Ion 29, 2020
Mae Cyngor Llyfrau Cymru a Llenyddiaeth Cymru yn falch o gael cyhoeddi enwau’r unigolion sydd wedi ennill lle ar Gwrs Ysgrifennu i Oedolion Ifanc ym mis Chwefror 2020.
Bydd y cwrs dwys yn darparu arweiniad gan arbenigwyr ar y grefft o ysgrifennu ar gyfer Oedolion Ifanc gyda’r gobaith o lenwi silffoedd siopau llyfrau’r dyfodol â chyhoeddiadau Cymraeg at ddant oedolion ifanc.
Caiff y cwrs wythnos o hyd ei gynnal yng Nghanolfan Ysgrifennu Genedlaethol Tŷ Newydd a’i arwain gan ddwy awdur profiadol o fewn y maes, Bethan Gwanas a Manon Steffan Ros. Bydd yn cynnwys gweithdai ymarferol, astudiaeth o’r maes llyfrau i oedolion ifanc yng Nghymru a thros y byd, sgyrsiau gan arbenigwyr, trafodaethau, a chyfle i rannu syniadau gyda chyd-awduron.
Mae’r maes ysgrifennu i bobl ifanc wedi tyfu’n aruthrol dros y ddegawd ddiwethaf, ac yn aml iawn darllenir y nofelau gan oedolion hefyd. Mae nifer o’r prif deitlau mwyaf diweddar wedi eu troi’n ffilmiau gan gynnwys y cyfresi ffantasïol, Twilight, Hunger Games a Maze Runner, llyfrau mwy diweddar o gyfres Harry Potter a llyfrau rhamantaidd/realaidd fel Me Before You, The Fault in Our Stars, a Wonder. Yn ddiweddar yn y Gymraeg bu cyfresi Melanai gan Bethan Gwanas yn hynod boblogaidd ymysg pobl ifainc ynghyd â nofel Manon Steffan Ros, Llyfr Glas Nebo – enillydd Gwobr Llyfr y Flwyddyn 2019. Y gobaith yw y bydd y cwrs hwn yn annog mwy o awduron i fentro i’r maes hwn gan arbrofi gyda gwahanol themâu.
Daeth 27 o geisiadau cryf i law, ac nid hawdd oedd dewis y criw lwcus. Mae’r grŵp yn gymysgedd o egin awduron sy’n troi eu llaw at ysgrifennu ar gyfer oedolion ifainc am y tro cyntaf, ac ambell un sydd ag ychydig o brofiad eisoes.
Yr awduron dawnus sydd wedi eu dewis yw, Llio Maddocks, Megan Angharad Hunter, Mared Llywelyn, Ceinwen Jones, Helen Llewelyn, Rhys Thomas, Lowri Taylor, Lleucu Non, Morgan Dafydd, Catrin Lliar Jones a Gareth Evans-Jones.
Datblygu awduron yng Nghymu yw un o dair Colofn Gweithgaredd Llenyddiaeth Cymru. Mae’r cwrs yma’n rhan o’i prif flaenoriaethau o Ddatblygu Egin Awduron fel y nodir yn eu Cynllun Strategol ar gyfer 2019–2022.
Yn yr un modd, mae llenwi’r bwlch yn y ddarpariaeth ar gyfer Oedolion Ifainc a datblygu’r maes yn un o flaenoriaethau Cyngor Llyfrau Cymru yn dilyn arolwg o’r maes gan Dr Siwan Rosser o Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Caerdydd. O’r herwydd mae’r cwrs hwn a gynhelir yn Nhŷ Newydd gyda chefnogaeth ariannol y Cyngor Llyfrau yn amserol tu hwnt.
Llio Maddocks
Daw Llio Maddocks o Lan Ffestiniog, ac mae hi’n gweithio fel Trefnydd Eisteddfod yr Urdd. Mae hi wrth ei bodd yn darllen; wir, mae hi’n bwyta llyfrau i Oedolion Ifanc i frecwast, yn enwedig unrhyw beth gan John Green. Mae hi wedi derbyn Ysgoloriaeth Llenyddiaeth Cymru yn 2019, ac mae hi’n edrych ymlaen at ddathlu terfyn y cyfnod gyda chwrs yn Nhŷ Newydd er mwyn bwyta llwyth o gacennau hyfryd Tony (ac wrth gwrs, dysgu sgiliau newydd a chael llond trol o ysbrydoliaeth gan y tiwtoriaid, a gobeithio gorffen ei llyfr).
Megan Angharad Hunter
Daw Megan Angharad Hunter o Benygroes, Dyffryn Nantlle ond mae bellach yn ei blwyddyn gyntaf ym Mhrifysgol Caerdydd yn astudio cwrs BA mewn Cymraeg ac Athroniaeth. Pan fo’r amser ganddi, mae hi’n mwynhau ysgrifennu’n greadigol ac wedi cwblhau drafft o nofel ar gyfer oedolion ifainc. Ei hoff lyfrau i oedolion ifainc yw’r gyfres His Dark Materials gan Phillip Pullman. Pan oedd hi’n iau roedd hi hefyd yn hoff iawn o’r llyfrau ffantasi Trwy’r Darlun a Trwy’r Tonnau gan Manon Steffan Ros. Yn ogystal ag ysgrifennu, câi bleser o greu a pherfformio cerddoriaeth; mae hi’n chwarae’r ffliwt ym mand Jazz Prifysgol Caerdydd ac weithiau’n chwarae o gwmpas ar y gitâr.
Mared Llywelyn
Daw Mared Llywelyn o Forfa Nefyn. Mae’n gweithio i Lyfrgelloedd Gwynedd, sy’n dda o beth gan ei bod mor hoff o lyfrau. Mae hi hefyd yn mwynhau ysgrifennu dramâu pan mae’r cyfleoedd yn codi ac yn aelod o Gwmni Tebot. Mae gan Mared ychydig o gywilydd ei bod wedi teimlo mor gryf dros Edward Cullen a Jacob Black yn y gorffennol, ac fe aeth i chwilio am y fainc yn Amsterdam yr eisteddodd y ddau gariad arno yn y nofel The Fault in Our Stars. Edrycha ymlaen at gael rhannu syniadau a sgwrsio gyda phobl eraill ar y cwrs, a chreu cymeriadau cofiadwy fel hyn yn y Gymraeg.
Ceinwen Jones
Daw Ceinwen Jones o Ddeiniolen, ond mae hi’n byw ym Mangor ar hyn o bryd yn astudio MA Ysgrifennu Creadigol yn rhan amser. Yn ogystal, mae hi’n gweithio ychydig o oriau yn llawrydd i gwmni yn Llundain fel ymgynghorydd iaith, ac wedi dechrau busnes gwneud cardiau, crefftau a darluniau o bobl ac anifeiliaid. Mae ganddi ddiddordeb mawr yn y cwrs yma gan ei bod yn cofio bod yn ei harddegau, yn caru darllen, ond ddim yn caru’r dewis oedd ar gael yn y Gymraeg ar y pryd. Hoffai ddysgu mwy gan awduron profiadol yn y maes ar sut i lunio stori a fydd o bwys i oedolion ifanc. Mae llenyddiaeth i blant a phobl ifanc yn rhywbeth sydd yn agos i’w chalon oherwydd dyma’r cyfle fwyaf sydd gennym i siapio dyfodol y genhedlaeth nesaf, a rhaglenni teledu i blant oedd testun ei thraethawd hir y llynedd. Hoffai ddysgu sut i ysgrifennu darn sydd yn herio darllenwyr ifanc i feddwl am yr hyn sy’n digwydd o’u cwmpas, a’u hannog i ddefnyddio’u lleisiau i frwydro dros yr hyn sy’n iawn.
Helen Llewelyn
Mae Helen Llewelyn yn wreiddiol o Geredigion ond bellach wedi ymgartrefu yng Nghaerdydd. Yn ferch o’r wlad mae wrth ei bodd yn yr awyr agored ac yn dwli ar anifeiliaid. Drwy ei gwaith fel cynhyrchydd teledu mae wedi cael y fraint o ddod i nabod llu o gymeriadau diddorol sydd wedi ei hysbrydoli i ysgrifennu, ac mae’n teimlo’n lwcus i fod wedi cael cip tu ôl i ddrysau caeedig bydoedd gwahanol wrth ffilmio cyfresi ffeithiol. Mae’n edrych ymlaen nawr at yr her o ysgrifennu ffuglen, ac at arweiniad awduron profiadol i ddatblygu ambell eginyn o syniad sydd wedi bod yn ei phen ers tro.
Rhys Thomas
Yn wreiddiol o Alma yng Ngorllewin Cymru, mae Rhys Thomas bellach wedi ymgartrefu yn Y Bari. Dros y blynyddoedd mae wedi ysgrifennu ar gyfer y teledu, i Y Tŷ, actio mewn ffilmiau ar sianeli Americanaidd (Fox a Hallmark), a dawnsio ar hyd a lled y byd. Yn ddiweddar mae wedi bod ynghlwm â’r byd digidol, ac wedi hyfforddi a chreu cyrsiau bach a mawr i ddangos i bobl sut i greu ac ysgrifennu o fewn y maes hwnnw. Mae wedi bod yn Bennaeth Digidol i ‘Cyfle’ ac wedi gweithio fel darlithydd mewn prifysgolion. Mae’n arbenigwr ar Transmedia ac eisiau dod a’r sgiliau hynny i fyd y nofel Gymraeg.
Lowri Taylor
Daw Lowri Taylor o Lansannan. Wedi iddi raddio mewn Cymraeg o Brifysgol Bangor penderfynodd ddilyn cwrs TAR, ac mae hi wedi cymhwyso fel athrawes ers Gorffennaf 2013. Yna aeth ymlaen i ddilyn Gradd Meistr mewn Ymarfer Addysgol. Mae ysgrifennu wedi bod o ddiddordeb mawr iddi ers blynyddoedd ond roedd yn ei gweld yn anodd rhoi’r amser i ysgrifennu wrth weithio llawn amser. Serch hynny, mae hi wedi dechrau ar gwrs ôl-ddoethurol mewn Ysgrifennu Creadigol yn ddiweddar ac yn edrych ymlaen at fod yng nghwmni unigolion â’r un diddordebau yn Nhŷ Newydd gan dderbyn arweiniad amhrisiadwy. Ei phrif ddiddordebau yw ffermio ac ysgrifennu a chyda breuddwyd am y cyfle i ysgrifennu llyfrau plant rhyw ddiwrnod.
Lleucu Non
Un o Ddyffryn Nantlle yw Lleucu Non ac mae’n byw gyda’i mam a’i chathod, Siwgr a Lwmp. Mae’n ddisgybl chweched dosbarth yn Ysgol Dyffryn Nantlle ac yn astudio Cymraeg, Saesneg a Hanes, ac yn gobeithio mynd i astudio’r Gymraeg yn y brifysgol. Yn ei hamser sbâr, mae’n ysgrifennu’n greadigol ac yn cystadlu’n flynyddol mewn Eisteddfodau lleol ac Eisteddfod yr Urdd. Yn ddiweddar, mae wedi bod yn ysgrifennu erthyglau ar gyfer gwefan Lysh. Mae Lleucu wrth ei bodd yn darllen llyfrau sy’n llawn antur a dirgel. Ond, hoff beth Lleucu mewn llyfryddiaeth ydi’r datblygiad o gymeriadau merched cryf dros amser.
Morgan Dafydd
Yn wreiddiol o dref Conwy, mae Morgan Dafydd bellach yn byw lawr y lôn yng Nghyffordd Llandudno gyda’i gariad, Llio Mai. Ar ôl astudio Daearyddiaeth yn y brifysgol aeth i weithio fel athro cynradd, lle bu’n dysgu Bl.5 a 6 yn Nolgarrog am bum mlynedd, cyn i’r ysgol gau eleni. Ers mis Medi mae wedi bod yn gwneud PhD yn yr Adran Addysg, Prifysgol Bangor o dan oruchwyliaeth yr Athro Enlli Môn Thomas. Ei fwriad yw ymchwilio i mewn i lyfrau dwyieithog a threialu ffyrdd newydd a chreadigol o’u defnyddio. Mae hyn i helpu plant o deuluoedd di-Gymraeg ddarganfod byd newydd o lenyddiaeth Gymraeg. Mae rhaglenni a ffilmiau ffuglen wyddonol, yn bennaf Star Trek, Star Wars a’r X-Files wastad wedi bod o ddiddordeb iddo, ac mae’n adolygu llyfrau plant ac yn gobeithio lansio gwefan newydd yn 2020! Os nad yw’n darllen ac yn adolygu llyfrau, fe ddewch o hyd iddo’n cerdded mynyddoedd ardderchog Gogledd Cymru. Yn ei amser sbâr mae’n gwirfoddoli fel aelod o griw’r bad achub yng Nghonwy.
Catrin Lliar Jones
Yn wreiddiol o Lanaelhaearn mae Catrin Lliar Jones bellach yn byw mewn gardd wyllt ar gomin Uwch Gwyrfai gyda dau blentyn, un ci, dwy gath, un gŵr ac un gliniadur. Mae wedi gweithio fel nani yn Llundain, Boston ac fel athrawes yn Ghana a Gwynedd. Mae bellach yn gweithio fel Trefnydd Digwyddiadau a Rheolwr Perthynas Dysgwyr gyda’r cwrs Cymraeg ar-lein, SaySomethinginWelsh. Syrthiodd mewn cariad â nofelau ar gyfer plant a phobl ifanc wrth hyfforddi i fod yn athrawes ym Mhrifysgol Bangor, gyda llenyddiaeth fel ei phrif bwnc. Cafodd ei hysbrydoli’n fawr gan waith Michael Morpurgo, Jenny Nimo, Anne Fine a llawer mwy. Mae Catrin newydd gwblhau ysgrifennu nofel ar gyfer oedolion, bydd yn cael ei gyhoeddi fis Ebrill 2020.
Gareth Evans-Jones
Un o Draeth Bychan ger Marian-glas, Ynys Môn ydi Gareth Evans-Jones. Mae’n ddarlithydd Astudiaethau Crefyddol ym Mhrifysgol Bangor ac yn mwynhau potsian ‘sgwennu. Cyhoeddwyd ei nofel gyntaf i oedolion, Eira Llwyd, y llynedd ac mae wedi cyhoeddi straeon byrion mewn cyfrolau i oedolion ac oedolion ifanc. Ei hoff nofelau oedolion ifanc pan oeddwn i’n iau a hyd heddiw ydi cyfres Harry Potter. Fe’i swynwyd gan y modd y darlunnir y byd ffantasïol mewn modd credadwy, gan hefyd gynnig stori sy’n hudo’r darllenydd o’r dudalen gyntaf hyd y frawddeg olaf. Ymysg y nofelau i oedolion ifanc diweddar y mae wedi’u mwynhau mae Red Queen, Victoria Aveyard a Six of Crows, Leigh Bardugo. Mae’n edrych ymlaen yn arw at ddysgu mwy a datblygu egin syniad sydd ganddo tra ar y cwrs.
Ion 23, 2020
Gofynnir yn garedig i chi nodi y bydd staff Canolfan Ddosbarthu’r Cyngor yn cynnal eu cyfrif stoc blynyddol o Ddydd Llun y 27ain tan dydd Mercher y 29ain o Ionawr, ac yn ystod yr amser yma ni fydd archebion yn cael eu prosesu.
Ion 22, 2020
Gwahoddiad arbennig i fod yn rhan o Wobr Tir na n-Og – Dewis y Darllenydd.
Annwyl Ddarllenwyr,
Yma yng Nghastell Brychan, pencadlys Cyngor Llyfrau Cymru, rydym wrthi’n brysur ar hyn o bryd yn paratoi ar gyfer Gwobrau Llyfrau Tir na n-Og, ac yn falch iawn o gynnig cyfle i chi fod yn rhan bwysig o’r broses.
Bu ein panel o feirniaid swyddogol wrthi’n brysur dros gyfnod y Nadolig yn darllen yr holl lyfrau a gyflwynwyd i’w hystyried ar gyfer y rhestr fer.
Cyhoeddir y rhestr honno ar 27 Mawrth, ar drothwy’r gwyliau Pasg, gydag adnoddau i unrhyw ddarllenwyr sydd eisiau bod yn feirniaid answyddogol (mae rhai yn ei alw’n Gynllun Cysgodi) yn cael eu hanfon bryd hynny hefyd. Bydd yr adnoddau’n cynnwys manylion am y cyfrolau a’r awduron sydd ar y rhestr fer, yn ogystal ag awgrymiadau am weithgareddau sy’n gysylltiedig â’r cyfrolau.
Ar y panel beirniaid mae nifer o unigolion sydd ag arbenigedd ym maes llenyddiaeth plant, ac er eu bod nhw’n hyfryd ac yn glyfar iawn, oedolion yw pob un ohonynt; dyma pam ein bod ni eich angen chi – rydym ni am glywed eich barn chi, y darllenwyr.
Dyma’r cynllun:
Byddwn yn anfon set o’r llyfrau sydd ar y rhestr fer atoch cyn gwyliau’r Pasg fel bod gennych amser i’w darllen gyda’ch gilydd fel grŵp neu i’w rhannu a’u darllen yn unigol. Fe fyddwch wedyn yn trafod y llyfrau ac yn penderfynu pa lyfr a ddylai ennill Gwobr Dewis y Darllenydd. Bydd eich pleidlais yn cael ei hychwanegu at bleidleisiau Grwpiau Cysgodi Dewis y Darllenydd a chyhoeddir enwau’r enillwyr mewn seremonïau gwobrwyo a gynhelir ym Mhrifysgol Bangor, 13 Mai 2020 (y wobr am y llyfr Saesneg orau ac iddi gefndir Cymreig dilys) ac o lwyfan Eisteddfod yr Urdd Sir Ddinbych ar 28 Mai (y gwobrau categori cynradd ac uwchradd am y llyfrau gwreiddiol orau).
Fel rhan o Gynllun Cysgodi Dewis y Darllenwyr fe’ch gwahoddir chi i’r seremonïau lle bydd cyfle i gyfarfod yr awduron ar y rhestr fer.
Fe fydden ni wrth ein bodd pe byddech chi’n rhan o’r wobr eleni.
Gadewch i ni wybod (enw’r ysgol/grŵp, categori yr hoffech ei gysgodi – Saesneg/cynradd Cymraeg/uwchradd Cymraeg, nifer y darllenwyr a’u manylion cyswllt) erbyn 14 Chwefror, fan bellaf, fel bod modd i ni sicrhau eich bod yn derbyn y llyfrau.
Y CYNTAF I’R FELIN FYDD HI O RAN DOSBARTHU’R SETIAU LLYFRAU AM DDIM, FELLY YMATEBWCH YN SYDYN! (Bydd modd i chi gymryd rhan o hyd yn y cynllun cysgodi ond bydd rhaid i chi dalu am y llyfrau.)
Gan edrych ymlaen at glywed gennych, a daliwch ati i ddarllen,
Helen Jones
Pennaeth Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen
Ion 16, 2020
Mae Cyfeillion Cyngor Llyfrau Cymru yn chwilio am syniadau am nofelau i oedolion ifanc mewn cystadleuaeth arbennig sy’n cynnig gwobr hael.
Gofynnir i awduron anfon penodau cyntaf nofel Gymraeg i oedolion ifanc, yn ogystal â synopsis o weddill y nofel, drwy ebost erbyn 20 Chwefror 2020.
Beirniedir y gystadleuaeth gan yr awdur Meinir Pierce Jones, y cyfansoddwr a’r cyn-lyfrgellydd Robat Arwyn Jones, a Gwawr Maelor, darlithydd mewn Addysg Gymraeg ym Mhrifysgol Bangor, mewn ymgynghoriad â chriw o ddarllenwyr ifanc.
Bydd yr enillydd yn derbyn gwobr o £1000 gan Gyfeillion y Cyngor Llyfrau, gyda’r gobaith y bydd y nofel fuddugol yn cael ei chyhoeddi o fewn y flwyddyn.
Mae’r gystadleuaeth yn agored i bawb, yn awduron newydd ac yn awduron profiadol.
Gofynion y gystadleuaeth yn llawn
Ysgrifennu penodau cyntaf nofel Gymraeg i oedolion ifanc, ynghyd â synopsis o weddill y nofel.
Y beirniaid fydd Meinir Pierce Jones, Robart Arwyn Jones, Gwawr Maelor. Bydd y beirniaid hefyd yn ymgynghori â darllenwyr ifanc er mwyn cael eu barn.
Gwobr
£1,000, gyda’r gobaith y bydd y nofel fuddugol yn cael ei chyhoeddi o fewn y flwyddyn. Bydd y beirniaid yn rhannu eu hadborth â gweisg Cymru yn y gobaith y caiff y goreuon eu comisiynu.
Dyddiad Cau
Dylid anfon y penodau cyntaf a’r synopsis dan ffugenw at cyfeillion@llyfrau.cymru erbyn 20 Chwefror 2020. Derbynnir ceisiadau electronig yn unig.
Cyhoeddi’r enillydd
Bydd enw’r enillydd yn cael ei gyhoeddi yn ystod Eisteddfod yr Urdd Sir Ddinbych 2020, gyda’r gobaith o gyhoeddi’r nofel lwyddiannus o fewn y flwyddyn. Am fwy o fanylion, cysylltwch â cyfeillion@llyfrau.cymru
Ion 6, 2020
Cynhelir Golygathon Wici-Llên, yn swyddfeydd Cyngor Llyfrau Cymru, Castell Brychan, Aberystwyth, dydd Gwener, 10 Ionawr 2020, rhwng 12:00 – 16:00.
Nod y prosiect Wici-Llên yw creu a chyfoethogi gwybodaeth am lenyddiaeth Cymru ar lwyfannau Wicipedia a Wicidata. Cydlynir y prosiect gan Llyfrgell Genedlaethol Cymru a Menter Iaith Môn gyda chefnogaeth Llywodraeth Cymru.
Bydd Jason Evans, Wicimediwr Cenedlaethol, Llyfrgell Genedlaethol Cymru, yn bresennol gan gynghori ar ffyrdd o baratoi a golygu tudalennau.
Mae croeso cynnes i chi fynychu’r digwyddiad. Dewch a’ch offer technoleg gyda chi.
Tach 1, 2019
Mae Cyngor Llyfrau Cymru yn lansio cystadleuaeth newydd ar gyfer Eisteddfod yr Urdd 2020.
Dyma gyfle euraid i ddarlunwyr rhwng 18 a 25 oed gynnig am y cyfle i weld eu gwaith celf rhwng dau glawr, a hynny ar y cyd â stori wreiddiol gan Manon Steffan Ros.
Meddai Helen Jones, Pennaeth Adran Llyfrau Plant y Cyngor, “Y dasg yw creu llyfr ffug (dummy) yn cynnwys brasluniau pensil ar gyfer llyfr stori-a-llun i blant, yn ogystal â gwaith celf gorffenedig ar gyfer o leiaf bedair tudalen ddwbl. Bydd geiriau Manon yn un rhan o’r stori, ond gall y delweddau adrodd yr hyn sydd rhwng y bylchau, ac ychwanegu ati.”
Ychwanegodd, “Yn naturiol, byddwn yn chwilio am dalent weledol a chreadigol fydd yn apelio at gynulleidfa ifanc yn ogystal â’r oedolyn fydd yn rhannu’r stori. Byddwn hefyd yn asesu dawn yr ymgeiswyr i briodi testun a darluniau, a’u dealltwriaeth o naratif, rhediad y stori a’r cymeriadu.”
Dywedodd Arwel Jones, Pennaeth Adran Grantiau’r Cyngor, “Mae rhai o lyfrau plant mwyaf eiconig Cymru yn llyfrau stori-a-llun, o gyfrolau Sali Mali i Rala Rwdins, ac mae datblygu darlunwyr sy’n gallu dweud stori wreiddiol ar gyfer y plant lleiaf yr un mor bwysig â datblygu awduron. Rwy’n gobeithio’n fawr y bydd y gystadleuaeth hon yn help i feithrin to newydd o dalent yn y maes.”
Darperir testun y stori gan Swyddfa’r Eisteddfod a’r Cyngor Llyfrau. Ewch i dudalen 57 o’r Rhestr Testunau ar wefan yr Urdd am fanylion y gystadleuaeth. Y dyddiad cau ar gyfer ceisiadau yw 1 Mawrth 2020.
Am ragor o wybodaeth am y daith, cysylltwch â Helen Jones, Pennaeth yr Adran Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen, Cyngor Llyfrau Cymru, Castell Brychan, Aberystwyth, Ceredigion, SY23 2JB 01970 624151 helen.jones@llyfrau.cymru
Hyd 29, 2019
Llenyddiaeth Cymru yn cyhoeddi Categori Newydd Plant a Phobl Ifanc a Lleoliad y Seremoni
Mae Llenyddiaeth Cymru wedi cyhoeddi categori newydd i Wobr Llyfr y Flwyddyn, sef categori Plant a Phobl Ifanc. Bydd y categori ychwanegol hwn yn ehangu cyrhaeddiad ac effaith y wobr drwy gynyddu cyfleoedd a chodi proffil awduron talentog Cymru.
Mae’r datblygiad yma’n cefnogi gweledigaeth Cynllun Strategol 2019-22 Llenyddiaeth Cymru, i ysbrydoli ac annog cenedlaethau newydd o ddarllenwyr creadigol ledled Cymru. Bydd y sefydliad yn ymgysylltu â phlant a phobl ifanc Cymru i sicrhau bod eu lleisiau a’u barn yn cael eu clywed, ac fe fydd cyfle iddynt bleidleisio yng Ngwobr Barn y Plant a Phobl Ifanc.
Dywedodd Lleucu Siencyn, Prif Weithredwr Llenyddiaeth Cymru “Mae’n hynod bwysig rhoi’r cyfle i blant a phobl ifanc gymryd rhan mewn llenyddiaeth, i uniaethu a chwympo mewn cariad â geiriau. Gall y cariad hwn gael effaith gadarnhaol, barhaol wrth iddynt dyfu’n oedolion. Drwy ymgynghori â’r sector, a’n partneriaid wrth ddatblygu’r Cynllun Strategol newydd, daeth yn amlwg bod awydd cryf i weld ysgrifennu ar gyfer plant a phobl ifanc yn cael ei gynrychioli ar lwyfan llenyddol mwyaf Cymru. Cytunwn yn llwyr, ac mae’r datblygiad pwysig hwn yn sefydlu’n glir bod llenyddiaeth i blant llawn werth a’r hyn a fwriadir ar gyfer oedolion.”
Bydd y categori Plant a Phobl Ifanc yn ymuno â’r tri chategori sy’n bodoli eisoes – Barddoniaeth, Ffuglen, a Ffeithiol Greadigol – yn Gymraeg ac yn Saesneg, gydag un o’r pedwar enillydd categori yn cael eu henwi yn Brif Enillydd Llyfr y Flwyddyn mewn seremoni fawreddog yn yr haf. Bydd ceisiadau i’r categori Plant a Phobl Ifanc wedi’u bwriadu ar gyfer darllenwyr hyd at 16 oed, ac mae ffuglen, barddoniaeth a ffeithiol greadigol oll yn gymwys.
Yn dilyn seremoni hynod lwyddiannus yng Nghanolfan y Celfyddydau, Aberystwyth yn 2019, mae Llenyddiaeth Cymru yn falch iawn o gadarnhau y bydd Seremoni Wobrwyo Llyfr y Flwyddyn 2020 yn dychwelyd i Theatr y Werin ar nos Iau 25 Mehefin 2020.
Dywedodd Dafydd Rhys, Cyfarwyddwr Canolfan y Celfyddydau, Aberystwyth: “Rydym yn falch iawn y bydd Seremoni Wobrwyo Llyfr y Flwyddyn yn dychwelyd i Ganolfan y Celfyddydau am yr ail flwyddyn yn olynol. Edrychwn ymlaen at ddathlu’r gorau o lenyddiaeth Gymreig yn Aberystwyth, cartref answyddogol llenyddiaeth yng Nghymru.”
Dyddiadau Allweddol 2020
Cyhoeddir Rhestr Fer Llyfr y Flwyddyn ar ddydd Mawrth 12 Mai 2020, ac fe gynhelir y Seremoni Wobrwyo ar nos Iau 25 Mehefin 2020. Bydd enwau’r panel beirniadu yn cael eu rhyddhau ym mis Mawrth 2020.
Hyd 16, 2019
Digwyddiad am ddim; Ffair Lyfrau; Darlleniadau; Arwyddo Llyfrau a mwy…
Dydd Gwener 1 Tachwedd am 7:30yh – Barddoniaeth a Cherddoriaeth yng Ngwesty Monachty
Dydd Sadwrn 2 Tachwedd 11yb-5yp a dydd Sul 10yb-4yp – Ffair Lyfrau yn y Neuadd Goffa
Awduron yn bresennol – Alun Davies; Alys Einion; Chris Armstrong; Colin R Parsons; Daniel Davies; Derek Moore Geraint Evans; Huw Davies; Ifan Morgan Jones; Jackie Biggs; Jacqueline Jeynes; John M Hughes Karen Gemma Brewer; Kathy Miles; Lazarus Carpenter; L E Fitzpatrick; Medi Jones-Jackson Megan Hayes; Meleri Wyn James; Rhiannon Ifans; Sharon Marie Jones; Will Macmillan-Jones Ysgol Gynradd Aberaeron; mwy i’w cyhoeddi
Hel Straeon i Blant; Gweithdai Ysgrifennu; Darlleniadau gan Awduron; Arwyddo Llyfrau
Rhagor o wybodaeth ar Facebook – gwyllyfrauaberaeronbookfestival neu ar www.gwisgobookworm.co.uk / 01545 238282.
Wedi’i noddi gan Gwisgo Bookworm.
Hyd 3, 2019
#Her100Cerdd yn dychwelyd i ddathlu Diwrnod Cenedlaethol Barddoniaeth
Mae Llenyddiaeth Cymru yn falch o gyhoeddi y bydd Her 100 Cerdd yn dychwelyd unwaith eto eleni, a hynny am y seithfed tro. Yn unol â’r arfer, mae pedwar bardd wedi eu herio i gyfansoddi 100 o gerddi gwreiddiol mewn 24 awr.
Y pedwar dewr eleni yw Beth Celyn, Dyfan Lewis, Elinor Wyn Reynolds a Matthew Tucker.
Bydd gofyn i bob un o’r pedwar bardd ysgrifennu o leiaf un gerdd bob awr i gyflawni’r Her 100 Cerdd mewn da bryd. Mae timoedd y gorffennol wedi cyrraedd y nod gydag eiliadau’n unig yn weddill. Tybed a fydd criw 2019 yn llwyddo i ddilyn eu hesiampl a chyflawni her farddonol fwya’r flwyddyn?
Unwaith eto eleni, caiff y cyhoedd eu gwahodd i ymuno yn yr Her drwy awgrymu testunau a gyrru geiriau o anogaeth dros y cyfryngau cymdeithasol yn ystod y pedair awr ar hugain.
Ers ei sefydlu yn 2012, mae’r Her wedi cynnig cipolwg ar y Gymru sy’n bodoli ar y diwrnod hwnnw – ei gwleidyddiaeth, ei diddordebau, ei newyddion a’i diwylliant.
Ymysg y 500 o gerddi a gyhoeddwyd dros y blynyddoedd mae cerddi serch a cherddi dychan; cerddi ar gerddoriaeth a cherddi ar y cyd; cerddi am borc peis, babanod newydd a hyd yn oed ffrae epig rhwng John ac Alun a’r Brodyr Gregory!
Pedair wal greadigol Canolfan Ysgrifennu Tŷ Newydd fydd cartref y beirdd dros gyfnod yr Her. Caiff y ganolfan ei rhedeg gan Llenyddoaeth Cymru, ac mae’r awen yn cuddio ym mhob twll a chornel o’r tŷ.
Bydd y tîm yn cychwyn arni am hanner dydd ar ddydd Mercher 2 Hydref, ac yn rhoi’r atalnod llawn ar y gerdd olaf cyn hanner dydd, dydd Iau 3 Hydref. Ar y diwrnod hwnnw, 3 Hydref, fe gynhelir Diwrnod Cenedlaethol Barddoniaeth, dathliad blynyddol o farddoniaeth a phopeth barddonol. Bydd y cerddi oll yn cael eu cyhoeddi ar-lein ar www.llenyddiaethcymru.org yn syth ar ôl eu cwblhau er mwyn i’r cyhoedd gael dilyn eu cynnydd.
Ymunwch yn yr Her 100 Cerdd gyda cheisiadau neu anogaeth trwy ddefnyddio’r hashnod #Her100Cerdd ar Twitter, neu trwy yrru neges at Llenyddiaeth Cymru ar Facebook neu dros e-bost at post@llenyddiaethcymru.org. Bydd dolen i’r cerddi yn cael eu postio fesul un ar gyfrif Twitter @LlenCymru ac ar ein tudalen Facebook: www.facebook.com/LlenCymruLitWales
Y Beirdd
Beth Celyn
Mae Beth Celyn yn artist creadigol o Ddinbych sydd wrthi’n datblygu ei gyrfa fel bardd a cherddor yng Nghaerdydd. Astudiodd radd mewn Llenyddiaeth Saesneg yn King’s College London a graddiodd o Brifysgol Bangor yn ddiweddar gyda MA mewn Ysgrifennu Creadigol. Cafodd ei EP Troi ei gyhoeddi ar label Sbrigyn Ymborth yn Rhagfyr 2017 ac mae hi wedi cydweithio ar nifer o brosiectau gyda BBC Gorwelion, recordio gyda’r band gwerin Vrï ac wedi ysgrifennu sioe gerdd wreiddiol ar gyfer theatr Sbarc-Galeri. Teithia Beth yn aml ar hyd a lled Cymru fel aelod o’r colectif barddol Cywion Cranogwen. Roedd yn fardd y Mis ar BBC Radio Cymru Tachwedd 2018 ac eleni fe fuodd hi’n fardd comisiwn Y Wobr Aur Bensaernïaeth yn Y Lle Celf yn Eisteddfod Genedlaethol Llanrwst.
Dyfan Lewis
Magwyd Dyfan Lewis yng Nghraig-cefn-parc, Abertawe. Aeth i Brifysgol Caerdydd i astudio Cymraeg, ac mae’n parhau i fyw yn y brifddinas. Cyhoeddodd bamffled o gerddi, Mawr, yn 2019.
Elinor Wyn Reynolds
Un o Gaerfyrddin yw Elinor Wyn Reynolds. Mae hi’n fardd, yn awdur, dramodydd a golygydd llyfrau. Mae hi’n perfformio’i gwaith yn gyson a thros y blynyddoedd mae wedi bod yn rhan o sawl taith farddoniaeth: Dal Clêr, Taith Glyndŵr a Lliwiau Rhyddid, a bu’n un o griw beirdd y SiwpyrStomp yn Eisteddfod Genedlaethol Caerdydd 2018. Mae gan Elinor brofiad helaeth o weithio fel golygydd llyfrau Cymraeg i oedolion ac i blant ar gyfer sawl gwasg, ac mae’n cynnal gweithdai barddoniaeth i blant ac oedolion hwnt ac yma yn ogystal.
Matthew Tucker
Daw Matthew Tucker o Bontarddulais ond mae bellach yn byw ym Mhorth Tywyn. Graddiodd mewn Cymraeg o Brifysgol Abertawe ac mae bellach yn astudio gradd MA mewn Llenyddiaeth ac Ysgrifennu Creadigol yn ogystal â chychwyn ar gwrs TAR Uwchradd Cymraeg ym Mhrifysgol Y Drindod Dewi Sant. Bu Matthew ar un o gyrsiau cynganeddu Tŷ Newydd dan nawdd Cronfa Gerallt (Barddas).
Medi 23, 2019
Mae gwasg Rily ar fin cyhoeddi cyfrol arloesol sy’n cyflwyno hanfodion amryw o emosiynau sylfaenol, gan gynnwys dicter, hapusrwydd, cenfigen, ofn a phryder.
Wrth i ystadegau diweddar awgrymu bod gorbryder ar gynnydd ymhlith plant ifanc, mae’n amlwg fod yna angen gwirioneddol am adnoddau a llenyddiaeth addas i geisio helpu plant i ddod i ddeall a dygymod â’u teimladau, er lles eu hiechyd meddwl.
Mae gwasg Rily ar fin cyhoeddi cyfrol arloesol sy’n cyflwyno hanfodion amryw o emosiynau sylfaenol, gan gynnwys dicter, hapusrwydd, cenfigen, ofn a phryder. Mae’n trin a thrafod digwyddiadau all godi ym mywydau plant sy’n gallu sbarduno emosiynau dwys, er enghraifft tor priodas, mynychu ysgol newydd a marwolaeth anifail anwes.
Meddai Elin Meek, addasydd y gyfrol, ‘Gobeithio’n fawr y bydd plant yn cael budd o’r ffordd syml a hygyrch y mae’r llyfr yn ymdrin â’u teimladau. Beth sy’n bwysig yma hefyd yw’r arweiniad sydd yn y gyfrol o ran derbyn sut maen nhw’n teimlo – does dim beirniadaeth o gwbl, a does dim emosiwn nad yw’n ‘iawn’ i blant ei deimlo. Mae’r adran am ddicter yn esbonio sut gall dicter fod yn beth iach o’i sianelu’n gywir; gall fod yn sbardun i ddal at egwyddorion, a gweithredu dros gyfiawnder.’
‘Roedden ni’n teimlo bod angen mawr am y math hwn o lyfr,’ medd Lynda Tunnicliffe, Prif Weithredwr gwasg Rily. ‘Mae’r rhan fwyaf o’r staff sydd ar dîm Rily yn rhieni, ac roedden nhw i gyd yn gyffrous ac yn awyddus iawn ein bod ni’n cyhoeddi’r addasiad hwn o My Mixed Emotions er mwyn darparu adnodd pwysig i genhedlaeth sydd wir ei angen. Tua mis yn ôl fe wnaethon ni gyhoeddi ar ein gwefannau cymdeithasol bod y llyfr hwn ar ddod, ac mae’r ymateb wedi bod yn galonogol dros ben.’
Yn y llyfr mae yna argymhellion ymarferol, er enghraifft sut i ddod dros pwl o ddicter, ymarferion anadlu, ioga, myfyrdodau, a bod yn ddiolchgar. Gall cynnwys y llyfr fod yn sbardun i drafodaeth gydag oedolyn, gofalwr neu athro yn yr ysgol, neu gall plentyn ddarllen ar ei ben ei hun, a phrosesu’r cynnwys.
