwiau palet natur yn cymysgu bob amser.”
Caiff Gwobrau Tir na n-Og eu trefnu’n flynyddol gan Gyngor Llyfrau Cymru i wobrwyo’r llyfrau gorau i blant a phobl ifanc yng Nghymru yn Gymraeg a Saesneg. Fe’u noddir gan gymdeithas y llyfrgellwyr, CILIP Cymru.
Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Mae safon yr enillwyr a’r holl lyfrau ar restr fer Gwobrau Tir na n-Og wedi bod yn rhagorol eleni a hoffwn ddiolch i bawb am eu gwaith a’u cyfraniadau gwerthfawr – yn awduron, yn olygyddion, yn ddarlunwyr ac yn gyhoeddwyr. Diolch iddyn nhw, rydym yn gallu sicrhau bod silffoedd ein siopau llyfrau, ein llyfrgelloedd a’n hysgolion yn cynnig dewis cyfoethog i blant a phobl ifanc sy’n eu sbarduno, eu hysbrydoli a’u hannog i ddarllen. Llongyfarchiadau gwresog i bawb.”
Dywedodd Amy Staniforth o CILIP Cymru: “Bydd llyfrgellwyr ar hyd a lled Cymru wrth eu bodd yn rhannu Pobol Drws Nesaf, Byw yn fy Nghroen a’r holl lyfrau gwych eraill ar restr fer Tir na n-Og 2020. Mae’n bwysig bod llyfrgelloedd yn cynnig deunydd Cymraeg sy’n adlewyrchu ac yn herio’r Gymru sydd ohoni, ac mae Gwobrau Tir na n-Og yn gyfle gwych i gofio ac i ddathlu hynny. Llongyfarchiadau i Manon Steffan Ros, Jac Jones a Sioned Erin Hughes. Daliwch ati os gwelwch yn dda!”
Cafodd enwau enillwyr Cymraeg Gwobrau Tir na n-Og 2020 eu cyhoeddi’n fyw ar raglen Heno ar S4C nos Wener, 10 Gorffennaf, gyda’r ddau deitl buddugol yn derbyn siec o £1,000 a cherdd gyfarch wedi’i chyfansoddi gan Fardd Plant Cymru, Gruffudd Owen, a’i dylunio gan yr artist Ruth Jên.
Cyhoeddwyd enillydd categori Saesneg Gwobrau Tir na n-Og 2020 ar y Radio Wales Arts Show nos Wener, 3 Gorffennaf, sef Claire Fayers o Gaerdydd am ei stori antur ffantasïol Storm Hound.
Yr awdur Claire Fayers yw enillydd gwobr Saesneg Tir na n-Og 2020 am ei stori antur ffantasïol sy’n cyfuno chwedloniaeth Nordig a Chymreig.
Yr awdur Claire Fayers yw enillydd gwobr Saesneg Tir na n-Og 2020 am ei stori antur ffantasïol sy’n cyfuno chwedloniaeth Nordig a Chymreig.
Roedd Storm Hound (Macmillan Children’s Books) ymhlith pedwar o lyfrau Saesneg ac iddynt gefndir Cymreig dilys ar restr fer y gwobrau llenyddiaeth plant a phobl ifanc, sy’n cael eu trefnu’n flynyddol gan Gyngor Llyfrau Cymru.
Gwnaed y cyhoeddiad am y teitl buddugol yn fyw ar y Radio Wales Arts Show nos Wener 3 Gorffennaf 2020.
Wrth siarad am ei buddugoliaeth, dywedodd Claire Fayers sy’n byw yng Nghaerdydd: “Dwi wrth fy modd fy mod wedi ennill gwobr Saesneg Tir na n-Og eleni. Dwi wedi bod yn darllen llyfrau o restrau byr Tir na n-Og cyhyd ag y gallaf gofio. Maen nhw’n cynrychioli’r gorau o lenyddiaeth o Gymru i blant a phobl ifanc, felly mae ennill yn anrhydedd aruthrol.”
Mae Storm Hound yn adrodd hanes Storm of Odin, aelod ieuengaf cŵn drycin yr Helfa Wyllt sy’n hedfan drwy stormydd llawn mellt. Bu’n dyheu am yr amser pan gâi ymuno â’i frodyr a’i chwiorydd ond ar ei helfa gyntaf un, mae’n darganfod na all hedfan yn ddigon cyflym i aros gyda’r lleill ac mae’n syrthio i’r ddaear, gan lanio ar yr A40 ger y Fenni.
Daw Jessica Price, sy’n 12 oed, ar draws ci bach del mewn canolfan achub anifeiliaid ac mae’n ei fabwysiadu. Mewn antur llawn cyffro, buan iawn mae’n dechrau sylweddoli nad ci cyffredin mo’i chi bach annwyl hi.
Dywedodd cadeirydd panel beirniaid llyfrau Saesneg Tir na n-Og 2020, Eleri Twynog Davies: “Llongyfarchiadau mawr i Storm Hound – stori hudolus ac iddi themâu cryf yn ymwneud â chyfeillgarwch a pherthyn. Roedd y cymeriadau wedi’u datblygu’n ardderchog, gan roi i ni eiliadau o hiwmor ac ing.
“Roedd straeon pob un o’r pedwar llyfr ar y rhestr fer wedi’u gosod ar gefndir Cymreig ac roedd yr ymdeimlad yma o le yn cyfrannu at eu hapêl gyffredinol. Mae hyn yn faen prawf canolog ar gyfer y wobr hon, ac roeddem ni fel beirniaid yn gweld ei eisiau mewn llawer o’r cyfrolau eraill. Mae mor bwysig bod plant ar hyd a lled Cymru yn gallu gweld eu hunain yn cael eu hadlewyrchu rhwng dau glawr a bod gan blant y tu hwnt i Gymru ffenest ar ddiwylliant arall.”
Y tri theitl arall ar restr fer gwobr Saesneg Tir na n-Og 2020 oedd The Secret Dragon gan Ed Clarke (Puffin), Max Kowalski Didn’t Mean It gan Susie Day (Puffin) a Where Magic Hides gan Cat Weatherill (Gomer).
Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Mae ennyn cariad at ddarllen ymhlith ein plant a’n pobl ifanc yn hynod o bwysig. Mae’n eu helpu nid yn unig i ddatblygu gwybodaeth a sgiliau llythrennedd, mae hefyd yn fuddiol o ran eu hiechyd meddwl a’u lles. Mae Gwobrau Tir na n-Og yn dathlu ysgrifennu gwych ar gyfer y genhedlaeth iau ac yn sicrhau bod straeon ac iddynt leoliad Cymreig unigryw yn cael eu cynrychioli yn y gorau o lenyddiaeth ein gwlad. Estynnwn ein diolch a’n llongyfarchiadau diffuant i bawb sy’n ymwneud â’r gwobrau, ac yn arbennig heddiw i Claire Fayers.”
Dywedodd Amy Staniforth o CILIP Cymru, sy’n noddi Gwobrau Tir na n-Og: “Ar ôl ychydig fisoedd mor anodd i bawb, mae CILIP Cymru yn falch iawn o longyfarch Claire Fayers ar ennill gwobr Saesneg Tir na n-Og eleni. Rydym yn gwybod y bydd llyfrgellwyr ledled Cymru yn hynod gyffrous am gael rhannu Storm Hound â’u defnyddwyr trwy eu gwasanaethau clicio a chasglu.”
Dywedodd cyflwynydd y Radio Wales Arts Show, Nicola Heywood Thomas: “Mae ysgrifennu newydd ar gyfer plant a phobl ifanc mor bwysig o ran tanio’u dychymyg a chodi awydd darllen arnyn nhw. Mae straeon gwych yn cael effaith sy’n gallu aros gyda darllenwyr gydol eu hoes. Mae’r wobr hon yn amlygu’r ystod ragorol o dalent sydd yng Nghymru. Llongyfarchiadau i bawb a gymerodd ran.”
Cyflwynwyd siec o £1,000 yn wobr i Claire Fayers, ynghyd â cherdd gan y Children’s Laureate Wales Eloise Williams a gomisiynwyd yn arbennig ar gyfer yr achlysur.
ff enillwyr categorïau Cymraeg Gwobrau Tir na n-Og 2020 eu cyhoeddi ar y rhaglen Heno ar S4C am 6.30yh nos Wener, 10 Gorffennaf.
Mae Cyngor Llyfrau Cymru a Chwmni Theatr Arad Goch wedi dod at ei gilydd i gynhyrchu darlleniadau o’r llyfrau Cymraeg i blant a phobl ifanc ar restr fer Gwobrau Tir na n-Og 2020.
Mae Cyngor Llyfrau Cymru a Chwmni Theatr Arad Goch wedi dod at ei gilydd i gynhyrchu darlleniadau o’r llyfrau Cymraeg i blant a phobl ifanc ar restr fer Gwobrau Tir na n-Og 2020.
Yn sgil gohirio pob cynhyrchiad theatrig yn ystod cyfnod clo’r coronafeirws, mae actorion Arad Goch yn Aberystwyth wedi bod yn perfformio ac yn recordio’u lleisiau dros y we.
Gyda phawb yn cyfrannu o’u cartrefi a Jeremy Turner yn cyfarwyddo o bell, mae’r actorion wedi bod yn darllen detholiadau o’r chwe llyfr Cymraeg a gyrhaeddodd y brig yng ngwobrau llenyddiaeth plant a phobl ifanc Tir na n-Og eleni – tri yn y categori ar gyfer plant oedran cynradd a thri yn y categori uwchradd.
Mae’r darlleniadau a recordiwyd ar Zoom ar gael yn rhad ac am ddim o ddydd Llun 29 Mehefin 2020 ar sianel #carudarllen y Cyngor Llyfrau ar blatfform amam.cymru yn ogystal ag ar Hwb, gwefan dysgu digidol Llywodraeth Cymru.
Dywedodd Helen Jones, Pennaeth Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen Cyngor Llyfrau Cymru: “Mae ansawdd llyfrau Tir na n-Og wedi bod yn arbennig o uchel unwaith eto eleni ac mae rhannu’r gwaith creadigol yma gyda phlant a phobl ifanc yn hollbwysig. Mewn cyfnod pan fo’r llyfrgelloedd a’r ysgolion ynghau, rydyn ni’n hynod ddiolchgar i Arad Goch am weithio gyda ni i greu cynnwys Cymraeg gwreiddiol ac unigryw sydd ar gael yn ddigidol ac yn rhad ac am ddim. Ein gobaith yw y bydd y darlleniadau yma’n adnodd gwerthfawr i ysgolion a rhieni yn y cyfnod hwn a thu hwnt, ac yn dod â mwynhad i blant a phobl ifanc ar draws Cymru. Hoffem ddiolch i Arad Goch, i’r cyhoeddwyr Atebol a’r Lolfa, ac i’r awduron am eu cefnogaeth frwd.”
Dywedodd Jeremy Turner, Cyfarwyddwr Artistig Cwmni Theatr Arad Goch: “Mae gan Gwmni Theatr Arad Goch hanes hir a llwyddiannus o weithio mewn partneriaeth a chydgynhyrchu gyda sefydliadau yng Nghymru a thramor, gan gynnwys y Cyngor Llyfrau sawl gwaith yn y gorffennol. Yn ogystal, rydyn ni wedi creu cynyrchiadau theatraidd o sawl stori a llyfr. Rydyn ni felly wedi bod yn falch iawn o’r cyfle i gydweithio â’r Cyngor Llyfrau unwaith eto yn ystod y cyfnod rhyfedd hwn i greu recordiadau o’r llyfrau gwych sydd wedi cael eu henwebu ar gyfer y gwobrau eleni. Fe fwynheais i ddarllen pob un ohonyn nhw a hoffwn ddiolch i’n hactorion, ein technegwyr a’n golygydd am eu gwaith. Diolch hefyd i Gyngor y Celfyddydau am ei gefnogaeth yn ystod y cyfnod ansicr hwn.”
Ymhlith y darllenwyr mae’r actorion Ffion Wyn Bowen, Lynwen Haf Roberts, Gruffydd Evans ac Ioan Gwyn, gydag Eugene Capper yn dechnegydd sain a Carwyn Blayney yn gyfrifol am y gwaith golygu.
Bydd enwau enillwyr Cymraeg Gwobrau Tir na n-Og 2020 yn cael eu cyhoeddi ar raglen Heno ar S4C am 6.30yh nos Wener, 10 Gorffennaf, gydag enillydd y categori Saesneg yn cael ei gyhoeddi ar raglen y Radio Wales Arts Show nos Wener, 3 Gorffennaf 2020.
Mae Cyngor Llyfrau Cymru yn croesawu’n gynnes gyhoeddiad y Prif Weinidog bod siopau llyfrau ymhlith y busnesau a fydd yn cael ailagor o ddydd Llun 22 Mehefin 2020.
Diogelwch staff a chwsmeriaid sy’n dod yn gyntaf ar bob cyfrif, wrth gwrs, ac rydym wedi bod yn gweithio gyda llyfrwerthwyr wrth iddynt baratoi i ailagor yn ddiogel yn unol â chanllawiau Covid-19. Nid pob siop efallai fydd yn dewis agor ei drysau’n syth ac fe fydd nifer ohonynt yn addasu eu horiau a’u ffyrdd o weithio. Er bod y cyhoeddiad yn un i’w groesawu, cam arall yw hwn ar y ffordd hir tuag at normalrwydd newydd a’n rôl ni fel Cyngor yw cefnogi’r sector drwy gydol yr amser.
Mae hwn yn gyfnod hynod heriol i ni i gyd, a thros y misoedd diwethaf rydym wedi gweld siopau llyfrau ar draws Cymru yn canfod ffyrdd dychmygus, dan amgylchiadau anodd, o barhau i gynnig gwasanaeth personol i’w cwsmeriaid. Mae nifer ohonynt wedi bod yn trefnu gweithgareddau ar-lein arbennig yn ogystal â gwerthu llyfrau drwy’r we neu dros y ffôn, gan ddanfon parseli drwy’r post neu â llaw yn lleol.
Hoffem ddiolch i’r holl lyfrwerthwyr am eu hymroddiad a’u dyfalbarhad, yn enwedig ar adeg pan mae llyfrau a darllen yn bwysicach nag erioed. Rydym yn ddiolchgar hefyd i Gymru Greadigol am hwyluso cyllid argyfwng ychwanegol i’r sector llyfrau gan Lywodraeth Cymru, sydd wedi helpu i gynnal siopau yn ogystal â chyhoeddwyr yn ystod y cyfnod anodd hwn.
A ninnau ar drothwy Wythnos Siopau Annibynnol (20–27 Mehefin), dyma gyfle o’r newydd i ni i gyd ddangos ein cefnogaeth i lyfrwerthwyr a dathlu eu cyfraniad pwysig i’n heconomi a’n cymunedau.
Mae manylion holl siopau llyfrau Cymru i’w cael ar gwales.com.
Bydd casgliad o lyfrau byr a bachog gan awduron o Gymru ar gael i’w lawrlwytho am ddim yr haf hwn.
O stori garu i gariad at gŵn anhygoel, ac o heriau rhedeg eithafol i fyd coll, mae Cyngor Llyfrau Cymru wedi trefnu bod y pedwar teitl diweddaraf yn y gyfres boblogaidd Stori Sydyn ar gael fel e-lyfrau mewn cydweithrediad â chyhoeddwyr y gyfres, y Lolfa a Rily.
Ac am gyfnod o un mis yn unig rhwng 8 Mehefin ac 8 Gorffennaf 2020, bydd modd eu lawrlwytho yn rhad ac am ddim oddi ar blatfform digidol newydd amam.cymru.
Ymhlith yr awduron mae’r anturiaethwr eithafol Huw Jack Brassington, yr awdur Cynan Llwyd, y newyddiadurwr a’r darlithydd Ifan Morgan Jones, a’r awdur a newyddiadurwraig Alison Stokes.
Nod y cynllun Stori Sydyn/Quick Reads yw annog darllen yng Nghymru trwy gyfrwng teitlau byrion, gafaelgar sydd hefyd ar gael fel llyfrau clawr meddal o siopau llyfrau ac o wefan gwales.com am £1 yr un, neu drwy lyfrgelloedd.
Dywedodd Angharad Wyn Sinclair, Rheolwr Cynlluniau Hyrwyddo Darllen gyda’r Cyngor Llyfrau: “O ganlyniad i gyfyngiadau Covid-19, rydyn ni am y tro cyntaf yn cynnig llyfrau Stori Sydyn am ddim am gyfnod o fis fel e-lyfrau. Mae’r teitlau yma’n benthyg eu hunain yn berffaith i’r cyfnod anarferol hwn. Maen nhw’n dal ein dychymyg ac yn ein tywys i fyd arall, ond maen nhw’n ddigon byr i’w darllen mewn diwrnod neu eu codi’n achlysurol a’u mwynhau un bennod ar y tro. Beth sydd hefyd yn arbennig am y llyfrau Stori Sydyn yw eu bod yn addas ar gyfer ystod eang o ddarllenwyr yn ogystal â phobl sy’n llai tebygol o godi llyfr fel arfer.”
Dan ofal Cyngor Llyfrau Cymru, caiff cynllun Stori Sydyn/Quick Reads ei gefnogi’n ariannol gan Lywodraeth Cymru er mwyn sicrhau bod deunydd gwreiddiol ar gael yn y Gymraeg a’r Saesneg sydd o ddiddordeb i gynulleidfa yng Nghymru.
Dywedodd y Gweinidog Addysg, Kirsty Williams “Rwy’n falch iawn bod Cyngor Llyfrau Cymru yn darparu’r teitlau hyn yn ddigidol ac am ddim yng ngoleuni’r pandemig cyfredol. P’un a yw’r rhain yn cael eu defnyddio fel ffordd o gefnogi dysgu, neu ddim ond fel ffordd o ddianc rhag realiti bob dydd, gall darllen fod yn rym pwerus, yn enwedig yn yr amseroedd rhyfedd a chythryblus hyn..
“Rhan o’n Cenhadaeth Genedlaethol yw darparu sgiliau llythrennedd lefel uchel i bob dysgwr sy’n ffurfio sylfeini pob dysgu ac y gellir eu trosglwyddo i fywyd pob dydd a byd gwaith. Bydd llythrennedd, rhifedd a chymhwysedd digidol yn sgiliau trawsgwricwlaidd gorfodol o fewn Cwricwlwm Cymru 2022.”
O’r pedwar teitl sy’n cael eu cyhoeddi eleni, mae dau yn Gymraeg a dau yn Saesneg, gydag un llyfr ffuglen ac un ffeithiol yn y naill iaith a’r llall.
Herio i’r Eithaf – Huw Jack Brassington (Y Lolfa). Mae Huw Jack Brassington yn herio’i gorff a’i feddwl i’r eithaf mewn rasys anhygoel o anodd ar draws y byd, fel y 47 Copa, y Pioneer a’r Coast to Coast. Mae ei stori’n mynd â ni i fyd triathlon, rhedeg a seiclo, ac mae’n dysgu gwersi caled ar hyd y daith.
Pobl Fel Ni – Cynan Llwyd (Y Lolfa). Mae digwyddiadau’r nofel yn ymestyn dros gyfnod o tua 24 awr mewn dinas yng Nghymru yn y dyfodol agos, gydag agweddau a rhethreg hiliol, gwleidyddiaeth asgell dde a sefyllfa economaidd fregus yn gefnlen. Mae’n dilyn hanes Nathan a Sadia, sy’n gariadon, wrth iddyn nhw fynychu cyngerdd. Yn ystod y cyngerdd daw ffrwydrad ac mae’r ddau’n cael eu gwahanu.
Hidden Depths – Ifan Morgan Jones (Rily). Mae Rees wedi bod yn rhedeg i ffwrdd ar hyd ei oes. Ond pan wêl mai ffaith yn hytrach na ffuglen yw chwedl o’i blentyndod, mae’n cael ei dynnu’n ddyfnach i fyd cudd sy’n datgelu gwirionedd cythryblus – nid yn unig am ei bresennol, ond am ei orffennol hefyd. Mae’r dewis yn glir: dal yn ôl neu aros ac ymladd.
Dogs for Life – Alison Stokes (Rily). Yn aml, ein cŵn yw’n ffrindiau gorau ac maen nhw’n rhannu cwlwm arbennig gyda ni. Ond beth petai’ch ci yn fwy nag anifail anwes yn unig? Mae’r llyfr yma yn rhannu straeon am anifeiliaid sydd â swyddi pwysig iawn i’w gwneud, ac yn dangos sut mae rhai anifeiliaid anhygoel yn newid bywydau’r bodau dynol sy’n eu caru.
Bydd y teitlau ar gael i’w lawrlwytho am ddim o blatfform amam.cymru rhwng 8 Mehefin ac 8 Gorffennaf, gyda chopïau clawr meddal ar gael i’w prynu am £1 o siopau llyfrau ar hyd a lled Cymru neu o wefan gwales.com y Cyngor Llyfrau.
Gellir benthyg detholiad eang o lyfrau Stori Sydyn o lyfrgelloedd hefyd, naill ai fel e-lyfrau neu gopïau caled pan fyddan nhw’n ail gychwyn eu gwasanaeth.
Bydd enillwyr gwobrau llenyddiaeth plant a phobl ifanc Tir na n-Og yn cael eu cyhoeddi ym mis Gorffennaf 2020.
Bydd dewis y beirniaid ar gyfer y llyfr gorau yn Saesneg gyda chefndir Cymreig dilys yn cael ei ddatgelu ar y BBC Radio Wales Arts Show am 6.30yh nos Wener 3 Gorffennaf 2020.
Caiff y cyfrolau buddugol yn y categorïau Cymraeg ar gyfer oedrannau cynradd ac uwchradd eu cyhoeddi ar raglen gylchgrawn Heno ar S4C am 7yh nos Wener 10 Gorffennaf 2020.
Dan ofal Cyngor Llyfrau Cymru, mae’r seremonïau gwobrwyo blynyddol fel arfer yn cael eu cynnal ym mis Mai, ar lwyfan Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd ac yn ystod cynhadledd llyfrgellwyr CILIP Cymru, sy’n noddi’r gwobrau.
Eleni, bu’n rhaid gwneud trefniadau o’r newydd ar gyfer cyhoeddi’r enillwyr ar y radio a’r teledu oherwydd pandemig y coronafeirws.
Dywedodd Helen Jones, Pennaeth Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen Cyngor Llyfrau Cymru: “Rydym wrth ein bodd bod Heno ar S4C a’r BBC Radio Wales Arts Show wedi camu i’r adwy i gynnig platfform uchel ei broffil i anrhydeddu enillwyr gwobrau Tir na n-Og 2020. Mae’r gwobrau blynyddol hyn yn amlygu safon uchel llenyddiaeth i blant a phobl ifanc yng Nghymru a thu hwnt.”
Cafodd y rhestr fer ar gyfer gwobrau Tir na n-Og 2020 ei datgelu ym mis Mawrth, gyda dau gategori ar gyfer llyfrau Cymraeg, ac un wobr ar gyfer y llyfr gorau yn Saesneg â chefndir Cymreig dilys.
Rhestr Fer Gymraeg (Cynradd)
Y Ddinas Uchel – Huw Aaron (Atebol)
Genod Gwych a Merched Medrus – Medi Jones-Jackson (Y Lolfa)
Pobol Drws Nesaf – Manon Steffan Ros a Jac Jones (Y Lolfa)
Rhestr Fer Gymraeg (Uwchradd)
Byw yn fy Nghroen – Gol. Sioned Erin Hughes (Y Lolfa)
Gellid prynu’r teitlau ar restr fer Tir na n-Og drwy siopau llyfrau lleol sy’n cynnig gwasanaeth postio, drwy wefan gwales.com y Cyngor Llyfrau a llyfrwerthwyr ar-lein eraill.
Gwybodaeth bellach am restr fer Gwobrau Tir na n-Og 2020
Bydd yr enillwyr yn derbyn gwobr ariannol o £1,000 yr un ynghyd â cherdd wedi’i chomisiynu a’i darlunio’n arbennig i ddathlu eu llwyddiant.
Bardd Plant Cymru Gruffudd Owen sy’n cyfansoddi’r cerddi Cymraeg, â’r Children’s Laureate Wales Eloise Williams yn gofalu am y gerdd Saesneg.
Rydym yn defnyddio cwcis ar ein gwefan i roi'r profiad mwyaf perthnasol drwy gofio eich dewisiadau a'ch ymweliadau. Drwy glicio "Derbyn Oll", rydych yn cytuno i'r defnydd o holl gwcis. Fodd bynnag, gallwch weld "Gosodiadau Cwcis" i roi dewis fwy reoledig.
We use cookies on our website to give you the most relevant experience by remembering your preferences and repeat visits. By clicking “Accept All”, you consent to the use of ALL the cookies. However, you may visit "Cookie Settings" to provide a controlled consent.
Mae'r wefan yma y ndefnyddio cwcis yn gwella eich profiad wrth lywio'r wefan. O'r rhain, mae'r rhai a ddynodir yn "angenrheidiol" yn cael eu storio yn eich porwr gwe gan eu bod yn hanfodol i'r ffordd mae'r wefan yn gweithio. Rydym hefyd yn defnyddio cwcis eraill i ddadansoddi sut mae ein ymwelwyr yn defnyddio ein gwefan. Caiff y cwcis yma eu storio yn eich porwr gwe gyda'ch bendith chi. Mae gennych yr opsiwn i wrthod y cwcis yma, ond gall eu gwrthod effeithio eich profiad o ddefnyddio'r wefan.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
