Mae Cyngor Llyfrau Cymru yn estyn llongyfarchiadau gwresog i Manon Steffan Ros wrth iddi gael ei chyhoeddi’n enillydd gwobr Yoto Carnegie am Ysgrifennu am ei nofel The Blue Book of Nebo. Am y tro cyntaf ers i’r gwobrau gael eu cyflwyno bron i 90 o flynyddoedd yn ôl, llyfr wedi’i gyfieithu sy’n ennill. Gwobrau Yoto Carnegie yw’r hynaf a’r mwyaf poblogaidd o blith gwobrau am lyfrau i blant a phobl ifanc yn y DU.

Enillodd y llyfr Cymraeg gwreiddiol, Llyfr Glas Nebo, Fedal Ryddiaith yr Eisteddfod Genedlaethol yn 2018, yn ogystal â thri chategori Llyfr y Flwyddyn 2019. Wedi’i gosod ym mhentref ôl-apocalyptig Nebo, mae’r stori deimladwy hon yn datblygu trwy gofnodion dyddiadur mam a mab wrth iddynt addasu er mwyn goroesi a chreu bywyd newydd ar ôl Y Terfyn.

Cyhoeddir The Blue Book of Nebo gan Firefly, cyhoeddwr annibynnol sy’n cyhoeddi llyfrau i blant a phobl ifanc, ac sydd â’i bencadlys yng Nghaerdydd. Bydd Firefly yn dathlu ei ddegfed pen-blwydd eleni.

Dywedodd Arwel Jones, Pennaeth Datblygu Cyhoeddi Cyngor Llyfrau Cymru: “Rydym wrth ein boddau bod Manon wedi ennill Medal Yoto Carnegie am Ysgrifennu, ac yn anfon ein llongyfarchiadau cynhesaf ati. Mae’n wych bod gwaith Manon yn derbyn y gydnabyddiaeth hon, ac mae’n brawf o’i thalent ragorol fel storïwr. Er mai The Blue Book of Nebo yw’r llyfr cyntaf iddi ei gyfieithu ar gyfer oedolion ifanc, mae Manon, wrth gwrs, wedi ysgrifennu nifer o lyfrau Cymraeg, ac mae hi wedi mireinio’i sgiliau a’i chrefft fel awdur dros amser ac mewn sawl genre gwahanol, trwy gystadlu mewn eisteddfodau, ysgrifennu nofelau i oedolion a phlant, yn ogystal ag ysgrifennu i’r sgrin a’r llwyfan. Rydym yn gobeithio y bydd ennill y wobr hon yn galluogi mwy o bobl i ddarganfod a mwynhau gwaith Manon.”

Dywedodd y Prif Weinidog, Mark Drakeford: “Hoffwn longyfarch Manon ar ei champ aruthrol yn ennill Medal Yoto Carnegie am Ysgrifennu gyda’i nofel The Blue Book of Nebo. Dyma’r tro cyntaf i lyfr wedi’i gyfieithu ennill y wobr honno. Mae ei buddugoliaeth yn arddangos cryfder storïwyr o Gymru ar lwyfan rhyngwladol, ac edrychaf ymlaen at weld cynulleidfaoedd ehangach yn mwynhau llyfrau Manon, yng Nghymru a thu hwnt.”

Cyhoeddwyd enwau’r enillwyr mewn seremoni yn Llundain ar 21 Mehefin 2023. Trwy ennill gwobr Yoto Carnegie, mae Manon yn ymuno â grŵp o awduron arobryn, gan gynnwys Neil Gaiman, Philip Pullman a Terry Pratchett, y cyfan yn gyn-enillwyr y Fedal.

Fel rhan o’r wobr, mae’r enillwyr yn derbyn gwerth £500 o lyfrau i’w rhoi i lyfrgell o’u dewis. Bydd Manon yn rhoi’r llyfrau i Lyfrgell Tywyn yng Ngwynedd, ei llyfrgell leol lle yr ysgrifennodd rai o’i llyfrau ar adeg pan nad oedd ganddi’r modd i gael rhyngrwyd yn ei chartref. I ddathlu camp Manon, mae Cyngor Llyfrau Cymru wedi cyhoeddi y bydd yn rhoi gwerth cyfatebol o £500 o rodd mewn tocynnau llyfrau Cymraeg.

AM Y TRO CYNTAF, LLYFR WEDI’I GYFIEITHU YN ENNILL MEDAL YOTO CARNEGIE AM YSGRIFENNU;
NOFEL GRAFFIG YN ENNILL Y FEDAL AM DDARLUNIO AM YR AIL FLWYDDYN YN OLYNOL

LLYFRAU AROBRYN SY’N CYNNIG CYFLE I DDARLLENWYR IFANC YMGOLLI YN Y PROFIAD O DDARLLEN, A’U HANNOG I EDRYCH I’R DYFODOL

yotocarnegies.co.uk | #YotoCarnegies23 | @CarnegieMedals

Dydd Mercher 21 Mehefin 2023: Heddiw, mewn seremoni wedi’i ffrydio’n fyw o’r Barbican, cyhoeddwyd enillwyr gwobrau Yoto Carnegie – y gwobrau hynaf a mwyaf poblogaidd o’u bath ym myd llyfrau plant a phobl ifanc yn y DU.

Am y tro cyntaf ers i’r gwobrau gael eu cyflwyno 90 o flynyddoedd yn ôl, rhoddir Medal Yoto Carnegie am Ysgrifennu i lyfr wedi’i gyfieithu, sef The Blue Book of Nebo (Firefly Press), a ysgrifennwyd a’i gyfieithu gan Manon Steffan Ros. Cyflwynir y naratif, sydd wedi’i osod ym mhentref ôl-apocalyptig Nebo, gan y fam a’r mab bob yn ail. Mae’r stori “rymus, gredadwy” hon yn archwilio hunaniaeth a diwylliant Cymreig a Chymraeg, ac yn cynnig portread hardd o iaith. Enillodd y gyfrol Gymraeg wreiddiol, Llyfr Glas Nebo, wobrau niferus, gan gynnwys Llyfr y Flwyddyn yng Nghymru yn 2019.

Enillydd Medal Yoto Carnegie am Ddarlunio yw Jeet Zdung am Saving Sorya: Chang and the Sun Bear, (Kingfisher, rhan o Macmillan Children’s Books). Dyma’r ail flwyddyn yn olynol i nofel graffig gipio’r wobr. Dr Trang Nguyen, y cadwriaethwr bywyd gwyllt o Vietnam, a ysgrifennodd ac ysbrydoli’r lluniau arddull manga “prydferth” – gan gynnwys golygfeydd mewn dyfrlliw a brasluniau manwl mewn pensil – ac mae’r cyfuniad yn cynnig “rhywbeth newydd i’w ddarganfod ar bob darlleniad” ac yn ysbrydoli ac addysgu pobl ifanc sy’n ymgyrchu dros fywyd gwyllt.

Mae gwobrau Yoto Carnegie yn dathlu llwyddiant eithriadol ym maes ysgrifennu a darlunio llyfrau i blant, ac maent yn unigryw am eu bod yn cael eu beirniadu gan banel arbenigol o lyfrgellwyr plant a phobl ifanc, gan gynnwys 12 llyfrgellydd o Grŵp Llyfrgelloedd Ieuenctid CILIP, y gymdeithas llyfrgelloedd a gwybodaeth.

Dewiswyd yr enillwyr o blith rhestr fer o saith llyfr yn achos y naill, a rhestr fer o chwe llyfr yn achos y llall. Canmolodd y beirniaid y ddau enillydd am roi cyfle i blant “ymgolli” yn y profiad o ddarllen, ac am ymdrin â chwestiynau am ein ffordd ni o fyw a sut y gallai hyn effeithio ar y dyfodol – trwy’r portread o fywyd bob dydd yn The Blue Book of Nebo, a thrwy’r ymgais yn Saving Sorya: Chang and the Sun Bear i warchod anifeiliaid a’r amgylchedd.

Bob blwyddyn mae miloedd o grwpiau darllen mewn ysgolion a llyfrgelloedd yn y DU a ledled y byd yn cymryd rhan yn y Gwobrau, gyda phlant a phobl ifanc yn ‘cysgodi’ y broses o feirniadu, trwy drafod a dewis eu henillwyr eu hunain. Maent wedi pleidleisio am eu ffefrynnau o blith y rhestr eleni, ac wedi dewis rhoi Medal Grŵp Cysgodi Yoto Carnegie am Ysgrifennu i I Must Betray You gan Ruta Sepetys, a Medal Grŵp Cysgodi Yoto Carnegie am Ddarlunio i The Comet gan Joe Todd-Stanton.

Enillodd Sepetys Fedal Carnegie am Ysgrifennu yn 2017 am Salt to the Sea, a chyrhaeddodd ei The Fountains of Silence y rhestr fer yn 2021. Nofel ar gyfer oedolion ifanc, wedi’i gosod yn ystod y Chwyldro yn Romania, yw I Must Betray You. Fe’i disgrifiwyd gan Grace o The Abbey Readers fel nofel “rymus” a “gafaelgar” y mae’n “rhaid ei darllen”, a dywedodd Giselle, o grŵp Cysgodi Carnegie HAEC Books and Biscuits, ei bod yn nofel hanes “bwerus a theimladwy …. Mae’r awdur yn archwilio themâu fel rhyddid, brad, a gobaith mewn ffordd sy’n gwneud i ni feddwl ac sydd hefyd yn berthnasol i’n bywydau ni ein hunain.”

Llyfr stori-a-llun tyner am dad a merch sy’n symud o gefn gwlad i’r ddinas mewn ymgais i ddod o hyd i ymdeimlad o gartref yw The Comet. Fe’i canmolwyd gan Darcy-Belle o Chandlings Prep School am y “lluniau lliwgar a llachar”, a chan Logan o The Great Bookish Club am ei fod “yn llawn dychymyg ac antur”. Cyrhaeddodd The Secret of Black Rock gan Todd-Stanton restr hir y Fedal am Ddarlunio 2018.

Datgelwyd yr enillwyr mewn seremoni a gynhaliwyd yn y Barbican, ac a gafodd ei ffrydio’n fyw a’i gwylio gan grwpiau cysgodi ledled y wlad. Cyflwynydd y gwobrau oedd y cyn-Fardd Plant, Lauren Child CBE, a enillodd Fedal Carnegie am Ddarlunio – sef Medal Kate Greenaway bryd hynny – yn 2000 am I Will Not Ever Never Eat a Tomato, llyfr cyntaf cyfres Charlie a Lola.

Dywedodd Janet Noble, Cadeirydd Beirniaid Gwobrau Yoto Carnegie 2023: “Gan fod y rhestr fer mor anhygoel o gryf, mae ein panel beirniaid wedi trafod yn hir ac yn helaeth cyn dewis dau enillydd haeddiannol ar gyfer Medalau Yoto Carnegie 2023.

Yn The Blue Book of Nebo, mae’r ffordd fedrus y caiff y cysyniad o adeiladu byd ei gyfleu, a lleisiau nodedig y ddau brif gymeriad, sef y mab a’i fam, yn gorfodi’r darllenydd i gwestiynu ei berthynas ei hun â’r byd modern. Mae Saving Sorya: Chang and the Sun Bear yn stori brydferth, wedi’i hadrodd yn goeth, ac yn plethu gwedd fyd-eang ar gadwraeth a stori rymus go iawn am ferch ysbrydoledig sy’n gweithredu dros yr amgylchedd, a hynny trwy gyfrwng arlunwaith manga a dyfrlliw trawiadol. Mae Jeet wedi saernïo pob darlun fel bod y darllenydd yn ymgolli’n llwyr yn y llyfr, fel y mae Manon wedi denu’r darllenydd i’r stori gyda’i hysgrifennu pwerus a phwrpasol.

Diolch i ddarllenwyr ifanc ar hyd a lled y wlad am ystyried ein rhestri byrion ac am bleidleisio am eu dewis hwy o enillwyr haeddiannol ar gyfer Medalau’r Grŵp Cysgodi. Llongyfarchiadau enfawr i bob un o’r pedwar sydd wedi ennill medalau Yoto Carnegie eleni; mae eu gwaith yn dangos ysgrifennu a darlunio llyfrau plant o bob math ar ei orau.”

Mae’r awdur adnabyddus Manon Steffan Ros yn byw yn Nhywyn yng ngogledd Cymru. Mae hi wedi ysgrifennu 23 o lyfrau i oedolion a phlant, ac wedi ennill Gwobr Llyfrau Plant Tir na n-Og bedair gwaith. The Blue Book of Nebo yw’r nofel Saesneg gyntaf ar gyfer oedolion ifanc i Manon ei chyhoeddi, a hynny gan Firefly Press, enillydd Gwobr Gwasg Fechan y Flwyddyn yng Nghymru gan y British Book Awards. Roedd y beirniaid yn edmygu’r “gwerthfawrogiad o iaith, darllen a llenyddiaeth” ac yn ei disgrifio fel “torcalonnus”, “teimladwy” ac yn “gyfoethog o ran diwylliant Cymreig”. Yn sgil llwyddiant The Blue Book of Nebo mae Firefly wedi sicrhau dau deitl arall gan yr awdur ar gyfer oedolion ifanc, sef Feather (Pluen), a Me and Aaron Ramsey (Fi ac Aaron Ramsey), i’w cyhoeddi yn Saesneg yn 2024.

Dywedodd Manon Steffan Ros, enillydd Medal Yoto Carnegie am Ysgrifennu: “Roeddwn i’n arfer gweld y gair ‘Carnegie’ ar gloriau fy hoff lyfrau pan oeddwn yn blentyn, ac mae’r ffaith fod The Blue Book of Nebo yn awr wedi derbyn yr anrhydedd honno’n golygu mwy nag y galla i ei gyfleu – ac rydw i wrth fy modd mai hwn yw’r tro cyntaf i lyfr wedi’i gyfieithu ennill Medal Yoto Carnegie am Ysgrifennu. Un o freintiau pennaf fy mywyd oedd y fraint o gael fy magu drwy gyfrwng y Gymraeg, ac mae cael mynediad i ddwy iaith wedi rhoi cymaint o bleser a chyfleoedd i mi. Mae’n anrhydedd cael bod yn rhan o fwrlwm diwylliant Cymraeg enfawr, bywiog, a ffyniannus. Mae pob iaith yn ehangu a chynnig persbectif unigryw ar y byd, ac felly mae gan lenyddiaeth wedi’i chyfieithu y potensial i wir gyfoethogi ein bywydau. Efallai nad yw eich hoff lyfr wedi cael ei gyfieithu hyd yn hyn i iaith rydych chi’n ei deall.”

Magwyd yr arlunydd comic a’r darlunydd Jeet Zdung yn Hanoi, Vietnam, ac mae’n dal i fyw yno. Mae’n defnyddio arddulliau darlunio amrywiol, o ddarluniau realistig i arddulliau cartŵn, manga, a gwerin Vietnam a Japan, i greu gweithiau amlffurf ar gyfer darllenwyr o bob oed. Mae wedi ennill sawl gwobr, gan gynnwys Gwobr Rhagoriaeth Silent Manga Audition am y manga Stand Up and Fly. Ochr yn ochr ag enillydd y Fedal am Ddarlunio y llynedd, sef Danica Novgorodoff am Long Way Down, a ysgrifennwyd gan Jason Reynolds, dengys y ddwy nofel graffig hyn pa mor hyblyg yw’r ffurf hon wrth adrodd stori. Rhoes y beirniaid ganmoliaeth i Zdung am ei “ddefnydd clyfar o banelu”, a’r ffordd y plethodd arddulliau nofel graffig ac arddulliau manga i greu “drama ac effaith”, yn ogystal â “chyfuniad perffaith” rhwng y gweledol a’r testun.

Dywedodd Jeet Zdung, enillydd Medal Yoto Carnegie am Ddarlunio: “Pan oeddwn yn blentyn, roeddwn bob amser yn dymuno creu fy ffilmiau cartŵn fy hun. Taith i fodloni’r ysfa honno i greu ffilm afaelgar ar bapur trwy ddefnyddio dylanwadau comic a manga oedd y broses o greu Saving Sorya: Chang and the Sun Bear. Trwy rannu ein gwybodaeth am yr hyn rydym yn ei garu ac yn poeni amdano, gobaith Trang Nguyen a minnau yw y bydd y llyfrau hyn yn cyfrannu at warchod bywyd gwyllt. I mi, mae hon yn daith hir, barhaus. Mae ennill y fedal hon yn anrhydedd fawr. Rydyn ni’n gobeithio y bydd effaith ennill y wobr i’w theimlo’n eang ac y bydd yn tynnu sylw at yr argyfwng sy’n wynebu Arth yr Haul a bywyd gwyllt yn gyffredinol.”

Bydd yr enillwyr yn derbyn gwerth £500 o lyfrau i’w rhoi i lyfrgell o’u dewis, Gwobr Colin Mears o £5,000, a medal aur wedi’i dylunio o’r newydd. Am y tro cyntaf eleni, derbyniodd enillwyr y Grwpiau Cysgodi fedalau aur hefyd.

Bydd Manon Steffan Ros yn rhoi’r llyfrau i lyfrgell Tywyn yng Ngwynedd, ei llyfrgell leol lle yr ysgrifennodd rai o’i llyfrau ar adeg pan nad oedd ganddi ryngrwyd yn ei chartref. Mae Trang Nguyen a’i mudiad WildAct wedi sefydlu llyfrgelloedd i blant mewn ardaloedd gerllaw parciau cenedlaethol yn Vietnam, er mwyn gwella eu sgiliau darllen a’u gwybodaeth am gadwraeth; bydd cyfraniad Zdung yn mynd at yr achos hwnnw.

Yoto, y platfform llafar, di-sgrin arloesol yw prif noddwr y Gwobrau. Mae Gwobrau Yoto Carnegie yn cael eu noddi gan ALCS a Scholastic, sef y cyflenwr llyfrau swyddogol, tra bod First News yn gweithredu fel y partner swyddogol i weithio gyda’r cyfryngau am 2023.

LANSIO Y GRAGEN YN EISTEDDFOD YR URDD, SIR GAERFYRDDIN

Lansiwyd Y Gragen, llyfr stori-a-llun gwreiddiol gan Casia Wiliam, yn Eisteddfod yr Urdd, Sir Gaerfyrddin.

Darluniwyd y gyfrol gan Naomi Bennet, enillydd cystadleuaeth arbennig a drefnwyd gan Gyngor Llyfrau Cymru ac Urdd Gobaith Cymru i ddarganfod talent newydd ym maes darlunio llyfrau plant.

Dyfarnwyd y wobr i Naomi Bennet nôl yn 2022. Y dasg i ymgeiswyr rhwng 18 a 25 oed oedd creu gwaith celf gwreiddiol i gyd-fynd â’r gyfrol Y Gragen, stori ar fydr ac odl, gan Casia Wiliam sy’n un o awduron llyfrau plant amlycaf Cymru.

Dywedodd Bethan Jones, Pennaeth Adran Llyfrau Plant a Hyrwyddo Darllen Cyngor Llyfrau Cymru: “Rydym yn falch iawn fod Y Gragen bellach wedi ei gyhoeddi, a bod modd i bawb weld gwaith Naomi Bennet mewn print. Diolch unwaith eto i’r Urdd am gefnogi’r gystadleuaeth arbennig hon. Mae’n hollbwysig ein bod yn meithrin a hybu safon a thalent ifanc newydd yn y maes dylunio yma yng Nghymru.”

Cyhoeddir y gyfrol gan Gyhoeddiadau Barddas, ac mae hi ar gael yn awr mewn siopau llyfrau a llyfrgelloedd ar hyd a lled Cymru.

Bydd y Cyngor Llyfrau yn parhau i weithio gyda’r Urdd i gynnal y gystadleuaeth i ddarlunwyr ifanc yn Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd 2024. Caiff y manylion eu cyhoeddi yn y Rhestr Testunau ym mis Medi 2023.

Llyfrau llawn hwyl a sbri, ynghyd â negeseuon cryf, yn cipio Gwobrau Cymraeg Tir na n-Og 2023

Cyhoeddwyd enillwyr categorïau Cymraeg Gwobrau Tir na n-Og mewn seremoni arbennig yn Eisteddfod yr Urdd Sir Gaerfyrddin heddiw, dydd Iau 1 Mehefin 2023. Mae’r llyfrau buddugol – Dwi Eisiau bod yn Ddeinosor gan Luned Aaron a Huw Aaron a Manawydan Jones: Y Pair Dadeni gan Alun Davies – yn dathlu pa mor unigryw yw bob plentyn, a’r pwysigrwydd o dderbyn yr hyn sy’n eich gwneud chi’n rhyfeddol. Ar ben hyn i gyd, mae’r ddau lyfr yn arddangos pa mor bwerus yw stori a chymeriadau da i sbarduno’r dychymyg.

Mae Gwobrau blynyddol Tir na n-Og, a sefydlwyd yn 1976, yn dathlu’r llyfrau gorau i blant a phobl ifanc yng Nghymru. Trefnir hwy gan Gyngor Llyfrau Cymru gyda nawdd gan CILIP Cymru Wales, Sefydliad Siartredig Llyfrgellwyr a Gweithwyr Gwybodaeth Cymru.

Mae’r enillwyr yn derbyn gwobr ariannol o £1,000 trwy nawdd gan CILIP Cymru Wales, yn ogystal â thlws a gomisiynwyd yn arbennig ac a grëwyd gan ddylunwyr o Dawn’s Welsh Gifts, sydd wedi’u lleoli yn Aberystwyth a Thregaron.

Enillydd y categori oedran cynradd:

Dwi Eisiau bod yn Ddeinosor gan Luned Aaron a Huw Aaron (cyhoeddwyd gan Atebol) Dyma lyfr stori-a-llun sy’n llawn direidi a dychymyg. Mae’r prif gymeriad eisiau bod yn ddeinosor, neu’n “robot, roced, crocodeil neu ddraig” – i enwi dim ond rhai pethau ar ei restr! Yn hytrach na gweld y gwahaniaethau rhyngddo ef a’r creaduriaid eraill yn y llyfr, mae’n dod i sylweddoli ei fod yn unigryw yn ei ffordd ei hun – a does neb yn debyg iddo. A dyma, wrth gwrs, beth sy’n ei wneud yn arbennig. Mae hwn yn llyfr modern, doniol a lliwgar iawn sy’n trafod neges bwysig – rwyt ti’n ddigon da fel ag yr wyt ti.

Dywedodd Morgan Dafydd, Cadeirydd y Panel Beirniaid: “Ar ôl blynyddoedd tywyll y pandemig, roedd mwynhau llyfr hefo tipyn o hiwmor yn donig ac yn chwa o awyr iach. Mae’r odl yn llifo mor naturiol, a’r stori yn un mor chwareus. Byddai hwn yn llyfr addas i blentyn ei ddarllen yn annibynnol ond hefyd i’w rannu â rhiant. Gallai’r panel ddychmygu sawl oedolyn yn gwenu wrth gyd-ddarllen.

“Er mai gweddol fyr yw’r llyfr, mae’r gwaith arlunio yn lliwgar, yn glir, yn fodern ac yn drawiadol. Roedd y beirniaid yn hoff o’r neges, sef ‘bod yn gyfforddus yn dy groen dy hun’ gan fod y neges yn glir, heb fod yn bregethwrol, nac yn teimlo fel petai’n cael ei orfodi. Roedd pawb yn gytûn ei bod yn bwysig cael llyfrau ysgafn, llawn hiwmor er mwyn denu (a chadw) darllenwyr.”

Dywedodd Luned Aaron: “Mae’n golygu cymaint i ni ein dau ein bod wedi ennill Gwobr Tir na n-Og gyda’n llyfr stori-a-llun Dwi Eisiau Bod yn Ddeinosor, ac mi rydan ni’n ei chyfri hi’n wir fraint. Braf iawn hefyd ydi cael dod yn fuddugol ar y cyd! Diolch yn fawr i Rachel Lloyd o gwmni Atebol am ein cynorthwyo fel golygydd creadigol y gyfrol. Mae’r holl hyrwyddo sydd wedi bod ynghlwm â’r gystadleuaeth eleni wedi bod yn hyfryd dros ben, gyda gweithgareddau amrywiol fel y Cynllun Cysgodi, Helfa Drysor a chystadleuaeth arddangos y siopau llyfrau wedi ychwanegu at y bwrlwm.”

Ar ran Atebol, dywedodd Rachel Lloyd: “Mae Gwobr Tir na n-Og yn rhoi cyfle arbennig i dynnu sylw at lyfrau plant a phobl ifanc ac i ddathlu’r cyfoeth o gyhoeddiadau newydd a chyffrous sydd gyda ni yma yng Nghymru. Ry’n ni wrth ein bodd bod y gyfrol wedi plesio’r panel o feirniaid ac wedi llwyddo i ddod i’r brig eleni. Mae ennill y categori Cynradd yn anrhydedd fawr.”

Enillydd y categori oedran uwchradd:

Manawydan Jones: Y Pair Dadeni gan Alun Davies (cyhoeddwyd gan Y Lolfa) Gan gychwyn gyda darganfod corff marw, mae darllenwyr yn sylweddoli’n fuan iawn bod y llyfr hwn yn un llawn dirgelwch. Yna, rydym yn cwrdd â bachgen ifanc o’r enw Manawydan Jones sy’n wahanol i’r plant eraill mae’n eu hadnabod yn yr ysgol – ond dydy hynny ddim yn beth drwg. Dyna beth sy’n ei wneud e’n arbennig – yn ogystal â’r ffaith ei fod yn perthyn i Manawydan fab Llŷr o’r Mabinogi. A’r sylweddoliad hwn yw dechrau’r antur gyffrous.

Ond nid llyfr antur ffantasïol yn unig yw Manawydan Jones – mae hi hefyd yn stori deimladwy am deulu, cyfeillgarwch, hunaniaeth a pherthyn. Mae’n cyflwyno cymeriadau dewr, cryf a chofiadwy sy’n pwysleisio’r neges bwysig o ‘ddilyn eich llwybr eich hun’. Dyma nofel gyffrous sy’n croesi’r ffin rhwng y byd go iawn a’r byd hudol: dehongliad modern a ffres o hen chwedlau’r Mabinogi sy’n eu cyflwyno i genhedlaeth newydd o ddarllenwyr.

Dywedodd Morgan Dafydd, Cadeirydd y Panel Beirniaid: “Mae’r awdur, yn ei ymgais gyntaf ar ysgrifennu ar gyfer yr arddegau, yn rhoi rhyw dwist modern ar hen chwedlau’r Mabinogi. Pendilia’r stori rhwng y prif naratif, sef siwrne bachgen ifanc ar antur hudol, ac ymgais yr Heddlu sy’n ceisio datrys dirgelwch am lofrudd amheus. Roedd y darnau yma’n ychwanegu at y stori ac yn cysylltu’r byd go iawn gyda byd hudol ynys Fosgad. Byddai’r nofel yma’n apelio at unrhyw un sy’n hoff o antur, hanes a ffantasi.”

Dywedodd Alun Davies: “Dwi wrth fy modd ac yn falch iawn o ennill Gwobr Tir na n-Og eleni. Roedd y rhestr fer yn un gystadleuol iawn, a hoffwn estyn llongyfarchiadau gwresog i Manon Steffan Ros ac i Wyn a Efa Blosse Mason am greu cyfrolau mor wych. Y llyfr yma yw cychwyn antur Manawydan Jones, a dwi’n falch bod cymaint wedi ei fwynhau; gobeithio bod y darllenwyr yn edrych ’mlaen at weld mwy o’r cymeriad yn fuan.”

Dywedodd Lefi Gruffudd, Pennaeth Cyhoeddi Y Lolfa: “Rydyn ni’n hynod gyffrous fod Alun Davies wedi dod i’r brig eleni. Mae’n un o’n hawduron mwyaf talentog sydd wedi gweithio’n galed dros y blynyddoedd diwethaf. Roedd ei drioleg o nofelau i oedolion am y ditectif Taliesin MacLeavy yn gampweithiau, ac mae’r nofel Manawydan Jones: Y Pair Dadeni hefyd yn hynod ddarllenadwy a chrefftus wrth gyflwyno chwedlau Cymreig i’r arddegau.”

Mae rhestr fer Tir na n-Og 2023 yn cyflwyno darllenwyr ifanc i gast o gymeriadau cryf, chwedlonol a chreadigol, a’r cymeriadau hynny’n serennu mewn straeon rhyfeddol a dychmygus. Dyma’r teitlau eraill oedd ar restr fer y categorïau Cymraeg:

Categori oedran cynradd

• Enwogion o Fri: Nye – Bywyd Angerddol Aneurin Bevan gan Manon Steffan Ros, darluniwyd gan Valériane Leblond (Llyfrau Broga)
• Dros y Môr a’r Mynyddoedd gan awduron amrywiol, darluniwyd gan Elin Manon (Gwasg Carreg Gwalch)

Categori oedran uwchradd

• Gwlad yr Asyn gan Wyn Mason, darluniwyd gan Efa Blosse Mason (Gwasg Carreg Gwalch)
• Powell gan Manon Steffan Ros (Y Lolfa)

Dywedodd Amy Staniforth ar ran CILIP Cymru Wales: “Llongyfarchiadau fil i’r enillwyr ar eu camp aruthrol. Rydym yn falch o noddi Gwobrau Tir na n-Og eto eleni, gan barhau i helpu plant a phobl ifanc i ddarganfod y gorau o’r llyfrau o Gymru ac am Gymru.”

Eleni, mae Cyngor Llyfrau Cymru wedi cyflwyno elfen newydd i’r gwobrau, sef Dewis y Darllenwyr – tlws arbennig sy’n cael ei ddyfarnu gan blant a phobl ifanc sy’n cymryd rhan yng Nghynllun Cysgodi Tir na n-Og. Cyhoeddwyd enillwyr Dewis y Darllenwyr hefyd yn ystod y seremoni heddiw lle’r enillodd Manon Steffan Ros yn y ddau gategori Cymraeg gyda’i llyfrau Enwogion o Fri: Nye – Bywyd Angerddol Aneurin Bevan a Powell.

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Diolch i bawb sydd wedi bod yn rhan o’r gystadleuaeth eleni, a llongyfarchiadau mawr i’r awduron buddugol – mae eu straeon wedi sefyll allan ymhlith y teitlau gwych niferus ar y rhestrau byr. A diolch arbennig eleni i’r holl blant a phobl ifanc sydd wedi cymryd rhan yn y Cynllun Cysgodi a chyfrannu mor frwdfrydig i wobrau Dewis y Darllenwyr.”

Bydd enillydd y wobr yn y categori Saesneg a’r tlws Dewis y Darllenwyr yn cael eu cyhoeddi ar The Review Show, Radio Wales, nos Wener 2 Mehefin 2023.

£400,000 i greu cyfleoedd newydd a datblygu cynulleidfaoedd newydd yn y sector cyhoeddi yng Nghymru.

Heddiw, mae Cyngor Llyfrau Cymru, ynghyd â Chymru Greadigol, wedi cyhoeddi manylion cronfa £400,000 i gynnig y Grant Cynulleidfaoedd Newydd am yr ail flwyddyn; i gryfhau ac amrywio’r diwydiant cyhoeddi yng Nghymru.

Bydd grantiau hyd at £40,000 ar gael i sefydliadau neu fentrau newydd yng Nghymru ar gyfer:

• datblygu awduron, darlunwyr neu gyfranwyr newydd o gefndiroedd diwylliannol amrywiol neu grwpiau a dangynrychiolir yng Nghymru, gan roi’r cymorth a’r cyfleoedd y gallai fod eu hangen arnynt i gael eu cyhoeddi yng Nghymru;
• targedu cynulleidfaoedd newydd yng Nghymru drwy ddatblygu deunydd gwreiddiol a/neu ddefnyddio cyfryngau neu fformatau nad ydynt yn cael eu hariannu ar hyn o bryd;
• sefydlu busnes cyhoeddi neu gyhoeddiad a fydd yn cryfhau ac amrywio’r diwydiant fel y mae ar hyn o bryd yng Nghymru.

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Roedd y gronfa llynedd wedi ein galluogi i gefnogi mwy o fentrau ac ystod ehangach o brosiectau nag a feddyliwyd gennym. Mae’r prosiectau a ariannwyd, a oedd yn fwy na 40 y llynedd, yn dangos beth all ddigwydd pan fydd pobl yn cymryd yr awenau ac yn dod at ei gilydd i gydweithio, rhannu profiadau a chreu rhywbeth newydd.

Diolch i Lywodraeth Cymru trwy Cymru Greadigol, gallwn ni gynnig y gronfa eto eleni a pharhau i adeiladu ar y gwaith hanfodol hwn.”

Dywedodd Dawn Bowden, Dirprwy Weinidog y Celfyddydau a Chwaraeon, Llywodraeth Cymru: “Rwy’n falch iawn bod Llywodraeth Cymru, trwy Cymru Greadigol, wedi gallu darparu cyllid i gefnogi’r Grant Cynulleidfaoedd Newydd eto eleni. Mae’r llu o wahanol brosiectau a dderbyniodd y cyllid yn 2022 wedi cyfoethogi’r byd cyhoeddi ac ysgrifennu, gan ddarparu llwyfannau a chyfleoedd i adrodd mwy o straeon sy’n adlewyrchu ehangder Cymru gyfan a bywyd Cymru. Rwy’n edrych ymlaen at weld hyd yn oed mwy o waith rhagorol yn y flwyddyn i ddod.”

Cewch fanylion ar sut i wneud cais ar wefan y Cyngor Llyfrau: llyfrau.cymru. Dyddiad cau ar gyfer ceisiadau yw 31 Mai 2023.

golwg360 yn derbyn £330,000 yn ychwanegol i ehangu ei wasanaeth newyddion digidol Cymraeg

Mae gwefan newyddion golwg360 wedi sicrhau £330,000 o arian ychwanegol i ehangu ei darpariaeth o gynnwys newyddion digidol. Mae’r grant, a weinyddir gan Gyngor Llyfrau Cymru ar ran Llywodraeth Cymru, ar gael i sicrhau bod amrywiaeth o wasanaethau newyddion digidol ar gael yn y Gymraeg.

Roedd £100,000 y flwyddyn am dair blynedd yn dal ar gael o fewn amodau’r grant, yn ogystal â £30,000 oedd yn weddill o 2022–23, ar ôl i wasanaeth newyddion Corgi Cymru ddod i ben ar ddiwedd 2022. Dyfarnwyd yr arian ychwanegol yn dilyn proses tendr agored dros y gaeaf.

Dywedodd Arwel Jones, Pennaeth Datblygu Cyhoeddi’r Cyngor Llyfrau: “Mae’n braf gweld bod gwasanaeth newyddion golwg360 yn mynd o nerth i nerth, ac edrychwn ymlaen at weld yr arian ychwanegol hwn yn caniatáu iddo ddatblygu dulliau o gyrraedd cynulleidfaoedd newydd.”

Dywedodd Owain Schiavone, Prif Weithredwr Golwg Cyf: “Rydyn ni wrth gwrs yn falch iawn o’r buddsoddiad ychwanegol tuag at golwg360, ac yn edrych ymlaen at ddatblygu nifer o brosiectau cyffrous dros y tair blynedd nesaf. Mae’r buddsoddiad yma’n helpu i atgyfnerthu’r gwasanaeth presennol, sy’n gwneud gwaith arbennig o ystyried yr adnoddau, ond mae hefyd yn cynnig cyfle i ni nawr ategu’r gwasanaeth craidd trwy arbrofi a cheisio datblygu elfennau newydd.”

Bydd y datblygiadau newydd ar waith o 1 Ebrill 2023 ymlaen.

Tir na n-Og 2023

Datgelu’r Rhestr Fer Saesneg ar gyfer gwobr llyfrau plant hynaf Cymru

Ffantasi, bydoedd eraill, realiti amgen, mythau a chwedlau… Bydd Cyngor Llyfrau Cymru yn cyhoeddi’r teitlau sydd wedi cyrraedd rhestr fer llyfrau Saesneg Gwobrau Tir na n-Og 2023 ar y Radio Wales Arts Show am 18:30 nos Wener, 24 Mawrth. Dathlu pwysigrwydd straeon chwedlonol sy’n nodweddu’r pedwar llyfr sydd ar restr fer y wobr Saesneg eleni.

Gwobrau Tir na n-Og ar gyfer llenyddiaeth plant a phobl ifanc yw’r gwobrau hynaf a mwyaf poblogaidd o’u bath yng Nghymru. Caiff y gwobrau eu trefnu’n flynyddol gan Gyngor Llyfrau Cymru a’u noddi gan CILIP Cymru Wales. Maent yn anrhydeddu ac yn dathlu’r awduron a’r darlunwyr mwyaf creadigol a’r deunyddiau darllen gorau i blant, naill ai yn y Gymraeg neu drwy gyfrwng y Saesneg gyda dimensiwn Cymreig dilys.

Dros y blynyddoedd, mae’r gwobrau wedi’u hennill gan rai o’n prif awduron a darlunwyr gan gynnwys Manon Steffan Ros, Jac Jones a Catherine Fisher. Nod y gwobrau ydy dathlu darllen er pleser ac ysbrydoli dewisiadau darllen i ddarllenwyr ifanc. Trwy’r gwobrau gall plant a phobl ifanc fwynhau a chael eu hysbrydoli gan straeon ac ysgrifennu o Gymru neu am Gymru.

Dyma’r rhestr fer ar gyfer llyfr Saesneg gyda dimensiwn Cymreig dilys:
The Blackthorn Branch, Elen Caldecott (Andersen Press)Lleoliad Cymreig y gallwch uniaethu ag o gyda chymeriadau rydych yn teimlo’n gartrefol yn eu plith yn syth. Ac eto, mae’r plant dosbarth gweithiol hapus hyn yn cael eu denu i mewn i fyd ffantasi cyfochrog ac yn gorfod brwydro yn erbyn creaduriaid hudol yn ogystal â delio â’u brwydrau eu hunain – sef brawd sydd ar goll a theulu sy’n galaru yn anad dim.

Blue Book of Nebo, Manon Steffan Ros (Firefly)
Cyfieithwyd gan awdur y nofel Gymraeg arobryn. Mae’r gyfrol yn ymdrin â’r berthynas rhwng mam a’i phlentyn a’u goroesiad ar ôl Y Diwedd (digwyddiad niwclear). Gyda phwnc mor heriol ac ingol, ceir eiliadau o dynerwch, gobaith ac optimistiaeth mawr yn y gyfrol.

The Drowned Woods, Emily Lloyd-Jones (Hodder)
Daw Game of Thrones i Fae Ceredigion! Mae The Drowned Woods yn ddychmygiad byw o ysbeiliad canoloesol sy’n llawn perygl, bygythiad a hud. Gan dynnu ar fytholeg Gymreig sy’n cynnwys chwedl Cantre’r Gwaelod, mae’r ffantasi Oedolion Ifanc hon yn un i’w mwynhau ac yn eang ei hapêl.

The Mab, awduron amrywiol, darluniwyd gan Max Low, Gol. Matt Brown ac Eloise Williams (Unbound)
Mae The Mab yn dwyn ynghyd yr awduron Cymreig gorau i adrodd o’r newydd rai o’n straeon hynaf erioed i’w hysgrifennu – y Mabinogion. Rhoddir bywyd newydd i’r chwedlau clasurol hyn – mae hiwmor, hynodrwydd, bygythiad a disgleirdeb pur y straeon hynafol hyn yn amlwg drwy’r ysgrifennu i gyd.

Bob blwyddyn, mae paneli annibynnol yn penderfynu ar y rhestr fer ac yn dewis yr enillwyr ar gyfer y gwobrau Cymraeg a Saesneg. Mae gan y beirniaid sydd ar y Panel Saesneg eleni – Jannat Ahmed (Cadeirydd), Simon Fisher ac Elizabeth Kennedy – brofiad helaeth ac angerdd ynglŷn â llenyddiaeth i blant.

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Llongyfarchiadau i bawb sydd wedi cyfrannu at y llyfrau sydd ar y rhestr fer eleni. Mae’r wobr Saesneg yn arddangos y llyfrau sydd â dimensiwn Cymreig dilys – ac mae’r rhestr eleni yn ddathliad gwych o draddodiad adrodd straeon Cymru. Rwy’n siŵr y bydd pob un o’r llyfrau hyn yn dal dychymyg darllenwyr ifanc, ac rwy’n edrych ymlaen at weld pwy fydd yn derbyn y wobr ym mis Mehefin.”

Cyhoeddwyd y rhestrau byrion ar gyfer llyfrau Cymraeg Gwobrau Tir na n-Og 2023 ar raglen Heno ar S4C nos Iau, 23 Mawrth.

Mae’r categori ar gyfer llyfrau Cymraeg oedran cynradd yn cynnwys Dros y Môr a’r Mynyddoedd, awduron amrywiol, darluniwyd gan Elin Manon (Gwasg Carreg Gwalch), Dwi Eisiau Bod yn Ddeinosor, Huw Aaron a Luned Aaron (Atebol), ac Enwogion o Fri: Nye – Bywyd Angerddol Aneurin Bevan, Manon Steffan Ros, darluniwyd gan Valériane Leblond (Llyfrau Broga).

Y tri llyfr sydd ar y rhestr fer yn y categori oedran uwchradd yw Gwlad yr Asyn, Wyn Mason, darluniwyd gan Efa Blosse Mason (Gwasg Carreg Gwalch), Manawydan Jones: Y Pair Dadeni, Alun Davies (Y Lolfa), a Powell, Manon Steffan Ros (Y Lolfa).

Eleni, bydd categori newydd, sef Gwobr Barn y Darllenwyr: tlws arbennig sy’n cael ei ddewis gan blant a phobl ifanc sy’n cymryd rhan yng nghynllun cysgodi Tir na n-Og. Gall ysgolion, llyfrgelloedd a grwpiau darllen eraill gofrestru i gymryd rhan yn y cynllun a bod yn feirniaid answyddogol i ddewis enillydd o blith y rhestr fer, gan ddefnyddio’r pecyn cysgodi arbennig. Cewch fanylion ar sut i gofrestru ar wefan y Cyngor Llyfrau.

Caiff enillwyr y categorïau Cymraeg eu cyhoeddi yn Eisteddfod yr Urdd Sir Gaerfyrddin ddydd Iau, 1 Mehefin, a bydd y teitl Saesneg buddugol yn cael ei ddatgelu ar y Radio Wales Arts Show ar nos Wener, 2 Mehefin.

Bydd siopau llyfrau’n cynnal Helfa Drysor Tir na n-Og yn ystod gwyliau’r Pasg gyda chyfle i ennill tocyn llyfr £15 i blant rhwng 4 ac 11 oed. Holwch yn eich siop lyfrau leol am fanylion.

Mae manylion pellach am y gwobrau a’r llyfrau sydd ar y rhestr fer ar gael ar wefan y Cyngor Llyfrau.

Cyhoeddi’r Rhestr Fer Gymraeg ar gyfer gwobr llyfrau plant hynaf Cymru – Gwobrau Tir na n-Og 2023

Datgelodd Cyngor Llyfrau Cymru pa lyfrau Cymraeg sydd wedi cyrraedd rhestr fer Gwobrau Tir na n-Og ar raglen Heno ar S4C nos Iau, 23 Mawrth. Mae’r gwobrau yn dathlu’r straeon gorau o Gymru a’r straeon am Gymru a gyhoeddwyd yn 2022.

Mae’r rhestr fer eleni yn dathlu’r ystod helaeth o fformatau sydd wedi’u cyhoeddi dros y flwyddyn ddiwethaf i ysbrydoli darllenwyr ifanc. O’r llyfrau stori-a-llun, odlau llawn hiwmor i blant bach, i nofel graffeg, straeon byrion a nofelau – mae rhywbeth at ddant pawb.

Gwobrau Tir na n-Og yw’r gwobrau hynaf a mwyaf poblogaidd o’u bath ar gyfer llenyddiaeth plant a phobl ifanc yng Nghymru. Caiff y gwobrau eu trefnu’n flynyddol gan Gyngor Llyfrau Cymru a’u noddi gan CILIP Cymru. Maent yn anrhydeddu ac yn dathlu’r awduron a’r darlunwyr mwyaf creadigol a’r deunyddiau darllen gorau i blant, naill ai yn y Gymraeg neu drwy gyfrwng y Saesneg gyda dimensiwn Cymreig dilys.

Dros y blynyddoedd, mae’r gwobrau wedi’u hennill gan rai o’n prif awduron a darlunwyr gan gynnwys Manon Steffan Ros, Jac Jones, Caryl Lewis a Gareth F. Williams. Nod y gwobrau ydy dathlu darllen er pleser ac ysbrydoli dewisiadau darllen i ddarllenwyr ifanc. Trwy’r gwobrau gall plant a phobl ifanc fwynhau a chael eu hysbrydoli gan straeon ac ysgrifennu o Gymru neu am Gymru.

Mae gan y wobr Gymraeg ddau gategori: Cynradd (4-11 oed) ac Uwchradd (11-18 oed).

Rhestr Fer Cynradd

Dros y Môr a’r Mynyddoedd, awduron amrywiol, darluniwyd gan Elin Manon (Gwasg Carreg Gwalch)
Casgliad hynod o brydferth o straeon Celtaidd rhyngwladol. Er bod pob stori’n unigryw ac yn wahanol, mae un peth yn gyffredin rhyngddynt – y merched cryf a phenderfynol sy’n arwain pob stori.

Dwi Eisiau Bod yn Ddeinosor, Huw Aaron a Luned Aaron (Atebol)
Llyfr modern, doniol a lliwgar sy’n llawn direidi ond yn trafod neges bwysig ar yr un pryd – rwyt ti’n ddigon da fel ag yr wyt ti.

Enwogion o Fri: Nye – Bywyd Angerddol Aneurin Bevan, Manon Steffan Ros, darluniwyd gan Valériane Leblond (Llyfrau Broga)
Y cyfuniad perffaith o air a llun yn dod at ei gilydd i ddweud hanes un bachgen swil o dde Cymru, a lwyddodd i helpu miliynau o bobl drwy ei waith yn sefydlu un o’n trysorau cenedlaethol.

Rhestr Fer Uwchradd

Gwlad yr Asyn, Wyn Mason, darluniwyd gan Efa Blosse Mason (Gwasg Carreg Gwalch)
Dyma nofel graffeg anghyffredin a ffraeth iawn yn seiliedig ar ddrama lwyfan. Stori am asyn sydd wedi hen arfer bod o gwmpas pobl, ond erbyn y diwedd daw i gwestiynu ei hunaniaeth ei hun!

Manawydan Jones: Y Pair Dadeni, Alun Davies (Y Lolfa)
Antur ffantasïol llawn dirgelwch, sy’n croesi’r ffin rhwng y byd go iawn a’r byd hudol. Dehongliad modern a ffres o hen chwedlau’r Mabinogi sy’n eu cyflwyno i genhedlaeth newydd o ddarllenwyr.

Powell, Manon Steffan Ros (Y Lolfa)
Nofel deimladwy, bwysig ac amserol iawn sy’n taflu goleuni ar bwnc anghyfforddus i feddwl amdano – rôl Cymru yn y diwydiant caethwasiaeth. Fel sy’n nodweddiadol o waith yr awdur, y cymeriadau sydd wrth wraidd y stori bob amser.

Bob blwyddyn, mae paneli annibynnol yn penderfynu ar y rhestrau byrion ac yn dewis yr enillwyr ar gyfer y gwobrau Cymraeg a Saesneg. Y beirniaid ar y panel Cymraeg eleni oedd Morgan Dafydd (Cadeirydd), Sara Yassine, Francesca Sciarrillo, Sioned Dafydd (uwchradd) a Siôn Edwards (cynradd) – rhai sydd â phrofiad helaeth ac angerdd ynglŷn â llenyddiaeth i blant.

Dywedodd Morgan Dafydd, Cadeirydd y Panel Cymraeg: “Er bod yr argyfwng costau byw yn brathu, o edrych ar yr arlwy eleni gallwn weld fod y diwydiant llyfrau yn dal ei dir a bod creadigrwydd yn ffynnu. Eleni, gwelsom gymysgedd o awduron newydd ynghyd â rhai cyfarwydd ym maes llyfrau i blant. Yn fy nhrydedd flwyddyn ar y panel, gallaf ddweud â sicrwydd bod y safon yn uchel iawn eleni – yn wir, mae’n parhau i godi bob blwyddyn.”

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Llongyfarchiadau mawr i bawb sydd wedi cyfrannu at greu’r llyfrau rhagorol ar y rhestrau byrion eleni. Mae’n galonogol iawn gweld llyfrau gwreiddiol Cymraeg mewn cymaint o wahanol fformatau i apelio at ddarllenwyr ifanc. Rwy’n edrych ymlaen yn fawr at weld pa lyfrau fydd yn fuddugol eleni.”

Bydd y rhestr fer ar gyfer llyfrau Saesneg yn cael ei datgelu am 18:30 ddydd Gwener, 24 Mawrth ar y Radio Wales Arts Show.

Eleni, bydd categori newydd, sef Gwobr Barn y Darllenwyr: tlws arbennig sy’n cael ei ddewis gan blant a phobl ifanc sy’n cymryd rhan yng nghynllun cysgodi Tir na n-Og. Gall ysgolion, llyfrgelloedd a grwpiau darllen eraill gofrestru i gymryd rhan yn y cynllun a bod yn feirniaid answyddogol i ddewis enillydd o blith y rhestr fer, gan ddefnyddio’r pecyn cysgodi arbennig. Cewch fanylion ar sut i gofrestru ar wefan y Cyngor Llyfrau.

Caiff enillwyr y categorïau Cymraeg eu cyhoeddi ddydd Iau, 1 Mehefin yn Eisteddfod yr Urdd Sir Gaerfyrddin, ac enillydd y categori Saesneg ddydd Gwener, 2 Mehefin ar y Radio Wales Arts Show.

Bydd siopau llyfrau’n cynnal Helfa Drysor Tir na n-Og yn ystod gwyliau’r Pasg gyda chyfle i ennill tocyn llyfr £15 i blant rhwng 4 ac 11 oed. Holwch yn eich siop lyfrau leol am fanylion.

Cewch fwy o wybodaeth am y gwobrau a’r llyfrau ar y rhestrau byrion ar wefan y Cyngor Llyfrau: Books.Wales

Gwnewch e’n Ddiwrnod y Llyfr I CHI yn 2023

Gweithio mewn partneriaeth i helpu mwy o blant nag erioed i ddarganfod cariad at lyfrau a darllen

Mae elusen Diwrnod y Llyfr yn cynnal ei dathliad blynyddol ddydd Iau, 2 Mawrth 2023 – diwrnod sydd wedi’i ddynodi’n arbennig i sicrhau bod pob plentyn yn gallu datblygu cariad at ddarllen.

Bydd Diwrnod y Llyfr yn darparu nifer fawr o gyfleoedd i sicrhau bod teuluoedd a phlant yn cael nodi’r diwrnod mewn dulliau hwyliog a fforddiadwy sy’n golygu rhywbeth iddyn nhw – yn 2023, CHI biau Diwrnod y Llyfr!

Gan mai darllen er pleser yw’r dangosydd unigol mwyaf o lwyddiant plentyn yn y dyfodol – yn fwy felly na’i amgylchiadau teuluol, cefndir addysgol ei rieni na’u hincwm – mae’n bwysicach nag erioed yn awr i sicrhau bod pob plentyn yn cael datblygu cariad at ddarllen. Mae Diwrnod y Llyfr yn bodoli i annog mwy o blant, yn enwedig rhai o gefndiroedd difreintiedig, i gael budd o’r arfer o ddarllen er pleser ar hyd eu hoes.

Bob blwyddyn, gyda chefnogaeth eu noddwr hirdymor National Book Tokens, a thrwy weithio ochr yn ochr â chyhoeddwyr a llyfrwerthwyr, mae Diwrnod y Llyfr yn dosbarthu dros 15 miliwn o docynnau llyfrau £1/€1.50 ledled y Deyrnas Unedig ac Iwerddon drwy ysgolion, meithrinfeydd, llyfrgelloedd, carchardai ac elusennau eraill. Nid oes unrhyw gost o gwbl ynghlwm â hawlio llyfr £1 Diwrnod y Llyfr.

Dywedodd Cassie Chadderton, Prif Weithredwr World Book Day: “Cenhadaeth ein helusen yw newid bywydau drwy gariad at lyfrau a darllen. Yn 2023, wrth i’r argyfwng costau byw roi pwysau cynyddol ar deuluoedd ledled y Deyrnas Unedig ac Iwerddon, rydyn ni’n gwneud ein gorau glas i sicrhau bod gan bob plentyn fynediad at lyfr yn y cartref. Gyda gostyngiad yn y rhai sy’n darllen er pleser, a’r niferoedd ar eu lefel isaf ers 2005, mae hyn yn bwysicach nag erioed.

“Y llynedd, cafodd dros ddwy filiwn o lyfrau eu rhoi i blant gan lyfrwerthwyr a chyhoeddwyr, ac eleni rydyn ni’n edrych ymlaen yn eiddgar at ddathlu gyda theuluoedd, cymunedau ac ysgolion, a gweld sut y bydd plant yn gwneud Diwrnod y Llyfr yn eiddo iddynt hwy eu hunain.”

Dywedodd Helgard Krause, Prif Weithredwr Cyngor Llyfrau Cymru: “Mae dathlu darllen er pleser, a gwneud llyfrau’n hygyrch i bawb, wrth galon ein gwaith ni yn y Cyngor Llyfrau. Rydw i wrth fy modd yn cael gweithio gyda’n ffrindiau yn World Book Day a’r Ymddiriedolaeth Llythrennedd Genedlaethol i sicrhau bod llyfrau ar gael drwy eu rhwydweithiau hwy eleni, ac rwy’n gobeithio y bydd plant, pobl ifanc a’u teuluoedd yn dod o hyd i lyfrau fydd yn eu diddanu a’u hysbrydoli.”

Dywedodd Jonathan Douglas, Prif Weithredwr yr Ymddiriedolaeth Llythrennedd Genedlaethol: “Yn yr Ymddiriedolaeth Llythrennedd Genedlaethol, rydym wedi ymrwymo i sicrhau bod gan bob plentyn fynediad at lyfrau, fel y gallant ddarganfod y pleser o ddarllen. Mae canfyddiadau ein hymchwil yn dangos bod cael llyfrau yn y cartref wedi’i gysylltu â lefelau darllen uwch a’r mwynhad o ddarllen ymhlith plant. Ac eto, mae 1 ym mhob 10 plentyn rhwng 8 a 18 oed o gefndiroedd difreintiedig yn dweud nad ydynt yn berchen ar yr un llyfr eu hunain gartref. Rydym yn falch iawn o fod yn cydweithio â’n cyfeillion yn World Book Day a Chyngor Llyfrau Cymru i helpu i fynd i’r afael â’r sefyllfa yma a chael llyfrau am ddim i ddwylo plant sydd eu hangen fwyaf.”

Partneriaethau
Bydd Cyngor Llyfrau Cymru’n gweithio mewn partneriaeth â World Book Day a’r Ymddiriedolaeth Llythrennedd Genedlaethol i ddosbarthu dros ddeng mil o lyfrau am ddim, yn Gymraeg a Saesneg, i fanciau bwyd a phrosiectau cymunedol ledled Cymru. Bydd y detholiad yn cynnwys teitlau £1 Diwrnod y Llyfr yn ogystal â llyfrau eraill i blant ac oedolion ifanc eu mwynhau. Caiff llyfrau eu dosbarthu i fanciau bwyd drwy gydol 2023.

Pecynnau Gweithgareddau Diwrnod y Llyfr
Mae yna ystod eang o ddeunyddiau addysgol, pecynnau gweithgareddau i’w lawrlwytho, ac adnoddau ac offer ar-lein ar gael i athrawon, rhieni, gofalwyr a mwy, i ddod â darllen er pleser yn fyw i blant mewn dulliau cyffrous a pherthnasol: www.worldbookday.com/celebrate-world-book-day/

Yng Nghymru, cefnogir Diwrnod y Llyfr gan Gyngor Llyfrau Cymru, sy’n darparu adnoddau dwyieithog ar gyfer ysgolion, llyfrgelloedd cyhoeddus, siopau llyfrau, meithrinfeydd a sefydliadau eraill; mae’r Cyngor hefyd yn comisiynu llyfr £1 Cymraeg newydd bob blwyddyn.

Mae adnoddau Cymraeg a dwyieithog ar gael ar llyfrau.cymru

Siopau Llyfrau a Mân-werthwyr
Bydd siopau llyfrau ym mhob rhan o Gymru’n cymryd rhan yn Niwrnod y Llyfr 2023, gan groesawu plant, teuluoedd, ysgolion a chymunedau lleol i ddewis llyfr a darganfod mwy am fyd cyffrous darllen. Mae detholiad o deitlau Cymraeg ar gael i’w prynu gyda’r tocyn £1. Y teitl Cymraeg newydd eleni yw Gwisg Ffansi Cyw, gan Anni Llŷn, ynghyd â Lledrith yn y Llyfrgell gan yr un awdur; Ha Ha Cnec! gan Huw Aaron, yr awdur, darlunydd a chartwnydd, a Stori Cymru – Iaith a Gwaith gan Myrddin ap Dafydd.

Gellir cyfnewid y tocynnau £1 Diwrnod y Llyfr am unrhyw lyfr £1 Diwrnod y Llyfr rhwng dydd Iau, 16 Chwefror a dydd Sul 26 Mawrth 2023 mewn siopau llyfrau, siopau llyfrau cadwyn, a mân-werthwyr sy’n rhan o’r cynllun. Fel arall, gellir eu defnyddio fel cyfraniad o £1 tuag at unrhyw lyfr arall. Mae modd hefyd lawrlwytho’r tocyn digidol un-tro o wefan Diwrnod y Llyfr.

Cofiwch gadw llygad ar wefan eich siop lyfrau leol a’r sianeli cyfryngau cymdeithasol i gael y newyddion diweddaraf ynghylch yr hyn sy’n digwydd yn eich ardal chi.

Gallwch ddod o hyd i’ch siop lyfrau annibynnol leol ar wefan y Cyngor Llyfrau: Bookshops of Wales | Cyngor Llyfrau Cymru

Ewch i www.worldbookday.com am ragor o wybodaeth, ac ymunwch yn y dathlu!